رودسر

شهر رودسر (به گیلکی: رۊدِسَر)، (نام قدیمی به گیلکی: هۊسم و کوتم)، از شهرهای استان گیلان است. جمعیت این شهر ۶۷۸'۴۴ نفر است و در شهرستان رودسر قرار دارد. این شهر در گذشته مرکز حکمرانی زیدییان و لنگر پسر وشمگیر از خاندان زیاریان و زادگاه خاندان بویه (در روستای بویه، املش کنونی) بوده‌است.

رودسر رۊدِسَر
کشور	ایران
استان	گیلان
شهرستان	رودسر
بخش	مرکزی
نام(های) پیشین	هوسم، کوتم
سال شهرشدن	۱۳۰۵
مردم
جمعیت	۶۷۸'۴۴ نفر (۱۴۰۰)
آب‌وهوا
میانگین دمای سالانه	۱۵٫۸
میانگین بارش سالانه	۱۱۷۸
روزهای یخبندان سالانه	۳۰
اطلاعات شهری
شهردار	مازیار صفائی اصلی
پیش‌شمارهٔ تلفن	۰۱۳۴۲
وبگاه	http://www.roodsar.ir/
رودسر روی نقشه ایران ۳۷٫۱۳°شمالی ۵۰٫۳°شرقی / 37.13; 50.3

خط ساحلی ماسه‌ای طویل و بکر این شهرستان در مقایسه با دیگر شهرهای حاشیه کاسپین موقعیت ممتازتری را ایجاد نموده‌است. رودسر از مراکز مهم نوغانداری، پروش کرم ابریشم و تولید نخ ابریشم بوده‌است (جهت اهمیت موضوع قابل ذکر است، نخ ابریشم تنها محصول صادرات دولت صفوی بود.) مشاغلی مانند کوزه‌گری و کاشی سازی و حصیر بافی و دوزندگی، از مشاغل سنتی رودسر تلقی می‌شود.

نام

آنچه در مورد وجه تسمیه این شهر می‌توان بیان نمود؛ این است که رودسر در قرون گذشته «هوسم» نامیده می‌شود و حاکم بیه‌پیش در قرن هشتم هجری هوسم را که در جریان سوانح طبیعی ویران شده بود بازسازی کرد و بعد آن را رودسر نامید. گویا دلیل نامگذاری هوسم به رودسر اشتغال مردم به کشتی سازی و رونق تجاری و کسب مردم از طریق کشتی به باکو و بندر انزلی بود.

مردم

مردم رودسر گیلک هستند و به گویش بیه‌پیش زبان گیلکی سخن می‌گویند. مهاجرین رودسر را اغلب سادات و علویون تشکیل می‌دهند که در زمان حکومت آل بویه، به رودسر مهاجرات کردند.سادات مرعشی، سادات کیایی و دیگر سادات شجره‌نامهٔ سادات از خانواده‌های میرراضی ،جوانمرد قصاب، میر ریسی، ریسیان و اقوام آنها در دست است. شجره‌نامه خانوادهٔ طالبزاده نیز موجودست که یک نسخه از ان در قم نگهداری می‌شود. سادات رودسر از ریشه‌های حسینی و حسنی و گاهی موسویند. در این میان بر طبق تحقیقات و شواهد خانوادهٔ طالبزاده از سادات حسنی و باقی خاندانها از سادات حسینی بازیابی شده‌اند. سادات میرکیایی، مشتمل بر خانواده‌های میرکیایی، کیایی، میرشکار و… از سادات کیایی و بازماندگان حکومت کیا بازیابی شده‌اند.

رودسر از منظر تاریخ

پل خشتی تمیجان با قدمت ۷۰۰ سال

مقدسی قدیمی‌ترین تاریخ‌نگار کشورمان در سال ۳۷۵ ه‍.ق هوسم را با بازاری خوب که مسجد جامعی بزرگ نزدیک مقر حاکم قرار داشته وصف نموده‌است. وی در ادامه اضافه کرده که رودخانه‌ای پرآب از شهر هوسم می‌گذرد و دارای پلی از قایق می‌باشد. این ناحیه مرکز اقامتگاه حاکم علوی «داعی محمد حسن الاطروش» که در نیمه دوم قرن سوم هجری بدون شناسایی خلیفه بغداد و بی اعتنا به او حکومت مستقلی در این ناحیه داشت به‌شمار می‌رفت. حمدالله مستوفی که به سال ۴۷۰ هجری از هوسم دیدار کرده دربارهٔ این شهر می‌نویسد: «هوسم نزدیک دریا قرار داشته و بندر کشتی‌هایی است که از گرگان، طبرستان و شیروان می‌آیند».

رابینو که نزدیک به ۸۰ سال پیش از رودسر دیدار کرده ساکنان رودسر را چنین توصیف می‌کند: «مردم رودسر با ملایمت طبع و علاقه‌مندی به مذهب اسلام معروف می‌باشند. کرجی‌ها (قایق بزرگ و کشتی کوچک) تقریباً تا نزدیکی ساحل می‌آیند و ماهی شور، ماهی دودی، همچنین قند، قماش و نفت با خود از بندر انزلی به رودسر می آروند. بازرگانی برنج با روسیه توسط مسلمانان باکو در رودسر جریان دارد». اما اگر بخواهیم گذری کوتاه نیز بر تاریخ رودسر بیفکنیم باید این کار را از دوره رضا خان آغاز کنیم که بعد از به قدرت رسیدن مناطق شمالی ایران که از نظر وی دارای اهمیتی خاص بود. بازسازی شدند که نمونه بارز آن در ساختمان قدیمی شهرداری و مجموعه ساختمانهای قدیمی میدان شهرداری قابل مشاهده است. این آثار در دوره حکومت فرزندش محمدرضا نیز حفظ گردید و پس از انقلاب اسلامی تا به امروز مورد مرمت قرار گرفته‌است.

مفاخر علمی و سیاسی

از مهم‌ترین مفاخر فکری و فرهنگی این شهر نیز می‌توان به وجود دانشمند بزرگی چون امام فخر رازی (اهل سنت) اشاره کرد. در کتاب جغرافیایی گیلان نوشته م. م لاهیجان می‌خوانیم که: از رودسر (هوسم) دانشمد بزرگی برخاسته مانند امام فخر رازی و پدرش که هوسمی بوده‌اند. یکی از شخصیت های مهم رودسر محمد محمدی گیلانی بود که در سال ۱۳۰۷ در روستای دعوی‌سرا، از توابع شهرستان رودسربه دنیا آمد ایشان پس از پیروزی به عنوان حاکم شرع تعیین و پس از آن به ریاست دادگاه‌های انقلاب اسلامی رسید. از دیگر شخصیت‌های برجسته سیاسی این شهر محمدحسن درویشی نماینده وزیر و مسئول هماهنگی هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری در سال ۱۳۹۲ است.

مفاخر هنر و معماری

معمار معروف این شهر استاد عزت دسترنج بوده‌است که حمام معروف رودسر معروف به دسترنج از ساخته‌های ایشان می‌باشد. این حمام در سال ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۵ ساخت آن به طول انجامید چون ایشان در آن زمان به درجه استادی نرسیده بودند نقشه آن توسط استاد خسرو جلالی نژاد (که او هم از معماران بنام رودسر بود) طرح‌ریزی گشت. حمام مذکور در زمان خود مورد استفاده بسیاری از اهالی رودسر کلاچای و املش و توابع دیگر این شهر قرار گرفت. اما در حال حاضر با فرسایش بنای حمام در طول سالیان زیاد بقاقایی اندک از آن باقی مانده‌است.

جاذبه‌های گردشگری و تاریخی

ساختمان شهرداری رودسر

منطقه بسیار پرجاذبه سفیدآب رحیم آباد رودسر و آبشار زیبای آن با چشمه‌های زلال و متعدد که ازکوه‌های پر برف سرچشمه گرفته و از میان جنگل‌های انبوه می‌گذرد. قله بلند قامت سماموس (آسمان کوه) که بلندترین قله گیلان و با قامتی به درازای ۳۶۵۰متر بالاتر از سطح دریا، بر جلگه سرسبز رودسر تکیه کرده و عاشقانه به دریا می‌نگرد. رودسر از جمله معدود شهرهایی است که فاصله میان کوه و دریا در آن بسیار اندک است.منطقه توریستی حسین آباد رودسر یکی از مناطق سرسبز و بکر منطقه و از اتصال رودخانه پر آب شلمان با دریا تشکیل شده است و همچنین سوا چشمه زیبا و خروشان آسمان رود (در نزدیکی روستای مایستان) واقع در ۴۵ کیلومتری رحیم آباد رودسر در منطقه اشکورات علیا، منطقه سرسبز و فوق‌العاده دیدنی اشکورات با طبیعتی بکر، ساحل بسیار زیبا و آرام رودسر به طول ۴۰ کیلومتر هرساله پذیرای خیل مشتاقان دریا می‌باشد. منطقه جنگلی و کوهستانی سرولات (در چابکسر) بارودی بسیار پرآب و زلال که نزدیکی آن به دریا، یک شاهکار طبیعت می‌باشد چشمه آب معدنی جیرکل واقع در روستای جیرکل در یک مسیر کوهستانی و در لابلای جنگل انبوه که دارای خواص فوق‌العاده شفابخش و مفید برای بیماری‌های کلیوی، کبدی و گوارشی است. همچنین وجود غارهایی مربوط به انسان‌های ماقبل تاریخ در این منطقه حاکی از زندگی انسان‌های اولیه می‌باشد که می‌توان به غار دیارجان نزدیک آشورآباد و غار کبیران نزدیک گرمابدشت رودسر و غار سرد دره در روستای شاهیجان اشکور اشاره کرد. چشمه‌های متعدد زیبا مانند دمکش در چابکسر، قلعه بندبن قاسم‌آباد، طبیعت بکر روستاهای کوهستانی کلاچای، عطر غلیظ شکوفه مرکبات که بهار را زمزمه می‌کنند، شادی اغواگری در جای جای طبیعت شهرستان رودسر پدیدآورده. شالیزارها در هرفصل تن‌پوشی زیبا به برمی‌کنند و بر جذابیت جلگه و کوهستان می‌افزایند. چای در بهار گل‌های سفید می‌دهد و همچون زمانی که با استکان آن را سر می‌کشی، نوید رویش دوباره می‌دهد.

کشاورزی

یکشنبه بازار رودسر

از محصولات تولید شده در رودسر می‌توان برنج، چای، مرکبات، گندم، جو، فندق، گردو، حبوبات، گل گاوزبان و انواع سبزی و ابریشم را نام برد. تنوع و فراوانی در رودسر باعث شده تا بازار هفتگی آن که در روزهای یکشنبه دایر می‌گردد از رونق فراوانی برخوردار باشد. بافت چادرشب، لباس قاسم‌آبادی، حصیر، جوراب پشمی، زنبیل، نمد بافی و تولید انواع سرامیک و سفال، نان تمیجان، کلوچه، ماهی سفید، ماهی کفال، کولی و… را نام برد که اغلب در یکشنبه بازار رودسر عرضه می‌گردد.

جغرافیا

موقعیت شهر رودسر در داخل شهرستان رودسر مشتمل بر بخش غربی آن شهرستان است. شهر رودسر از شرق به شهر کلاچای (دیگر شهر در شهرستان رودسر)، از شمال به دریای خزر و از غرب به شهرستان لنگرود واز جنوب به شهرستان املش و سلسله کوه‌های البرز منتهی می‌شود.

پیوند به بیرون

• Tourism Info