فهرست امیران و سرداران دوستاره نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
فهرست نظامیان بلند پایه ایران
فهرست امیران و سرداران دوستارهٔ نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران فهرستی از امیران و سرداران نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با درجهٔ دوستاره است.
علی‌رغم این که در ایران، درجه‌های سه‌ستاره و چهارستاره، به‌ترتیب با درجه‌های سپهبد و ارتشبد تعریف شده‌اند، بالاترین درجه برای افسران فعال نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، درجهٔ دوستاره یعنی «سرلشکر» است. هم‌سنگِ سرلشکر برای نیروی دریایی، درجهٔ «دریابان» می‌باشد.[۱] همچنین نام درجهٔ دوستاره در سازمان رزم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، به ترتیب «سرلشکر پاسدار» و «دریابان پاسدار» است.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۶۹ فاقد سیستم درجه‌بندی نظامی بود[۲] و ارتش جمهوری اسلامی ایران به صورت عمده توسط افسرانی با درجهٔ سرهنگ اداره می‌شد و تنها شمار اندکی امیر داشت. نخستین مراسم رسمی اعطای درجهٔ تیمساری در اردیبهشت ۱۳۶۶ برگزار شد که در این مراسم، تعدادی از امیران درجهٔ سرتیپی دریافت کرده و قاسمعلی ظهیرنژاد نخستین شخصی شد که درجهٔ سرلشکری را پس از انقلاب اسلامی دریافت می‌کرد.[۳] هم‌اکنون ۱۲ افسر با درجهٔ دوستاره در نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران وجود دارد: ۵ افسر ارتش جمهوری اسلامی ایران و ۷ افسر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. تاکنون هیچ افسر دوستاره‌ای در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مشغول به خدمت نبوده است.
فهرست
ویرایش| ر. | نگاره | نام | سازمان | نیرو | تاریخ دریافت درجه | سمت‌های پس از دریافت درجهٔ دوستاره | پیش | پس | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| دارای منصب‌های فرماندهی | |||||||||
| ۱ | .jpg)
|
غلامعلی رشید | سپاه | نزسا | ۲۹ فروردین ۱۳۷۸[۴] |
|
۲۰ | ۲۵ | |
| ۲ | _).jpg)
|
حسین حسنی سعدی | ارتش | نزاجا | ناشناخته |
|
ناشناخته | ||
| ۳ | _1.jpg)
|
محمدعلی جعفری | سپاه | نزسا | ۱۲ شهریور ۱۳۸۶[۵] |
|
۲۷ | ۱۱ | |
| ۴ | 
|
محمد باقری | سپاه | نزسا | ح. ۱۳۸۷ |
|
۲۹ | ۱۶ | |
| ۵ | 
|
مصطفی ایزدی | سپاه | نزسا | ح. ۱۳۸۷ |
|
۲۹ | ۱۶ | |
| ۶ | 
|
سید عبدالرحیم موسوی | ارتش | نزاجا | ۳۰ مرداد ۱۳۹۶[۶] |
|
۳۸ | ۶ | |
| ۷ | 
|
حسین سلامی | سپاه | نهسا | ۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ |
|
۳۸ | ۵ | |
| فاقد منصب‌های فرماندهی | |||||||||
| ۱ | 
|
علی شهبازی | ارتش | نزاجا | ۲۹ بهمن ۱۳۶۹[۷] |
|
۳۱ | ۹ | |
| ۲ | 
|
محسن رضایی | سپاه | — | ۲۹ بهمن ۱۳۶۹[۸] |
|
۱۲ | ۶ | |
| ۳ | 
|
سید یحیی صفوی | سپاه | نزسا | ۱۹ شهریور ۱۳۷۶ |
|
۱۸ | ۱۰ | |
| ۴ | .jpg)
|
عطاءالله صالحی | ارتش | نزاجا | ناشناخته |
|
ناشناخته | ||
| ۵ | .jpg)
|
علی شمخانی | ارتش | نداجا | ۲۹ فروردین ۱۳۷۸[۹] |
|
۲۰ | ۲۵ | |
| 6 | غلامرضا یزد [۱۰] | ارتش | نهاجا | ||||||
| درگذشتگان | |||||||||
| ۱ | 
|
سید محمدولی قرنی* (۱۲۹۲–۱۳۵۸) |
ارتش | نزاجا | مهر ۱۳۳۶ |
|
۲۷ | ۱ | |
| ۲ | 
|
قاسمعلی ظهیرنژاد (۱۳۰۳–۱۳۷۸) |
ارتش | نزاجا | ۱۸ اردیبهشت ۱۳۶۶[۳] |
|
۳۰ | ۱۰ | |
| ۳ | 
|
علی صیاد شیرازی (۱۳۲۳–۱۳۷۸) |
ارتش | نزاجا | ۱۶ فروردین ۱۳۷۸ |
|
۳۴ | ۰ | |
| ۴ | 
|
محمدهادی شادمهر (۱۲۹۹–۱۳۸۷) |
ارتش | نزاجا | ۱ دی ۱۳۵۸ |
|
— | ۱ | |
| ۵ | .jpg)
|
محمد سلیمی (۱۳۱۶–۱۳۹۴) |
ارتش | نزاجا | ۱ خرداد ۱۳۷۹[۱۱] |
|
۳۲ | ۵ | |
| ۶ | .jpg)
|
قاسم سلیمانی (۱۳۳۵–۱۳۹۸) |
سپاه | نقسا | ۴ بهمن ۱۳۸۹[۱۲] |
|
۳۱ | ۹ | |
| ۷ | 
|
سید حسن فیروزآبادی (۱۳۲۹–۱۴۰۰) |
— | ۲۸ فروردین ۱۳۷۴[۱۳] |
|
۷ | ۲۱ | ||
| دریافت‌کنندگان درجه سرلشکری از نیروهای مسلح شاهنشاهی | |||||||||
| ۱ |
|
سید محمدولی قرنی (۱۲۹۲–۱۳۵۸) |
ارتش | نزاجا | مهر ۱۳۳۶ |
|
۲۷ | ۱ | |
| ۲ | 
|
ناصر فربد (۱۳۰۱–۱۳۹۸) |
ارتش | نزاجا | ۱۲ بهمن ۱۳۵۳ |
|
۳۱ | ۱ | |
| ۳ | 
|
محمدحسین شاکر | ارتش | نزاجا | ناشناخته |
|
ناشناخته | ||
| ۴ | مصطفایی | ارتش | نهاجا | ناشناخته |
|
ناشناخته | |||
| ۵ | امیربهمن باقری (۱۳۰۹–۱۳۸۹) |
ارتش | نهاجا | ناشناخته |
|
ناشناخته | |||
- * دریافت‌کننده درجه سرلشکری از نیروهای مسلح شاهنشاهی
امیران بازنشسته پس از انقلاب
ویرایشبعد از انقلاب تعدادی از امیران ارتش با درجه سرلشکری طی دو نوبت بازنشسته شدند. این امیران عبارت بودند از:
سرلشکر حمید جهانبانی، سرلشکر علی‌اکبر ده‌پناه، سرلشکر محمدحسین شهپرمطلق، سرلشکر علیرضا ثابت آزاد، سرلشکر محمد گوران، سرلشکر مرتضی فکور، سرلشکر صادق حریری، سرلشکر حسام‌الدین حرومی، سرلشکر هرمز مقصودی، سرلشکر حسینعلی علمیه، سرلشکر علی بیات، سرلشکر حمید داوران، سرلشکر منوچهر فوزی، سرلشکر میرحسین میرموجی، سرلشکر کاظم نجفی‌نژاد، سرلشکر حبیب‌الله ثمری کرمانی، سرلشکر محمود ماهرویان، سرلشکر حسین عظیمی، سرلشکر حیدر وفا، سرلشکر فدایی.[۱۴]
امیران و سرداران دریافت کننده درجه سرلشکری پس از درگذشت
ویرایشتعدادی از امیران و سرداران پس از کشته شدن یا درگذشت به درجه بالاتری نایل شدند. در همین راستا برخی از سرلشکرها نیز مانند سید محمدولی قرنی و علی صیاد شیرازی به درجه سپهبدی نایل شدند.[۱۵]
افرادی که پس از کشته شدن به درجه سرلشکری ارتقا داده شدند:
- مسعود منفرد نیاکی[۱۶]
- عباس دوران[۱۷]
- عباس بابایی[۱۸]
- غلامرضا طرق[۱۹]
- سید علیرضا یاسینی[۲۰]
- ایوب حسین‌نژادی[۲۱]
- عباس اکبری[۲۲]
- حسین خلعتبری مکرم[۲۳]
- حسین لشگری[۲۴]
- علی‌اکبر شیرودی[۲۵]
- حسن آبشناسان[۲۶]
- سید محمد جهان‌آرا[۲۷]
- یوسف کلاهدوز[۲۸]
- محمدرضا دستواره[۲۹]
- حسین خرازی[۳۰]
- محمد ابراهیم همت[۳۱]
- محمد بروجردی[۳۲]
- حسن باقری[۳۳]
- محمدرضا زاهدی[۳۴][۳۵]
- ولی‌الله فلاحی[۳۶]
- عبدالمجید بقایی[۳۷][۳۸][۳۹]
- محمد مهدی عموشاهی[۴۰][۴۱][۴۲]
منابع
ویرایش- ↑ Kevjn Lim (2015), "National Security Decision-Making in Iran" (PDF), Comparative Strategy, Taylor & Francis Group (34): 149–168, doi:10.1080/01495933.2015.1017347
- ↑ Ward, Steven R. (2014). Immortal, Updated Edition: A Military History of Iran and Its Armed Forces. Georgetown University Press. p. 304. ISBN 978-1-62616-065-1.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Homa Omid (2016), Islam and the Post-Revolutionary State in Iran, Springer, p. 120, ISBN 978-1-349-23246-8
- ↑ "Leader Gives Promotion Tablet of Martyr Sayad Shirazi to his Son", Islamic Republic News Agency, 18 April 1999, archived from the original on 11 اكتبر 2017, retrieved 5 October 2017 – via Khamenei.de
{{citation}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ Alfoneh, Ali (September 2008). "What Do Structural Changes in the Revolutionary Guards Mean?" (PDF). Middle Eastern Outlooks. 7. Retrieved 18 February 2013.
- ↑ "Khamenei Appoints New Army Commander", Radio Free Europe/Radio Liberty, 22 August 2017, retrieved 5 October 2017
- ↑ "Granting Military Ranks to Islamic Revolutionary Guard Corps Commanders", leader.ir, 18 February 1991, retrieved 5 October 2017
- ↑ "Granting Military Ranks to Islamic Revolutionary Guard Corps Commanders", leader.ir, 18 February 1991, retrieved 5 October 2017
- ↑ "Leader Gives Promotion Tablet of Martyr Sayad Shirazi to his Son", Islamic Republic News Agency, 18 April 1999, archived from the original on 11 اكتبر 2017, retrieved 5 October 2017 – via Khamenei.de
{{citation}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ https://president.ir/fa/105727
- ↑ "Supreme Leader Appoints New Military Commander", Kuwait News Agency, 21 May 2000, retrieved 5 October 2017
- ↑ Alfoneh, Ali (March 2011). "Iran's Secret Network: Major General Qassem Suleimani's Inner Circle" (PDF). Middle Eastern Outlooks. 2. Archived from the original (PDF) on 24 July 2012. Retrieved 18 February 2013.
- ↑ "The Ceremont to Grant the Rank of Major General to Dr. Seyyed Hassan Firouzabadi", leader.ir, 17 April 1995, retrieved 5 October 2017
- ↑ https://www.zamaaneh.com/revolution/2009/02/post_240.html
- ↑ https://defapress.ir/fa/news/607598/امیر-سپهبد-شهید-علی-صیاد-شیرازی
- ↑ https://defapress.ir/fa/news/622180/امیر-سرلشکر-خلبان-شهید-عباس-بابایی
- ↑ https://defapress.ir/fa/news/622154/امیر-سرلشکر-خلبان-شهید-عباس-دوران
- ↑ https://defapress.ir/fa/news/622180/امیر-سرلشکر-خلبان-شهید-عباس-بابایی
- ↑ https://www.mehrnews.com/news/5811174/آئین-اهدای-نشان-فداکاری-به-امیر-هاشمی-و-شهدای-گردان-۲۲-بهمن
- ↑ https://defapress.ir/fa/news/644836/امیر-سرلشکر-شهید-سید-علیرضا-یاسینی
- ↑ https://www.isna.ir/news/1402021911976/شهید-خلبان-ایوب-حسین-نژادی-از-سیلی-زدن-به-فرمانده-بعثی-تا
- ↑ https://www.tasnimnews.com/fa/news/1402/02/25/2894841/روایتی-جدید-از-زندگی-شهید-اکبری-خلبان-ایرانی-که-ژنرال-های-آمریکایی-را-متعجب-کرد
- ↑ https://wiki.ahlolbait.com/شهید_حسین_خلعتبری_مکرم
- ↑ https://www.imna.ir/news/774114/یادواره-شهدای-ارتش-نیمه-مرداد-در-قزوین-برگزار-می-شود
- ↑ https://irdc.ir/fa/news/2682/سرلشکر-خلبان-شهید-علی‌اکبر-شیرودی
- ↑ https://www.irna.ir/news/84056245/درباره-شهید-حسن-آبشناسان
- ↑ https://navideshahed.com/fa/news/385171/سرداران-و-فرماندهان-شهيد
- ↑ https://navideshahed.com/fa/news/385171/سرداران-و-فرماندهان-شهيد
- ↑ https://navideshahed.com/fa/news/385171/سرداران-و-فرماندهان-شهيد
- ↑ https://navideshahed.com/fa/news/385171/سرداران-و-فرماندهان-شهيد
- ↑ https://navideshahed.com/fa/news/385171/سرداران-و-فرماندهان-شهيد
- ↑ https://navideshahed.com/fa/news/385171/سرداران-و-فرماندهان-شهيد
- ↑ https://navideshahed.com/fa/news/385171/سرداران-و-فرماندهان-شهيد
- ↑ https://farsi.khamenei.ir/photo-album?id=55927
- ↑ https://www.hamshahrionline.ir/news/851274/اعطای-درجه-سرلشکر-شهید-زاهدی-به-خانواده-ایشان-ویدئو
- ↑ https://www.irna.ir/news/85291822/شهید-سرلشکر-فلاحی-استراتژی-استکبار-جهانی-را-با-شکست-مواجه-کرد
- ↑ https://www.ibna.ir/news/510226/نخبگان-دیروز-دفاع-مقدس-و-عرصۀ-ایثار-و-شهادت
- ↑ https://www.iribnews.ir/fa/news/3463374/نگاهی-به-زندگی-سردار-شهید-بقایی
- ↑ تا چشمه بقا: زندگی و خاطرات سردار سرلشکر شهید دکتر مجید بقائی - عزیزالله سالاری - ناشر: نیلوفران - شابک: 9786005513363 -1390
- ↑ https://isfahan.navideshahed.com/fa/news/430860/زندگی-نامه-امیر-سرلشکر-شهید-محمد-مهدی-عموشاهی-تصاویر
- ↑ https://www.irna.ir/news/82161322/شهيد-سرلشكر-محمد-مهدي-عموشاهي-دلداده-نجواي-كميل-و-توسل
- ↑ https://www.mehrnews.com/news/4656633/دیدار-فرمانده-کل-ارتش-با-خانواده-شهید-عموشاهی-در-خمینی-شهر