درگاه:اشکانیان/شاهان
شاهان ۱
,_Nisa_mint.jpg)
اَرشَک یکم (/ˈɑːrsəsiːz/؛ از زبان یونانی: Ἀρσάκης؛ در پارتی: 𐭀𐭓𐭔𐭊) نخستین پادشاه پارت بود و همچنین بنیانگذار و نام دهنده سلسله اشکانی بود که از سال ۲۴۷ قبل از میلاد تا ۲۱۷ قبل از میلاد حکومت کرد. او رهبر قبیله پارتی، یکی از سه قبیله های اتحادیه داهه، بود و توانست در میانه قرن سوم پیش از میلاد، آندراگوراس، حاکم ایالت پارت (امروزه شامل بخش‌هایی از ترکمنستان و ایران است) که علیه سلسله سلوکیان عَلَم طغیان برافراشته بود، را شکست بدهد و سلسله خود را تأسیس کند. او بقیه دوران سلطنت خود را به استوار کردن حاکمیت خود در این منطقه سپری کرد و با موفقیت تلاش‌های سلوکیان برای بازپس‌گیری پارت را ناکام گذاشت. به دلیل دستاوردهای ارشک یکم، وی به یک شخصیت محبوب در میان پادشاهان آینده اشکانی تبدیل شد، و آنها از نام اشک، به عنوان نام سلطنتی خود استفاده کردند. هنگام مرگ او، ارشک پایه‌های یک دولت قدرتمند را بنیان نهاد که سرانجام تحت پادشاهی نواده ش، مهرداد یکم، که عنوان سلطنتی خاور نزدیک باستان، شاهنشاه، را برای خود برگزید، به امپراتوری تبدیل شد.
شاهان ۲
ارشک دوم (/ˈɑːrsəsiːz/; در زبان یونانی: Ἀρσάκης; درپارتی: 𐭀𐭓𐭔𐭊 آرشاک, فارسی: اشک) دومین پادشاه سلسله اشکانی بود که از سال ۲۱۷ پیش از میلاد تا ۱۹۱ پیش از میلاد در شرق ایران حکومت کرد.
ارشک در سال ۲۱۷ پ.م جانشین پدرش، ارشک اول شد. در سال ۲۰۹ پ.م، پادشاه قدرتمند سلوکی، آنتیوخوس سوم، دوباره ایالت پارت را، که قبلا در سال ۲۴۷ پ.م توسط ارشک اول و طایفه پارنی از سلکویان جدا شده بود، بازپس میگیرد. پس از شکست اشکانیان از آنتیوخوس در جنگ کوه لابوس، ارشک خواستار صلح شد. پیش از این، آنتیوخوس پایتخت اشکانیان در دامغان امروزی، به نام صددروازه، را اشغال کرده بود. پس از شکست ارشک دوم، آنتیوخوس به سمت شرق دولت پارت، ایالت هیرکانیه، رفت و شهر تامبراکس را در آنجا محاصره کرد. سپس شهر بسیار مستحکم سیرینکس را محاصره کرد.
شاهان ۳
فریاپت (فریاپتوس یا فریاپتس؛ پارتی: 𐭐𐭓𐭉𐭐𐭕 فریاپَت) سومین شاه سلسله اشکانی است که از سال ۱۹۱ پ.م تا ۱۷۶ پ.م حکومت کرد. او جانشین پسر عمویش ارشک دوم شد. مانند بسیاری از شاهان اشکانی، از وقایع سلطنت او اطلاعات دقیقی در دست نیست. سکه های مستقل وی نشان میدهد که او در طول سلطنتش توانست از نفوذ شاهان سلوکی خلاص شود و دولت اشکانی را دوباره مستقل کند. پس از او پسرش فرهاد یکم جانشینش میشود.
شاهان ۴
فرهاد یکم (اشک چهارم) چهارمین شاه اشکانی (۱۷۶ پ.م – ۱۷۱ پ.م) جانشین و پسر فریاپت بود.
وی تپورستان را تسخیر کرد و مردم آمارد را مجبور نمود که دربند دریای خزر و راهی را که از خراسان به ماد می‌رفت، حفظ کنند. او شهر خاراکس راگیانا را در ری امروزی بنا نهاد.
فرهاد یکم پیش از مرگ علی‌رغم داشتن فرزند پسر، برادر خود مهرداد یکم را به جانشینی معین کرد. اگرچه برادر کوچکترش مهرداد در شجاعت و جنگاوری برتری زیادی نسبت به او داشت، اما مجلس مهستان باتوجه به ارشدیت فرهاد، تنها او را لایق جانشینی دانست ، با این حال او برادرش را در امور حکومتش شریک می‌کرد.
شاهان ۵
مهرداد یکم (به پهلوی: Mihrdāt)، اشک پنجم در شمارش جدید، معروف به مهرداد بزرگ، شاهنشاه ایران از سال ۱۷۱ پ.م. تا ۱۳۲ پ.م. و معمار اصلی شاهنشاهی اشکانی بود. فتوحات او دولت اشکانی را از یک پادشاهی کوچک به یک شاهنشاهی جهانی و از بزرگترین قدرت‌های زمان خود تبدیل کرد. او اولین پادشاه اشکانی است که عنوان پادشاهان هخامنشی، شاهنشاه، را برای خود برگزید.
شاهان ۶
,_Seleucia_mint.jpg)
فرهاد دوم (پارتی: 𐭐𐭓𐭇𐭕 Frahāt) (به لاتین: Phraates II) ششمین اشک از شاهنشاهی اشکانی است (۱۳۲ پ. م – ۱۲۷ پ. م). وی پس از پدرش مهرداد یکم بر تخت نشست. از آنجا که هنگام به سلطنت رسیدن بسیار جوان بود، در ابتدا مادرش رینو به عنوان نایب‌السلطنه او حکمرانی کرد. ببشتر دوران کوتاه سلطنت وی به جنگ با امپراتوری سلوکی گذشت و او سعی در بازپس‌گیری سرزمین‌های از دست رفته قلمرو اشکانی از آنتیوخوس هفتم (۱۳۸ پ. م – ۱۲۹ پ. م) را داشت. در ابتدا حمله فرهاد ناموفق بود، اما بعدتر فرهاد موفق شد ابتکار عمل را بدست گرفته و نیروهای آنتیوخوس را شکست دهد، به این صورت سلوکی‌ها در جنگ کشته یا اسیر شدند. فرهاد دوم پس از آن به سوی شرق شتافت تا حمله قبایل کوچ نشین سکایی و یوئه‌چی را دفع کند و آنها را شکست میدهد. پس از وی عمویش اردوان یکم جانشین وی شد.
شاهان ۷
,_Seleucia_mint.jpg)
اردوان یکم (اشک هفتم) (که بر اساس صورت ترتیبی قدیم تاریخ‌نگاران، «اردوان دوم» یا اشک هفتم میشود) هفتمین یا هشتمین شاهنشاه اشکانی است (۱۲۷ پ.م –۱۲۴/۱۲۳ پ.م). او عموی فرهاد دوم بود و پس از کشته شدن او به دست سکاها بر تخت شاهی نشست. اردوان مجبور به ادامه مقابله با قوم یوئه‌چی شد. این قوم بر اثر فشار هونها به سوی ایران رانده شده بودند. بر اثر فشار آنها پادشاهی باکتریا از بین رفت به سرزمین هند منتقل شد، اما آن نیز بعد از شصت سال منقرض شد و یوئه‌چی‌ها در باکتریا پادشاهی تأسیس کردند که در تاریخ موسوم به شاهنشاهی کوشانی است.
اردوان نیز مانند فرهاد دوم در جنگ با یوئه‌چی‌ها از ناحیه بازو زخم برداشت و بر اثر آن زخم درگذشت. پس از او پسرش مهرداد دوم به شاهی رسید. در همین زمان صحراگردانی که متشکل از چند قبیله مختلف، شامل سکاها و تخاری‌ها، بودند و در منابع چینی با عنوان «یوئه-چی» شناخته می‌شوند، به حکومت یونانی بلخ حمله کردند و این سلسله را که آخرین مقاومتگاه یونانیان در شرق محسوب می‌شد، نابود کردند. به نظر می‌آمد که هجوم صحراگردان در حال نابودی همه قدرت‌های فلات ایران بود. اردوان نیز در این زمان در جنگی با سکاها کشته شد و سکاهای مهاجم با شکست دادن اشکانیان در شرق، به طرف جنوب حرکت کردند و قسمتی از آنها در شهرب درنگیه (زرنج) ساکن شدند و آن را به نام خود، سکستان (سیستان) نامگذاری کردند. این نفوذ سکایی در داخل خاک ایران، اثرات فرهنگی زیادی داشت که در به وجود آمدن عصر پهلوانی و ادبیات حماسی نقش بزرگی را ایفا کرد. بعد از اردوان وظیفه غلبه بر سکاها و دوباره مستحکم کردن قدرت اشکانی به پسرش مهرداد دوم (اشک نهم)، واگذار شد.
شاهان ۸
مهرداد دوم یا مهرداد بزرگ (اشک هشتم) هشتمین شاهنشاه اشکانی است که از ۱۲۴ پ.م – ۹۱ پ. م سلطنت کرد. لقب «بزرگ» را به دلیل مقتدر بودن در همه امور حکومت تا نظامی و نظم و سازمان دادن به تمام امور ایران و برقرار کردن اقتدار مطلق پادشاه بعد از دوره هرج و مرج بعد از مرگ فرهاد دوم به او داده‌اند. وی هنگامی به شاهی رسید که ایران از هر سو آماج تهاجم اقوام مختلف شده بود در درون کشور نیز مخالفان از هر سو برای بدست آوردن قدرت به مقام پادشاه حمله می‌کردند. مهرداد با دلاوری و درایت تمام نواحی اشغال شده را پس گرفت و مرزهای ایران را در شرق تا کوه‌های هیمالیا و در غرب تا میان‌رودان رساند. در زمان پادشاهی او دولت اشکانی به یکی از بزرگترین قدرت‌های زمان خود تبدیل شد. این شاه یکی از شاهان بزرگ اشکانی است و در زمان او ایران بر سکاها و مردمان صحراگرد که از طرف شمال فشار بر ممالک ایران می‌نمودند فائق آمد و مهرداد چنان شکست سختی به آنها داد که دیگر تا مدت‌ها متعرض ایران نشدند و نیز از زمان این شاه ایران در مرحله‌ی جدیدی داخل شد. توضیح آنکه دولت عالمگیر روم تمام عالم غرب را تسخیر کرده به سرحدات ایران نزدیک گردید و اوضاع جدیدی در آسیای غربی پیش آمد. وی همچنین به اوضاع داخلی ایران نظم و سازمان داد و اقتصاد شکوفایی را پایه‌ریزی کرد و فقر در کشور از بین رفت. طول دوره حکمرانی مهرداد بزرگ یکی از عصرهای زرین و پرشکوه تاریخ ایران می‌خوانند.
شاهان ۹
شاهان ۱۰
شاهان ۱۱
شاهان ۱۲
شاهان ۱۳
شاهان ۱۴
شاهان ۱۵
شاهان ۱۶
شاهان ۱۷
شاهان ۱۸
شاهان ۱۹
شاهان ۲۰
شاهان ۲۱
شاهان ۲۲
شاهان ۲۳
شاهان ۲۴
شاهان ۲۵
شاهان ۲۶
شاهان ۲۷
شاهان ۲۸
شاهان ۲۹
شاهان ۳۰
شاهان ۳۱
شاهان ۳۲
شاهان ۳۳
شاهان ۳۴
شاهان ۳۵
شاهان ۳۶
شاهان ۳۷
شاهان ۳۸
شاهان ۳۹
شاهان ۴۰
شاهان ۴۱
شاهان ۴۲
شاهان ۴۳
شاهان ۴۴
شاهان ۴۵
شاهان ۴۶
شاهان ۴۷
شاهان ۴۸
شاهان ۴۹
شاهان ۵۰
شاهان ۵۱
شاهان ۵۲
شاهان ۵۳
شاهان ۵۴
شاهان ۵۵
شاهان ۵۶
شاهان ۵۷
شاهان ۵۸
شاهان ۵۹
شاهان ۶۰
شاهان ۶۱
شاهان ۶۲
شاهان ۶۳
شاهان ۶۴
شاهان ۶۵
شاهان ۶۶
شاهان ۶۷
شاهان ۶۸
شاهان ۶۹
شاهان ۷۰
شاهان ۷۱
شاهان ۷۲
شاهان ۷۳
شاهان ۷۴
شاهان ۷۵
شاهان ۷۶
شاهان ۷۷
شاهان ۷۸
شاهان ۷۹
شاهان ۸۰
شاهان ۸۱
شاهان ۸۲
شاهان ۸۳
شاهان ۸۴
شاهان ۸۵
شاهان ۸۶
شاهان ۸۷
شاهان ۸۸
شاهان ۸۹
شاهان ۹۰
شاهان ۹۱
شاهان ۹۲
شاهان ۹۳
شاهان ۹۴
شاهان ۹۵
شاهان ۹۶
شاهان ۹۷
شاهان ۹۸
شاهان ۹۹