بوشیدو
بوشیدو (به ژاپنی: 武士道 Bushido) یا راه و رسم سامورایی به معیارهای اخلاقی و ارزش‌های طبقهٔ سامورایی بعد از دورهٔ ادو اشاره دارد. در این دوره مربیان و متفکران مسیحی مانند نیتوبه اینازو تأثیر بسیاری بر ادبیات و تفکر بر جای گذاشتند و باعث ایجاد شکاف در بوشیدو و وارد شدن افکار غیر ژاپنی در این آیین شدند.[۱]
آداب ویژهٔ این جنگاوران بوشیدو یا آیین جوانمردی یا شیوهٔ دلاوری نام داشت. بوشیدو تلفیقی از اصول و مبانی سه دین شینتویسم، بودیسم و کنفوسیانیسم است. به طورکلی می‌شود گفت که این آیین، وفاداری را از شینتوییزم (که در آن وفاداری به امپراتور به عنوان شخصیتی الوهی ضروری است)، مطیع بودن را از کنفوسیانیزم (که در آن اطاعت فرودست از فرادست ضروری است) و خویشتن‌داری را از بودیسم (که در آن تسلط بر خویش ضروری است)، وام گرفته‌است. اصول بوشیدو در طی تاریخ به صورت مکتوب نبوده و سینه به سینه و نسل به نسل منتقل شده‌است. برخی از محققان آیین بوشیدو را در ۸ صفت خلاصه کرده‌اند.
- وفاداری: دلاور نسبت به فرادست خود، به ویژه امپراتور وفادار است.
- حق‌شناسی: دلاور نسبت به وطن خود و امپراتور حق‌شناس است.
- رشادت: دلاور در راه وطن و خدمت به امپراتور از جان خود نیز دریغ نمی‌کند.
- عدالت: دلاور در انجام وظیفه عادلانه رفتار می‌کند.
- صداقت: دلاور از بیم اذیت و آزار دروغ نمی‌گوید.
- ادب: دلاور در هر حالی حتی نسبت به دشمن خود مؤدب است.
- متانت: دلاور حتی در حالت هیجان روحی، متانت خود را از دست نمی‌دهد و عواطف خود را ظاهر نمی‌سازد.
- شرافت: دلاور یا باید شرافتمندانه بجنگد و پیروز شود یا جوانمردانه خود را بکشد.
یکی از مهم‌ترین اصول بوشیدو رعایت ویژگی هشتم است. به این ترتیب که یک جنگاور و دلاور همیشه باید بکوشد که شرافتمندانه زندگی کند و در مبارزات برای پیروزی مردانه بجنگد و در شکست نیز آماده خودکشی باشد. به همین دلیل یک سامورایی واقعی همیشه دو قطعه شمشیر به همراه خود دارد: یکی بلند برای جنگیدن و کشتن، و دیگری کوتاه (خنجر) برای خودکشی به هنگام شکست و ننگ. خودکشی مردانه به هنگام شکست و ذلت اصطلاحاً هاراکیری یا خودکشی با رضایت خاطر نامیده می‌شود. در هاراکیری شخص آداب نیایش به جا آورده و به حالت تمرکز نشسته و با خونسردی شکم خود را با خنجر از بالا به پایین می‌درد. هاراکیری آن چنان در فرهنگ و سنت ژاپنی اثرگذار بوده، که در طی تاریخ بارها افراد عام و خاص اقدام به این عمل نموده‌اند، حتی این نوع اقدام در تاریخ معاصر ژاپن نیز مشاهده می‌شود.[۲]
منابعویرایش
| در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بوشیدو موجود است. |
- ↑ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «武士道». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای ژاپنی، بازبینی‌شده در ۱۰ نوامبر ۲۰۱۱.
- ↑ قرایی، فیاض (بهار ۱۳۸۲). «انسان آرمانی از منظر مکاتب خاور دور». دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مشهد. مشهد (۵۹).