زبان‌های ایرانی غربی

خانواده زبانی؛ زیرگروه زبان‌های ایرانی

زبان‌های ایرانی غربی، شاخه‌ای از زبان‌های ایرانی هستند. پارسی باستان (قرن ششم پیش از میلاد) و مادی کهن‌ترین زبان‌های ایرانی غربی هستند.

ایرانی غربی
پراکنش:جنوب غرب آسیا، آسیای میانه، قفقاز و غرب جنوب آسیا
تبار:هندواروپایی
زیرگروه‌ها:
گلاتولوگwest2794[۱]
{{{mapalt}}}
نقشه گویشوران زبان‌های ایرانی

زبان‌های ایرانی غربی به دو گروه «شمال‌غربی» و «جنوب‌غربی» دسته‌بندی می‌شوند.

زبان‌ها ویرایش

  1. مادی
  2. پارتی
  3. آذری باستان
  4. زبان‌های حاشیه دریای خزر:
    1. زبان گیلکی (بیه پیش، بیه پس)
    2. زبان تالشی (تالشی شمالی یا گشتاسبی، تالشی میانی، تالشی جنوبی)
    3. زبان‌های تاتی (هرزنی-دیزماری، خلخال، طارم-کباته، خوئین زنجان، تاتی جنوبی، شمال و شمال خاوری قزوین، الویر و ویدر، وفس، رودبار و…)
    4. زبان مازندرانی (گویش‌ها: سارَوی، بابُلی، آمُلی، لُفوری؛ سوادکوهی، سالوسی، کِلاری، شَهسَواری؛ گرگانی†، دِلَندی/ دَلَندی؛ زبان شهمیرزادی، خُلَردی، فیروزکوهی؛ اَستَرآبادی/ اِستَرآبادی، کَتولی، کلارستاقی، کجوری)
    5. زبان‌های سمنانی: زبان سمنانی، زبان سَنگسَری، لاسگِردی، سُرخه‌ای، اَفتَری، بیابانَکی
  5. گذرخانی، کَباته‌ای، کجلی، کرنگانی (گویش آذری ذکر کرده‌اند)، خورش‌رستمی، مراغی، رزجردی، شاهرودی
  6. کردی: سورانی (کردی مرکزی)، کرمانجی (کردی شمالی)، کردی جنوبی، [۲]
  7. زازا-گورانی: گورانی (هَوْرامی/اورامی)، باجِلانی / باجَلانی، کرمانجکی (زبان زازاکیِ شمالی)، زبان دیملی (زبان زازاکیِ جنوبی)، زبان شَبَکی، سَرلی
  8. بلوچی: زبان بلوچی، کُرُشی
  1. پارسی باستان
  2. پارسی میانه
  3. فارسی: فارسی ایران، فارسی افغانستان، فارسی تاجیکی، فارسی هزارگی، سیستانی، فارسی جیدی، یهودی-بخارایی، زبان ایماقی، دَروازی، دِهواری، فارسی پهلوانی، شوشتری، دزفولی
  4. لری:زبان لری (سه گویش مادر: لری شمالی،لری بختیاری، لری جنوبی، و زیر گویش های لری ممسنی،لری رامهرمزی،لری هندیجانی.لری بالاگریوه ایی،لری فیلی،لری خرم آبادی،لری بروجردی،لری چگنی،لری نهاوندی،لری سیلاخوری،لری گاپله ای،لری بویراحمدی،لری بهمئی،لری لیراوی،لری ملایری،لری تویسرکانی،لری بغدادی
  5. مستقل: گویش‌های منطقه فارس، گویش کلیمیان شیراز، زبان اچمی، زبان کُمزاری، زبان بَشاگَردی، گویش‌های گرمسیری،کوهمره ایی

پانویس ویرایش

  1. Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Western Iranian". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
  2. "Kurdish". Ethnologue (به انگلیسی).

جستارهای وابسته ویرایش

پیوند به بیرون ویرایش