زبان اردو
زبان اُردو زبان ملی کشور پاکستان و یکی از ۲۲ زبان ملی در هندوستان است. از نظر تعداد گویش‌ور اردو بیستمین زبان جهان است. این زبان از خانوادهٔ زبانهای هندوآریایی است و از لحاظ تبارشناسی به فارسی نسبتاً نزدیک است. زبانهای هندی و اردو در واقع دو گویش از زبان هندوستانی (هندی-اردو) هستند. اردو و هندی برای گویشوران یکدیگر قابل فهم هستند و شباهتشان از لحاظ واج‌شناسی و دستور به اندازه‌ای است که بیشتر زبان‌شناسان آنها را یک زبان واحد می‌دانند.اردوایرانی شده زبان هندوستانی است.[۳] اردو گویشی از این زبان است که در پاکستان به کار می‌رود، با خط فارسی-عربی نوشته می‌شود، و مملو از واژگان تخصصی و ادبی فارسی و عربی است. اما هندی گویشی است که در هندوستان به کار می‌رود و با خط دیواناگری نوشته می‌شود و در انتخاب واژگان تخصصی و ادبی بر زبان سانسکریت تکیه می‌کند. زبان واحد هندوستانی از لحاظ مجموع گویشوران چهارمین زبان جهان است. اردو زبان مادری کمتر از هشت درصد مردم پاکستان است، اما نزدیک به نود درصد مردم این کشور اردو را بلدند و می‌توانند به این زبان صحبت کنند.
| اردو | ||
|---|---|---|
| ||
| تلفظ: | ˈʊrd̪u | |
| گویشگاه‌ها: | پاکستان و هند | |
| شمار گویشوران: | ۶۶ میلیون، به همراه هندی ۴۹۰ میلیون (۲۰۰۷ میلادی) | |
| خانواده: | هندواروپایی هندوایرانی هندوآریایی مرکزی کهری بولی هندوستانی (هندی-اردو) اردو | |
| سیستم نوشتاری: | الفبای اردو با خط عربی-فارسی | |
| زبان رسمی | ||
| زبان رسمی در: |  پاکستان هند
| |
| مرجع رسمی: | ||
| کد زبان | ||
| ISO 639-1: | ur | |
| ISO 639-2: | urd | |
| ISO 639-3: | urd | |
| یادداشت: این صفحه ممکن است دارای کدهای یونیکد باشد. | ||
تاریخچهویرایش
تا پیش از دوران تیموریان زبان فارسی در شبه قاره هند، به عنوان زبان داد و ستد فراگیر شده بود (نگا: زبان فارسی در شبه قاره هندوستان). پس از آنکه نوادگان تیمور لنگ، امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان هند را ایجاد کردند زبان فارسی زبان رسمی این امپراتوری بزرگ شد. در سده‌های ۱۰ و ۱۱ میلادی، سربازان زیادی به ناحیه سند آمدند که به زبانهای فارسی، ترکی، عربی و ... سخن می‌گفتند. در طول سالیان دراز از آمیزش این زبان‌ها با هم و با زبان محلی مردم، زبان اردو فراگیر شد. اردو یک واژه ترکی به معنی لشکر است و بیانگر زبانی است که در میان سربازان رایج شد.[۱]
دستور زبانویرایش
از نظر دستور زبان تا اندازه زیادی همانند پارسی است. برای نمونه در این زبان کارواژه‌ها (فعل‌ها) در پایان جمله‌ها می‌آیند. مانند زبان پارسی دارای حرف تعریف نبوده و گاهی واژه یک پیش از اسم‌ها نقش حرف تعریف را دارد.
الفبای اردوویرایش
پارسی باستان و پارسی میانه بر زبانهای تمدن حوزه رود سند اثرات زیادی داشته است بعضی معتقدند فصل مشترک زبانهای تمام این منطقه سانسکریت است که در حال حاضر رو به انقراض است. فارسی اثرات زیادی بر سایر زبانهای همسایه ایران گذاشته است بخصوص بر زبانهای هندی - اردو - عربی- ترکی.[۲]
الفبای اردو بر پایه الفبای پارسی بنیان نهاده شده که با افزودن چهار حرف دیگر به الفبای فارسی تشکیل شده‌است. این چهار حرف عبارت‌اند از:[۳] ٹ، ڈ، ڑ، ے. حرف هٔ دوچشم نیز در اردو با قلمی دیگر به‌صورت: ه نمایش داده می‌شود.
جستارهای وابستهویرایش
پانویسویرایش
منابعویرایش
- زبان "اردو" بر آمده از مشترکات فارسی و هندی است هند-افتتاح-شد/خارجی/
Wikipedia contributors, "Urdu," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Urdu&oldid=184681760 (accessed January 17, 2008). Urdu