ف

بیست و سومین حرف الفبای فارسی

ف حرف بیست‌وسوم در الفبای فارسی و حرف بیستم در الفبای عربی و هفدهمین حرف از حروف الفبای عبری (په פ) است. نام این حرف «فِ» است.

حرف ف
الفبای ابجد
ف
ف
פ,ף
ف
ܦ
ف‍، ف


نمایش آوانگاریp, f (was سایشی دولبی بی‌واک), w
موقعیت در الفبا۱۷
ارزش عددی۸۰
مشتقات الفبایی فنیقی
Π P П



الفبای فارسی
الف ب پ ت ث ج
چ ح خ د ذ ر
ز ژ س ش ص ض
ط ظ ع غ ف ق
ک گ ل م ن و
ه ی
حروف دیگر
ء آ اً هٔ ة
شكل حرف
جدا آغازی میانی پایانی
ف ف‍ ‍ف‍ ‍ف

گروهی گمان می‌کنند پس از ورود اعراب به ایران از آنجا که در زبان عربی حرف «پ» وجود ندارد در بسیاری از واژگان حرف پ به ف تبدیل شده‌است؛ ولی دگرریختی پ به ف بیشتر برآمده از آن است که در دبیره پهلوی این دو همخوان دارای نشانهٔ نوشتاری یکسانی بوده‌اند. همجنین در دبیره پهلوی برای نوشتن د، ی، گ از یک نشانه بهره گرفته می‌شده. یا آنکه برای ز، ژ، و چ نیز یک نشانه به‌کار می‌رفته. در دبیره پهلوی رویهم ۱۴ نشانه به‌کار می‌رفته. از همین رو در زبان فارسی بسیاری از واژگان با هر دو همخوان بیان شده و نوشته می‌شوند. مانند گوسپند و گوسفند، فارسی و پارسی، پرهام و فرهام. دو دیگر آنکه در ساختن دبیره کنونی که هم در فارسی و هم در عربی به‌کار می‌رود برای جلوگیری از درهم‌آمیزی این همخوانها از روی نشانه‌های پهلوبشان نشانه نزدیک ولی نایکسان ساخته شده. نمونه را برای بازنشانی ف از پ که هر دو با نشانه‌ای همانند ف بدون نقطه در دبیره پهلوی نشان داده می‌شدند، در دبیره فارسی برای ف نقطه‌ای که می‌بینید در بالای آن نهاده شده و برای پ سه نقطه در زیر. دبیره کوفی هم بسیار نزدیک و از روی دبیره اوستایی ساخته شده‌است.[۱] در زبان پشتو و زبان بلوچی که از زبان‌های ایرانی هستند با وجودی که همانند فارسی هم‌اکنون حرف ف یکی از حروف الفبا است اما در حروف الفبای بلوچی ف کلا وجود ندارد و کلا حرف ف را تلفظ نمیکنند ودر زبان پشتو اما هیچ واژه اصیل پشتویی وجود ندارد که دارای حرف ف باشد و بسیاری از پشتوزبانان و تمام بلوچها نیز معمولاً آن را به صورت پ در واژه‌ها تلفظ می‌کنند.

منابع ویرایش

الفبای عربی
ألِف باء تاء ثاء جيم حاء خاء دال ذال راء زاي سين شين صاد ضاد طاء ظاء عين غين فاء قاف كاف لام ميم نون هاء واو ياء
سایر شکل‌های حرف فاء در عربی
ڤ ڦ
ف
ف
یکی از روش های نوشتن ف آغازی و میانی
یکی از روش های نوشتن ف جدا و پایانی

نگارخانه ویرایش