ف
ف حرف بیستوسوم در الفبای فارسی و حرف بیستم در الفبای عربی و هفدهمین حرف از حروف الفبای عبری (په פ) است. نام این حرف «فِ» است.
ف | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
نمایش آوانگاری | p, f (was سایشی دولبی بیواک), w | ||||||||||
موقعیت در الفبا | ۱۷ | ||||||||||
ارزش عددی | ۸۰ | ||||||||||
مشتقات الفبایی فنیقی | |||||||||||
|
|
شكل حرف | ||||
---|---|---|---|---|
جدا | آغازی | میانی | پایانی | |
ف | ف | ف | ف |
گروهی گمان میکنند پس از ورود اعراب به ایران از آنجا که در زبان عربی حرف «پ» وجود ندارد در بسیاری از واژگان حرف پ به ف تبدیل شدهاست؛ ولی دگرریختی پ به ف بیشتر برآمده از آن است که در دبیره پهلوی این دو همخوان دارای نشانهٔ نوشتاری یکسانی بودهاند. همجنین در دبیره پهلوی برای نوشتن د، ی، گ از یک نشانه بهره گرفته میشده. یا آنکه برای ز، ژ، و چ نیز یک نشانه بهکار میرفته. در دبیره پهلوی رویهم ۱۴ نشانه بهکار میرفته. از همین رو در زبان فارسی بسیاری از واژگان با هر دو همخوان بیان شده و نوشته میشوند. مانند گوسپند و گوسفند، فارسی و پارسی، پرهام و فرهام. دو دیگر آنکه در ساختن دبیره کنونی که هم در فارسی و هم در عربی بهکار میرود برای جلوگیری از درهمآمیزی این همخوانها از روی نشانههای پهلوبشان نشانه نزدیک ولی نایکسان ساخته شده. نمونه را برای بازنشانی ف از پ که هر دو با نشانهای همانند ف بدون نقطه در دبیره پهلوی نشان داده میشدند، در دبیره فارسی برای ف نقطهای که میبینید در بالای آن نهاده شده و برای پ سه نقطه در زیر. دبیره کوفی هم بسیار نزدیک و از روی دبیره اوستایی ساخته شدهاست.[۱] در زبان پشتو و زبان بلوچی که از زبانهای ایرانی هستند با وجودی که همانند فارسی هماکنون حرف ف یکی از حروف الفبا است اما در حروف الفبای بلوچی ف کلا وجود ندارد و کلا حرف ف را تلفظ نمیکنند ودر زبان پشتو اما هیچ واژه اصیل پشتویی وجود ندارد که دارای حرف ف باشد و بسیاری از پشتوزبانان و تمام بلوچها نیز معمولاً آن را به صورت پ در واژهها تلفظ میکنند.
منابع ویرایش
الفبای عربی | |||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ألِف | باء | تاء | ثاء | جيم | حاء | خاء | دال | ذال | راء | زاي | سين | شين | صاد | ضاد | طاء | ظاء | عين | غين | فاء | قاف | كاف | لام | ميم | نون | هاء | واو | ياء |
سایر شکلهای حرف فاء در عربی | |||||||||||||||||||||||||||
ڤ | ڦ |