ویکی‌پدیا

فهرست سلسله‌های ایران

این مقاله به فهرست سلسله‌های ایران بزرگ[۱][۲] در محدودهٔ جغرافیایی و حوزه تمدنی فلات ایران و جلگه‌های مجاور آن،[۳] شامل ایران، بخش بزرگی از قفقاز و آسیای مرکزی می‌پردازد.[۴][۵][۶][۷] کاربرد تاریخی ایران تمام مرزهای سیاسی کشوری که تحت تسلط ایرانیان بود همچو میانرودان و اغلب ارمنستان و جنوب قفقاز را هم در بر می‌گیرد.[۸][۹]

قلمرو ایران در زمان سلسله‌های متفاوت

در این مقاله، سلسله‌های تاریخی ایران پس از تمدن ایلام فهرست شده‌اند. برای دیدن حکومت‌های پیش از ایلام، به فهرست مربوطه مراجعه نمایید.

حکومت‌های پیش از آریایی‌هاو ایرانیان ویرایش

مقالهٔ اصلی: فهرست تمدن‌ها و جاهای باستانی ایران پیش از تمدن ایلام
جایگاه تمدن‌های پیشا ایلامی در ایران


گاه تاریخ ایران را از ورود آریایی‌ها که نام ایران نیز از ایشان گرفته شده است، به فلات ایران آغاز می‌کنند؛ ولی این به این معنی نیست که فلات ایران تا پیش از ورود ایشان خالی از سکنه یا تمدن بوده است. پیش از ورود آریاییان به فلات ایران تمدنهای بسیار کهنی در این محل شکفته و پژمرده شده بودند و تعدادی نیز هنوز شکوفا بودند. برای نمونه تمدن نوشیجان در ملایر[۱۰][۱۱] شهر سوخته (در سیستان و بلوچستان)، تمدن ساکنان تپه سیلک (در کاشان)، تمدن ایلام (در شمال خوزستان)، تمدن منائیان (در بوکان، کردستان و جنوب آذربایجان غربی)، تمدن پارسوا (در پیرانشهر)، تمدن جیرفت (در کرمان)، پادشاهی الیپی (در کرمانشاه (پایتخت) و کردستان)، تمدن لولوبیان (در کرمانشاه (پایتخت)، کردستان و آذربایجان)، گوتیان (در کردستان و کرمانشاه و آذربایجان)، تپه حسنلو در جنوب آذربایجان غربی تمدن گنج دره (در هرسین کرمانشاه)، تمدن زیویه (در سقز کردستان)، تمدن تپه گوران (در گیلانغرب کرمانشاه) تمدن تپه‌های شیخی آباد و جانی (در دینور کرمانشاه)، تمدن گودین تپه (در کنگاور کرمانشاه)، تپه علی کش در ایلام، اسکندری (در هفشجان)، تمدن اورارتو (در آذربایجان)، تپه حصار (در دامغان سمنان)، تپه شهداد (در کرمان)، تپه گیان (در نهاوند همدان)، تمدن کاسی‌ها (ابتدا در میان‌رودان و سپس در زاگرس)، تپورها در تبرستان (مازندران) و… در سرزمین ایران بودند.

فهرست بر پایه قدمت ویرایش

ردیف نام سلسله بنیان‌گذاری فروپاشی بنیان‌گذار منبع
۱ تمدن ایلام ۳۲۰۰ پ. م[۱۲] ۵۳۹ پ. م هومبابا [۱۳]
۲ شاهنشاهی ماد ۷۲۸ پ. م ۵۵۰ پ. م دیاکو [۱۴][۱۴]
۳ شاهنشاهی هخامنشی ۵۵۰ پ. م ۳۳۰ پ. م کوروش بزرگ [۱۵][۱۶][۱۷]
۱ امپراتوری مقدونیه ۳۲۸ پ. م ۳۱۲ پ. م کارانوس مقدونی [۱۶][۱۸]
۲ امپراتوری سلوکی ۳۱۲ پ. م ۱۷۵ پ. م سلوکوس یکم [۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]
۴ شاهنشاهی اشکانی ۲۴۷ پ. م ۲۲۴ م ارشک یکم [۲۳][۲۴]
۵ شاهنشاهی ساسانی ۲۲۴ م ۶۵۱ م اردشیر بابکان [۲۵]
۶ دودمان گاوباریان ۶۴۲ م ۷۶۰ م گیل گیلانشاه [۲۶]
۷ باوندیان ۶۵۵ م ۱۳۴۹ باو [۲۷]
۸ پادوسپانیان ۶۵۵ م ۱۵۹۸ پادوسبان یکم [۲۸]
۳ خلافت راشدین ۶۴۴ م ۶۶۱ م ابوبکر [۲۹]
۴ خلافت امویان ۶۶۱ م ۷۵۰ م معاویه [۳۰]
۵ خلافت عباسی ۷۵۰ م ۸۲۱ م[۳۱] سفاح [۳۲][۳۳]
۹ سلسله طاهریان ۸۲۱ م ۸۷۳ م طاهر ذوالیمینین [۳۴]
۱۰ سلسله صفاریان ۸۶۱ م ۱۰۰۲ م یعقوب لیث [۳۵][۳۶]
۱۱ سلسله سامانیان ۸۱۹ م ۱۰۰۴ م احمد بن اسد [۳۷][۳۸]
۱۲ آل بویه ۹۳۲ ۱۰۵۵ عماد الدوله
۱۳ امپراتوری غزنوی ۹۶۳ م ۱۱۷۸ م محمود غزنوی [۳۹][۴۰][۴۱]
۱۴ امپراتوری سلجوقی ۱۰۳۷ ۱۱۹۴ طغرل‌بیک [۴۲][۴۳]
۱۵ امپراتوری خوارزمشاهی ۱۰۹۸ ۱۲۱۹ انوشتکین [۴۴][۴۵]
۱۶ سلسله غوریان ۱۱۴۸ ۱۲۱۵ علاءالدین حسین غوری [۴۶][۴۷]
۱۷ آل مظفر ۱۳۱۴ ۱۳۹۳ امیر مبارزالدین [۴۸]
۱۸ سربداران ۱۳۳۷ ۱۳۸۱ خلیفه مازندرانی [۴۹]
۸ خوارزمشاهیان ۱۰۷۷ م ۱۲۳۱ م انوشتکین [۵۰][۵۱]
۹ ایلخانان ۱۲۵۶ م ۱۳۴۹ م هولاکو خان [۵۲]
۱۰ امپراتوری تیموری ۱۳۷۰ م ۱۵۰۶ م تیمور لنگ [۵۳][۵۴]
۱۱ قراقویونلو ۱۳۷۸ م ۱۴۶۹ م خواجه بیرم [۵۵][۵۶]
۱۲ آق‌قویونلو ۱۳۷۸ م ۱۵۰۱ م قره عثمان [۵۷][۵۸][۵۹]
۱۹ شاهنشاهی صفوی ۱۵۰۱ ۱۷۳۶ شاه اسماعیل یکم [۶۰][۶۱]
۲۰ هوتکیان ۱۷۰۹ ۱۷۳۸ میرویس خان هوتک [۶۲]
۲۱ امپراتوری افشاری ۱۷۳۶ ۱۷۹۶ نادر شاه [۶۳][۶۴][۶۵]
۲۲ امپراتوری درانی ۱۷۴۷ ۱۸۲۶ احمدشاه درانی [۶۶]
۲۳ سلسله زندیه ۱۷۵۱ ۱۷۹۴ کریم خان زند [۶۷][۶۸][۶۹]
۲۴ سلسله قاجاریان ۱۷۹۶ ۱۹۲۵ آقا محمد خان قاجار [۷۰][۷۱][۷۲][۷۳]
۲۵ شاهنشاهی پهلوی ۱۹۲۵ ۱۹۷۹ رضا شاه [۷۴][۷۵][۷۶]
۲۶ نظام جمهوری اسلامی ۱۹۷۹ تاکنون روح‌الله خمینی

فهرست بر پایه مدت فرمانروایی ویرایش

ردیف نام سلسله مدت بنیان‌گذاری فروپاشی منبع
۱ تمدن ایلام ۲۶۶۱ سال ۳۲۰۰ پ. م[۷۷] ۵۳۹ پ. م [۷۸]
۲ پادوسپانیان ۹۴۳ سال [الف] ۶۵۵ م ۱۵۹۸ [۲۸]
۳ باوندیان ۶۹۴ سال ۶۵۵ م ۱۳۴۹ [۲۷]
۴ شاهنشاهی اشکانی ۴۷۱ سال ۲۴۷ پ. م ۲۲۴ م [۲۳][۸۵]
۵ شاهنشاهی ساسانی ۴۲۷ سال ۲۲۴ م ۶۵۱ م [۸۶]
۶ شاهنشاهی صفوی ۲۳۵ سال ۱۵۰۱ ۱۷۳۶ [۸۷][۸۸]
۷ شاهنشاهی هخامنشی ۲۲۰ سال ۵۵۰ پ. م ۳۳۰ پ. م [۱۵][۱۶][۸۹]
۸ امپراتوری غزنوی ۲۱۵ سال ۹۶۳ م ۱۱۷۸ م [۹۰][۹۱][۹۲]
۹ سلسله سامانیان ۱۸۵ سال ۸۱۹ م ۱۰۰۴ م [۳۷][۹۳]
۱۰ امپراتوری سلجوقی ۱۵۷ سال ۱۰۳۷ ۱۱۹۴ [۹۴][۹۵]
۱۱ شاهنشاهی ماد ۱۵۰ سال ۷۲۸ پ. م ۵۵۰ پ. م [۱۴][۱۴]
۱۲ سلسله صفاریان ۱۴۱ سال ۸۶۱ م ۱۰۰۲ م [۹۶][۹۷]
۱۳ سلسله قاجاریان ۱۲۹ سال ۱۷۹۶ ۱۹۲۵ [۹۸][۹۹][۱۰۰][۱۰۱]
۱۴ سلسله بوئیان ۱۲۳سال ۹۳۲ ۱۰۵۵
۱۵ امپراتوری خوارزمشاهی ۱۲۱ سال ۱۰۹۸ ۱۲۱۹ [۱۰۲][۱۰۳]
۱۶ دودمان گاوباریان ۱۱۸ سال ۶۴۲ م ۷۶۰ م [۲۶]
۱۷ امپراتوری درانی ۷۹ سال ۱۷۴۷ ۱۸۲۶ [۱۰۴]
۱۸ آل مظفر ۷۹ سال ۱۳۱۴ ۱۳۹۳ [۴۸]
۱۹ سلسله غوریان ۶۷ سال ۱۱۴۸ ۱۲۱۵ [۱۰۵][۱۰۶]
۲۰ امپراتوری افشاری ۶۰ سال ۱۷۳۶ ۱۷۹۶ [۱۰۷][۱۰۸][۱۰۹]
۲۱ شاهنشاهی پهلوی ۵۴ سال ۱۹۲۵ ۱۹۷۹ [۷۴][۷۵][۷۶]
۲۲ سلسله طاهریان ۵۲ سال ۸۲۱ م ۸۷۳ م [۱۱۰]
۲۳ نظام جمهوری اسلامی ۴۵ سال ۱۹۷۹ تا به کنون
۲۴ سربداران ۴۴ سال ۱۳۳۷ ۱۳۸۱ [۱۱۱]
۲۵ سلسله زندیه ۴۳ سال ۱۷۵۱ ۱۷۹۴ [۱۱۲][۱۱۳][۱۱۴]
۲۶ هوتکیان ۲۹ سال ۱۷۰۹ ۱۷۳۸ [۱۱۵]

فهرست بر پایه گستره فرمانروایی ویرایش

ردیف نام سلسله وسعت شاهان بزرگ گستره منبع
۱ شاهنشاهی هخامنشی ۸٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع کوروش بزرگ
داریوش بزرگ
خشایارشا 		  [ب][۱۲۲]
۲ شاهنشاهی ساسانی ۶٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع خسرو انوشیروان
خسروپرویز
شاپور دوم 		  [۱۲۳][۱۲۴][۱۲۵]
۳ سلسله افشاری ۵٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع نادر شاه   [۱۲۶][پ]
۴ امپراتوری تیموری ۴٬۴۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع تیمور لنگ   [۱۲۷][۱۲۸]
۵ امپراتوری سلجوقی ۳٬۹۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع ملکشاه یکم   [۱۲۹][۱۳۰]
۶ امپراتوری سلوکی ۳٬۹۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع سلوکوس اول   [۱۳۱]
۷ ایلخانان ۳٬۷۵۰٬۰۰۰ کیلومترمربع هلاکو خان   [۱۳۲][۱۳۳]
۸ امپراتوری خوارزمشاهی ۳٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع محمد خوارزمشاه   [۱۳۴][۱۳۵]
۹ امپراتوری غزنوی ۳٬۴۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع سلطان محمود غزنوی   [۱۳۶][۱۳۷]
۱۰ شاهنشاهی صفوی ۲٬۹۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع شاه عباس بزرگ   [۱۳۸]
۱۱ سلسله سامانیان ۲٬۸۵۰٬۰۰۰ کیلومترمربع نصر دوم   [۱۳۹][۱۴۰]
۱۲ شاهنشاهی اشکانی ۲٬۸۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع مهرداد دوم   [۱۴۱][۱۴۲]
۱۳ شاهنشاهی ماد ۲٬۷۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع هووخشتره   [۱۴۳][۱۴۴]
۱۴ سلسله غوریان ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع غیاث‌الدین غوری   [۱۳۸]
۱۵ سلسله صفاریان ۲٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع عمرو لیث صفاری  
۱۶ سلسله زندیان ۱٬۹۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع کریم خان زند  
۱۷ شاهنشاهی پهلوی ۱٬۶۴۹٬۰۰۰ کیلومترمربع رضا شاه  
۱۸ نظام جمهوری اسلامی ۱٬۶۴۸٬۱۹۵ کیلومترمربع روح‌الله خمینی   [۱۴۵]
۱۹ سلسله آل بویه ۱٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع عضدالدوله   [۱۴۶][۱۴۷]
۲۰ حکومت قاجاریان ۱٬۳۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع فتحعلی شاه قاجار
 
۲۱ سلسله طاهریان ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع عبدالله بن طاهر   [۱۴۸]
۲۲ سلسله آل زیار ۳۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع مرداویچ زیاری  
۲۳ سربداران ۳۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع وجیه الدین مسعود  

فهرست سلسله‌های ایرانی‌تبار خارج از ایران ویرایش

ردیف نام سلسله تاریخ تبار قلمرو منبع
۱ سکاستان ۴۰۰۰ پ. م - ۲۰۰ م سکاها   [۱۴۹][۱۵۰][۱۵۱][۱۵۲][۱۵۳][۱۵۴][۱۵۵][۱۵۶][۱۵۷]
۲ کاسیان ۱۵۹۵–۱۱۵۵ پ. م کاسیان   [۱۵۸]
۳ پادشاهی پنتوس ۲۸۱ پ. م–۶۲ م مهردادیان   [۱۵۹][۱۶۰][۱۶۱][۱۶۲]
۴ شاهنشاهی کوشان ۳۰–۳۷۵ م یوئه‌چی‌ها   [۱۶۳]
۵ پادشاهی ختن ۵۶–۱۰۰۶ م سکاها   [۱۶۴][۱۶۵]
۶ شیونگ‌نو ۲۰۹-؟ م سکاها   [۱۶۶]
۷ الانان اسپانیا ۴۰۹–۴۲۶ م الانان   [۱۶۷]
۸ پادشاهی الان‌ها و وندال‌ها ۵۳۴–۴۳۵ م الانان   [۱۶۸]
۹ رستمیان ۷۶۷–۹۰۹ م دودمان رستمیان   [۱۶۹][۱۷۰]
۱۰ مملکت قره‌خواجه ۸۴۳–۱۲۰۹ م تخارها   [۱۷۱]
۱۱ اغلبیان ۹۰۹–۸۰۰ م خراسانی   [۱۷۲]
۱۲ امپراتوری زنگ ۹۵۷–۱۵۱۳ م شیرازی‌ها   [۱۷۳]
۱۳ قرمطیان ۸۹۹–۱۰۷۷ م اسماعیلیان   [۱۷۴]
۱۴ غوریان ۱۱۴۸–۱۲۱۵ م هزاره   [۱۷۵][۱۷۶]
۱۵ ایوبیان ۱۱۷۱–۱۲۶۰ م کردها   [۱۷۷][۱۷۸][۱۷۹]
۱۶ سلطان‌نشین بهمنی ۱۳۴۷–۱۵۲۷ م سیستانی‌ها   [۱۸۰]
۱۷ امپراتوری سور ۱۵۳۲–۱۵۵۶ م پشتون‌ها   [۱۸۱][۱۸۲]

فهرست اسطوره‌ای ویرایش

مقالهٔ اصلی: شاهنامه
فهرست اسطوره ای[۱۸۳]
بخش‌ها پادشاهی‌ها شمار پادشاهی‌ها شمار بیت‌ها در ویرایش خالقی مطلق
پیشدادیان کیومرث تا زوطهماسپ ۹ پادشاهی (با شمارش پادشاهی ضحاک که بیگانه است) نزدیک ۴۵۰۰ بیت ۴۴۳۴ بیت
کیانیان کیقباد تا اسکندر ۱۰ پادشاهی (با شمارش پادشاهی اسکندر که نیمه‌ایرانی است) نزدیک ۲۶۵۰۰ بیت ۲۶۳۲۶ بیت
اشکانیان اشک تا اردوان بزرگ ۹ پادشاهی (جز اردوان نام دیگران فهرست‌وار آمده است) نزدیک ۷۸۰ بیت ۷۸۱ بیت
ساسانیان اردشیر تا یزدگرد شهریار ۳۰ پادشاهی نزدیک ۱۸۰۰۰ بیت ۱۷۹۹۴ بیت
شمار کل همهٔ پادشاهی‌ها ۵۸ پادشاهی اندکی بیش از ۴۹۵۰۰ بیت ۴۹۵۳۹ بیت

نقشه‌های ایران در سلسله‌های گوناگون ویرایش

جستارهای وابسته ویرایش

یادداشت‌ها ویرایش

  1. ↑ سلسله پادوسپانیان پس از دودمان یاماتو در ژاپن طولانی‌ترین سلسله جهان است که در حدود هزار سال در رویان و اطراف آن حکومت کردند.[۷۹][۸۰][۸۱][۸۲][۸۳][۸۴]
  2. ↑ این دولت تقریباً همه جهان متمدن آن روز را دربر می‌گرفت و از این رو، شاهنشاهی هخامنشی نخستین و تنها حکومتی بود که همه جهان را برای بیش از دو سده یکپارچه کرد،[۱۱۶][۱۱۷] این شاهنشاهی، وسیع‌ترین امپراتوری دوره باستان در تمام تاریخ جهان بود.[۱۱۸] شاهنشاهی هخامنشی در اوج خود بیش از ۴۹ میلیون نفر از ۱۱۲ میلیون جمعیت جهان آن زمان[۱۱۹] در واقع، بیش از ۴۴ درصد از جمعیت جهان را اداره می‌کرد که بالاترین رقم در میان تمام امپراتوری‌های تاریخ است.[۱۲۰][۱۲۱]
  3. ↑ نادرشاه بر تمامی یا بخش‌هایی از کشورهای کنونی ایران، ارمنستان، گرجستان، روسیه، جمهوری آذربایجان، هند، افغانستان، تاجیکستان، بحرین، ترکمنستان، ازبکستان، پاکستان، عراق، کویت، ترکیه، امارات متحده عربی و عمان تسلط داشت.

پانویس ویرایش

  1. ↑ Christensen, Peter ,The decline of Iranshahr: irrigation and environments in the history http://books.google.com/books?id=ebB_ac13v3UC&pg=PA15&dq=%27Greater+Iran%27+-+were+always+known+in+the+Persian+language+as+Iranshahr+or+Iranzamin&hl=en&sa=X&ei=yMMuT8vBI-eeiQKywonKCg&ved=0CDcQ6AEwAQ#v=onepage&q=%27Greater%20Iran%27%20-%20were%20always%20known%20in%20the%20Persian%20language%20as%20Iranshahr%20or%20Iranzamin&f=false
  2. ↑ Marcinkowski, Christoph ,Shi'ite identities: community and culture in changing social contexts. http://books.google.com/books?id=F9khRsDDuX8C&pg=PA83&dq=%27Greater+Iran%27+-+were+always+known+in+the+Persian+language+as+Iranshahr+or+Iranzamin&hl=en&sa=X&ei=E78uT9GfA-zMiQKCooGsCg&ved=0CDIQ6AEwAA#v=onepage&q=%27Greater%20Iran%27%20-%20were%20always%20known%20in%20the%20Persian%20language%20as%20Iranshahr%20or%20Iranzamin&f=false
  3. ↑ "IRAN i. LANDS OF IRAN". Encyclopædia Iranica.
  4. ↑ International Journal of Middle East Studies (2007), 39: pp 307-309 Copyright © 2007 Cambridge University Press http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=1009412
  5. ↑ Lange, Christian. Justice, Punishment and the Medieval Muslim Imagination. Cambridge Studies in Islamic Civilization. Cambridge University Press. ISBN 9780521887823. Lange: "I further restrict the scope of this study by focusing on the lands of Iraq and greater Persia (including Khwārazm, Transoxania, and Afghanistan)."
  6. ↑ Gobineau, Joseph Arthur; O'Donoghue, Daniel. Gobineau and Persia: A Love Story. ISBN 1-56859-262-0. Archived from the original on 3 November 2013. Retrieved 8 June 2017. O'Donoghue: "...all set in the greater Persia/Iran which includes Afghanistan".
  7. ↑ Shiels, Stan (2004). Stan Shiels on centrifugal pumps: collected articles from "World Pumps" magazine. Elsevier. pp. ۱۱–۱۲, ۱۸. ISBN 1-85617-445-X. Shiels: "During the Sassanid period the term Eranshahr was employed to denote the region also known as Greater Iran..." Also: "...the Abbasids, who with Persian assistance assumed the Prophet's mantle and transferred their capital to Baghdad three years later; thus, on a site close to historic Ctesiphon and even older Babylon, the caliphate was established within the bounds of Greater Persia."
  8. ↑ Richard N. Frye, interview by Asieh Namdar, CNN, 20 October 2007. "I spent all my life working in Iran. and as you know I don't mean Iran of today, I mean Greater Iran, the Iran which in the past, extended all the way from China to borders of Hungary and from other Mongolia to Mesopotamia". [۱] [۲] بایگانی‌شده در ۲ ژوئن ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  9. ↑ Richard Nelson Frye, The Harvard Theological Review, Vol. 55, No. 4 (Oct. , 1962), pp. 261-268 http://www.jstor.org/pss/1508723 I use the term Iran in an historical context[...]Persia would be used for the modern state, more or less equivalent to "western Iran". I use the term "Greater Iran" to mean what I suspect most Classicists and ancient historians really mean by their use of Persia - that which was whitin the political boundries of State ruled by Iranians.
  10. ↑ Encyclopædia Britannica Encyclopedia Article: Media ancient region, Iran
  11. ↑ «تنها اثر به جا مانده مادها». موزه علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۳ ژانویهٔ ۲۰۱٥.
  12. ↑ Álvarez-Mon, Javier (2020). The Art of Elam CA. 4200–525 BC (به انگلیسی). Routledge. p. 120. ISBN 978-1-00-003485-1.
  13. ↑ Lamberg-Karlovsky, C. C. (1971-01-01). "The Proto-Elamite Settlement at Tepe Yaḥyā". Iran. 9: 87–96. doi:10.2307/4300440. JSTOR 4300440.
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ Dandamayev and Medvedskaya, MEDIA.
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ Sacks, David; Murray, Oswyn; Brody, Lisa (2005). Encyclopedia of the Ancient Greek World. Infobase Publishing. p. 256. ISBN 978-0-8160-5722-1.
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ ۱۶٫۲ Ulrich Wilcken (1967). Alexander the Great. W.W. Norton & Company. p. 146. ISBN 978-0-393-00381-9.
  17. ↑ Taagepera, Rein (1979). "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D". Social Science History. 3 (3/4): 123. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959. A superimposition of the maps of Achaemenid and Alexander's empires shows a 90% match, except that Alexander's realm never reached the peak size of the Achaemenid realm.
  18. ↑ Taagepera, Rein (1979). "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D". Social Science History. 3 (3/4): 123. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959. A superimposition of the maps of Achaemenid and Alexander's empires shows a 90% match, except that Alexander's realm never reached the peak size of the Achaemenid realm.
  19. ↑ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
  20. ↑ «CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1». iranica. ۲ آذر ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲ آذر ۱۳۹۳.
  21. ↑ Jones, Kenneth Raymond (2006). Provincial reactions to Roman imperialism: the aftermath of the Jewish revolt, A.D. 66–70, Parts 66–70. University of California, Berkeley. p. 174. ISBN 978-0-542-82473-9. ... and the Greeks, or at least the Greco-Macedonian Seleucid Empire, replace the Persians as the Easterners.
  22. ↑ Society for the Promotion of Hellenic Studies (London, England) (1993). The Journal of Hellenic studies, Volumes 113–114. Society for the Promotion of Hellenic Studies. p. 211. The Seleucid kingdom has traditionally been regarded as basically a Greco-Macedonian state and its rulers thought of as successors to Alexander.
  23. ↑ ۲۳٫۰ ۲۳٫۱ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
  24. ↑ (Waters 1974، ص. 424).
  25. ↑ Börm, Henning. "Herrscher und Eliten in der Spätantike, in: H. Börm - J. Wiesehöfer (eds.), Commutatio et contentio. Studies in the Late Roman, Sasanian, and Early Islamic Near East, Düsseldorf: Wellem 2010, pp. 159ff". Commutatio Et Contentio: Studies in the Late Roman, … (به انگلیسی).
  26. ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ فرهنگ ایران باستان، ص ۵۲
  27. ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ «دانشنامه جهان اسلام، "باوندیان"». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اکتبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۴ سپتامبر ۲۰۰۸.
  28. ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ W. Madelung. "baduspanids". Iranica (به انگلیسی). Archived from the original on 24 June 2019.
  29. ↑ «تبدیل تاریخ». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۴.
  30. ↑ Early Islamic World Umayyad Caliphate [۳]
  31. ↑ باسورث، تاریخ ایران کمبریج، ۸۵.
    باسورث، تاریخ سیستان، ۲۱۵.
    فرای، عصر زرین فرهنگ ایران، ۲۰۶، ۲۰۸.
    خضری، تاریخ خلافت عباسی، ۷۶.
    اکبری، تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام، ۶۲–۱۶۱، ۶۵–۱۶۴، ۲۸۶.
    اشپولر، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ۲–۱۰۱.
    Forstner, “ABU’L-ṬAYYEB ṬĀHER”, Encyclopædia Iranica.
    زرین‌کوب، تاریخ ایران بعد از اسلام، ۹۶–۴۹۵، ۵–۵۰۴.
    نفیسی، تاریخ خاندان طاهری، ۱۶۸، ۷۲–۱۷۰، ۷۷–۱۷۴.
    Bosworth, “Ṭāhir b. al-Ḥusayn”, Encyclopaedia of Islam.
  32. ↑ "ABŪ MOSLEM ḴORĀSĀNĪ – Encyclopaedia Iranica". www.iranicaonline.org. Archived from the original on 22 November 2015. Retrieved 20 November 2015.
  33. ↑ باسورث، تاریخ ایران کمبریج، ۸۵.
    باسورث، تاریخ سیستان، ۲۱۵.
    فرای، عصر زرین فرهنگ ایران، ۲۰۶، ۲۰۸.
    خضری، تاریخ خلافت عباسی، ۷۶.
    اکبری، تاریخ حکومت طاهریان از آغاز تا انجام، ۶۲–۱۶۱، ۶۵–۱۶۴، ۲۸۶.
    اشپولر، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ۲–۱۰۱.
    Forstner, “ABU’L-ṬAYYEB ṬĀHER”, Encyclopædia Iranica.
    زرین‌کوب، تاریخ ایران بعد از اسلام، ۹۶–۴۹۵، ۵–۵۰۴.
    نفیسی، تاریخ خاندان طاهری، ۱۶۸، ۷۲–۱۷۰، ۷۷–۱۷۴.
    Bosworth, “Ṭāhir b. al-Ḥusayn”, Encyclopaedia of Islam.
  34. ↑ باسورث، تاریخ ایران کمبریج، ۸۱.
  35. ↑ پرگاری، تاریخ ایران در دوره علویان، ۱۴۰.
  36. ↑ پرگاری، تاریخ ایران در دوره علویان، 139-140.
  37. ↑ ۳۷٫۰ ۳۷٫۱ Frye 1975, p. 164.
  38. ↑ Taagepera, Rein (1997-01-01). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 475–504. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  39. ↑ «GHAZNAVIDS – Encyclopaedia Iranica». iranicaonline.org. ص. GHAZNAVIDS, an Islamic dynasty of Turkish slave origin (۳۶۶-۵۸۲/۹۷۷-۱۱۸۶), which in its heyday ruled in the eastern Iranian lands, briefly as far west as Ray and Jebāl. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۳۱.
  40. ↑ "Ghaznavid dynasty | Turkic dynasty". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). p. Ghaznavid dynasty, (977–1186 CE), dynasty of Turkic origin that ruled in Khorāsān (in northeastern Iran), Afghanistan, and northern India. Retrieved 2020-08-31.
  41. ↑ Böwering, Gerhard; Crone, Patricia; Mirza, Mahan (January 1, 2012). The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Princeton University Press. pp. 410–411.
  42. ↑ * C.E. Bosworth, "Turkmen Expansion towards the west" in UNESCO History of Humanity, Volume IV, titled "From the Seventh to the Sixteenth Century", UNESCO Publishing / Routledge, p. 391: "While the Arabic language retained its primacy in such spheres as law, theology and science, the culture of the Seljuk court and secular literature within the sultanate became largely Persianized; this is seen in the early adoption of Persian epic names by the Seljuk rulers (Qubād, Kay Khusraw and so on) and in the use of Persian as a literary language (Turkmen must have been essentially a vehicle for everyday speech at this time). The process of Persianization accelerated in the thirteenth century with the presence in Konya of two of the most distinguished refugees fleeing before the Mongols, Bahā' al-Dīn Walad and his son Mawlānā Jalāl al-Dīn Rūmī, whose Mathnawī, composed in Konya, constitutes one of the crowning glories of classical Persian literature."
    • Mehmed Fuad Köprülü, "Early Mystics in Turkish Literature", Translated by Gary Leiser and Robert Dankoff, Routledge, 2006, p. 149: "If we wish to sketch, in broad outline, the civilization created by the Seljuks of Anatolia, we must recognize that the local—i.e. , non-Muslim, element was fairly insignificant compared to the Turkish and Arab-Persian elements, and that the Persian element was paramount. The Seljuk rulers, to be sure, who were in contact with not only Muslim Persian civilization, but also with the Arab civilizations in al-jazlra and Syria—indeed, with all Muslim peoples as far as India—also had connections with {various} Byzantine courts. Some of these rulers, like the great 'Ala' al-Dln Kai-Qubad I himself, who married Byzantine princesses and thus strengthened relations with their neighbors to the west, lived for many years in Byzantium and became very familiar with the customs and ceremonial at the Byzantine court. Still, this close contact with the ancient Greco-Roman and Christian traditions only resulted in their adoption of a policy of tolerance toward art, aesthetic life, painting, music, independent thought—in short, toward those things that were frowned upon by the narrow and piously ascetic views {of their subjects}. The contact of the common people with the Greeks and Armenians had basically the same result. [Before coming to Anatolia,] the Turkmens had been in contact with many nations and had long shown their ability to synthesize the artistic elements that thev had adopted from these nations. When they settled in Anatolia, they encountered peoples with whom they had not yet been in contact and immediately established relations with them as well. Ala al-Din Kai-Qubad I established ties with the Genoese and, especially, the Venetians at the ports of Sinop and Antalya, which belonged to him, and granted them commercial and legal concessions. Meanwhile, the Mongol invasion, which caused a great number of scholars and artisans to flee from Turkmenistan, Iran, and Khwarazm and settle within the Empire of the Seljuks of Anatolia, resulted in a reinforcing of Persian influence on the Anatolian Turks. Indeed, despite all claims to the contrary, there is no question that Persian influence was paramount among the Seljuks of Anatolia. This is clearly revealed by the fact that the sultans who ascended the throne after Ghiyath al-Din Kai-Khusraw I assumed titles taken from ancient Persian mythology, like Kai-Khusraw, Kai-Ka us, and Kai-Qubad; and that. Ala' al-Din Kai-Qubad I had some passages from the Shahname inscribed on the walls of Konya and Sivas. When we take into consideration domestic life in the Konya courts and the sincerity of the favor and attachment of the rulers to Persian poets and Persian literature, then this fact [i.e., the importance of Persian influence] is undeniable. With regard to the private lives of the rulers, their amusements, and palace ceremonial, the most definite influence was also that of Iran, mixed with the early Turkish traditions, and not that of Byzantium."
    • Stephen P. Blake, Shahjahanabad: The Sovereign City in Mughal India, 1639–1739. Cambridge University Press, 1991. pg 123: "For the Seljuks and Il-Khanids in Iran it was the rulers rather than the conquered who were "Persianized and Islamicized"
  43. ↑ * Encyclopaedia Iranica, "Šahrbānu", Online Edition: "here one might bear in mind that non-Persian dynasties such as the Ghaznavids, Saljuqs and Ilkhanids were rapidly to adopt the Persian language and have their origins traced back to the ancient kings of Persia rather than to Turkmen heroes or Muslim saints ..."
    • O. Özgündenli, "Persian Manuscripts in Ottoman and Modern Turkish Libraries بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۰۱-۲۲ توسط Wayback Machine", Encyclopaedia Iranica, Online Edition
    • Encyclopædia Britannica, "Seljuq", Online Edition: "Because the Turkish Seljuqs had no Islamic tradition or strong literary heritage of their own, they adopted the cultural language of their Persian instructors in Islam. Literary Persian thus spread to the whole of Iran, and the Arabic language disappeared in that country except in works of religious scholarship ..."
    • M. Ravandi, "The Seljuq court at Konya and the Persianisation of Anatolian Cities", in Mesogeios (Mediterranean Studies), vol. 25-6 (2005), pp. 157–69
    • F. Daftary, "Sectarian and National Movements in Iran, Khorasan, and Trasoxania during Umayyad and Early Abbasid Times", in History of Civilizations of Central Asia, Vol 4, pt. 1; edited by M.S. Asimov and C.E. Bosworth; UNESCO Publishing, Institute of Ismaili Studies: "Not only did the inhabitants of Khurasan not succumb to the language of the nomadic invaders, but they imposed their own tongue on them. The region could even assimilate the Turkic Ghaznavids and Seljuks (eleventh and twelfth centuries), the Timurids (fourteenth–fifteenth centuries), and the Qajars (nineteenth–twentieth centuries) ..."
  44. ↑ "Khwārezm-Shāh Dynasty | Turkish dynasty". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Retrieved 2020-05-28.
  45. ↑ "Khwārezm-Shāh Dynasty | Turkish dynasty". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Retrieved 2020-05-28.
  46. ↑ GHURIDS (or Āl-e Šansab), a medieval Islamic dynasty of the eastern Iranian lands. They began as local chiefs in Ḡūr (q.v.) in the heartland of what is now Afghanistan, but became a major power from the mid-12th century until the opening years of the 7th/13th century. Ḡūr was then the nucleus of a vast but transient military empire which at times stretched from Gorgān (q.v.) in the west to northern India in the east, only to be overwhelmed by the Ḵᵛārazmšāhs (q.v.; see also CHORASMIA ii) and to disappear, as far as the eastern Iranian lands were concerned, on the eve of the Mongol cataclysm., C. Edmund Bosworth. , “GHURIDS” Encyclopædia Iranica, online edition
  47. ↑ «Ghūrids». Encyclopaedia of Islam, THREE. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۰۲.
  48. ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ "Shiraz" (به انگلیسی). دانشنامهٔ ایرانیکا. Archived from the original on 18 November 2012. Retrieved 2009-05-29.
  49. ↑ «قیام سربداران علیه مغولان». ۳ اسفند ۱۳۸۸.
  50. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-systems Research. 12 (2): 222. ISSN 1076-156X. Retrieved 12 September 2016.
  51. ↑ Rein Taagepera (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 497. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  52. ↑ Andrew Lawler. "Isfahan: Iran's Hidden Jewel" (به انگلیسی). Archived from the original on 9 September 2012.
  53. ↑ B.F. Manz, "Tīmūr Lang", in Encyclopaedia of Islam, Online Edition, 2006
  54. ↑ Maria Subtelny, Timurids in Transition, 40: "Nevertheless, in the complex process of transition, members of the Timurid dynasty and their Persian Mongol supporters became acculturate by the surrounding Persianate millieu adopting Persian cultural models and tastes and acting as patrons of Persian culture, painting, architecture and music." pg 41: "The last members of the dynasty, notably Sultan-Abu Sa'id and Sultan-Husain, in fact came to be regarded as ideal Perso-Islamic rulers who develoted as much attention to agricultural development as they did to fostering Persianate court culture." Jump up ^
  55. ↑ "Kara Koyunlu | Turkmen tribal federation". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). p. Kara Koyunlu, also spelled Qara Qoyunlu, Turkish Karakoyunlular, English Black Sheep, Turkmen tribal federation that ruled Azerbaijan, Armenia, and Iraq from about 1375 to 1468. Retrieved 2020-12-28.
  56. ↑ Peter B. Golden, An Introduction to the History of the Turkic Peoples, p. 367-368.
  57. ↑ "Ak Koyunlu | Turkmen tribal federation". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Retrieved 2020-06-18.
  58. ↑ «AQ QOYUNLŪ – Encyclopaedia Iranica». www.iranicaonline.org. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۶-۱۸.
  59. ↑ «دانشنامه بریتانیکا». ص. Turkmen Ak Koyunlu dynasty who created a short-lived empire in Iran, Iraq, eastern Anatolia, Armenia, and Azerbaijan٫.
  60. ↑ Savory، ESMĀʿĪL I ṢAFAWĪ، ۸:‎ ۶۲۸–۶۳۶.
  61. ↑ Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire
  62. ↑ رستم التواریخ، محمد هاشم آصف، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، چاپ سوم 1357، صفحه98
  63. ↑ "AFSHARIDS". Encyclopædia Iranica.
  64. ↑ Jamie Stokes, Anthony Gorman, Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East, Infobase Publishing, 2010, p.11, Online Edition
  65. ↑ Michael Axworthy, The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant. Hardcover 348 pages (26 July 2006) Publisher: I.B. Tauris Language: English ISBN 1-85043-706-8.
  66. ↑ مهدیزاده کابلی، درآمدی بر تاریخ افغانستان، قم: نشر صحافی احسانی، چاپ اول - زمستان ۱۳۷۶ خورشیدی، ص ۱
  67. ↑ طباطبایی، جواد. تأملی دربارهٔ ایران، جلد نخست، دیباچه‌ای بر نظریهٔ انحطاط ایران. نشر نگاه معاصر. تهران. چاپ پنجم. ۱۳۸۵
  68. ↑ کتاب خواجه تاجدار
  69. ↑ تاریخ اجتماعی سیاسی زندیه
  70. ↑ «پژوهشی در باب اصطلاح ممالک محروسه ایران». پرتال جامع علوم انسانی.
  71. ↑ محمد امینی. «سفر از ممالک محروسه به فدرالیسم قومی-محمد امینی، پژوهشگر تاریخ».
  72. ↑ Charles Melville, ed. (27 January 2012). Persian Historiography: A History of Persian Literature. pp. 358, 361. ISBN 978-0-85772-359-8.
  73. ↑ Āghā Moḥammad Khān. Encyclopaedia Britannica.
  74. ↑ ۷۴٫۰ ۷۴٫۱ "Iran - The Qājār dynasty (1796–1925)". Britannica (به انگلیسی). Archived from the original on 15 April 2021. Retrieved 2021-04-15.
  75. ↑ ۷۵٫۰ ۷۵٫۱ "IRAN ii. IRANIAN HISTORY (2) Islamic period (p – Iranica" (به انگلیسی). Archived from the original on 15 April 2021. Retrieved 2021-04-15.
  76. ↑ ۷۶٫۰ ۷۶٫۱ "Iran - Rise of Reza Khan" (به انگلیسی). Archived from the original on 2021-04-15. Retrieved 2021-04-15.
  77. ↑ Álvarez-Mon, Javier (2020). The Art of Elam CA. 4200–525 BC (به انگلیسی). Routledge. p. 120. ISBN 978-1-00-003485-1.
  78. ↑ Lamberg-Karlovsky, C. C. (1971-01-01). "The Proto-Elamite Settlement at Tepe Yaḥyā". Iran. 9: 87–96. doi:10.2307/4300440. JSTOR 4300440.
  79. ↑ ستوده، منوچهر (۱۳۳۵). از آستارا تا استارباد (شامل آثار و بناهای تاریخی مازندران غربی). تهران: چاپخانه زیبا. ص. صفحات ۱۶۳ تا ۱۶۵ جلد سوم.
  80. ↑ «تاریخ طبرستان و رویان و مازندران؛ تاریخ‌نگاری محلی در پارادایم سنتی، صفحات ۱۲۳ و ۱۳۲». پرتال جامع علوم انسانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۱.
  81. ↑ «از طبرستان تا مازندران؛ تأملی بر دگرگونی مفهومی و جغرافیایی طبرستان از آغاز تا قرن هشتم هجری، صفحهٔ ۱۰۳». پرتال جامع علوم انسانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۱.
  82. ↑ «معرفی چند مقبره برجی شکل رویان کهن، فصلنامه علمی فنی هنری اثر شماره ۴۲ و ۴۳». پرتال جامع علوم انسانی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ آوریل ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۱.
  83. ↑ «بنای سنگی میدانک، برج - مقبره ای در سرزمین رویان، باستان پژوهی ۱۳۸۶ بهار شماره ۱۵، صفحهٔ ۴۹». پرتال جامع علوم انسانی.
  84. ↑ More precisely in the Nāma-ye Tansar (tr., p. 30) it is stated that Deylamān, Gīlān, and Rūyān (later part of Ṭabarestān) all belonged to the kingdom of Gošnasp of Ṭabarestān and Parešvār, the latter apparently the Alborz region. Gošnasp made his submission to Ardašīr I بایگانی‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine, (Wolfgang Felix & Wilferd Madelung), “DEYLAMITES” Encyclopædia Iranica, online edition
  85. ↑ (Waters 1974، ص. 424).
  86. ↑ Börm, Henning. "Herrscher und Eliten in der Spätantike, in: H. Börm - J. Wiesehöfer (eds.), Commutatio et contentio. Studies in the Late Roman, Sasanian, and Early Islamic Near East, Düsseldorf: Wellem 2010, pp. 159ff". Commutatio Et Contentio: Studies in the Late Roman, … (به انگلیسی).
  87. ↑ Helen Chapin Metz. Iran, a Country study. 1989. University of Michigan, p. 313.
  88. ↑ Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire
  89. ↑ Taagepera, Rein (1979). "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D". Social Science History. 3 (3/4): 123. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959. A superimposition of the maps of Achaemenid and Alexander's empires shows a 90% match, except that Alexander's realm never reached the peak size of the Achaemenid realm.
  90. ↑ «GHAZNAVIDS – Encyclopaedia Iranica». iranicaonline.org. ص. GHAZNAVIDS, an Islamic dynasty of Turkish slave origin (۳۶۶-۵۸۲/۹۷۷-۱۱۸۶), which in its heyday ruled in the eastern Iranian lands, briefly as far west as Ray and Jebāl. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۳۱.
  91. ↑ "Ghaznavid dynasty | Turkic dynasty". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). p. Ghaznavid dynasty, (977–1186 CE), dynasty of Turkic origin that ruled in Khorāsān (in northeastern Iran), Afghanistan, and northern India. Retrieved 2020-08-31.
  92. ↑ Böwering, Gerhard; Crone, Patricia; Mirza, Mahan (January 1, 2012). The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Princeton University Press. pp. 410–411.
  93. ↑ Taagepera, Rein (1997-01-01). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 475–504. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  94. ↑ * C.E. Bosworth, "Turkmen Expansion towards the west" in UNESCO History of Humanity, Volume IV, titled "From the Seventh to the Sixteenth Century", UNESCO Publishing / Routledge, p. 391: "While the Arabic language retained its primacy in such spheres as law, theology and science, the culture of the Seljuk court and secular literature within the sultanate became largely Persianized; this is seen in the early adoption of Persian epic names by the Seljuk rulers (Qubād, Kay Khusraw and so on) and in the use of Persian as a literary language (Turkmen must have been essentially a vehicle for everyday speech at this time). The process of Persianization accelerated in the thirteenth century with the presence in Konya of two of the most distinguished refugees fleeing before the Mongols, Bahā' al-Dīn Walad and his son Mawlānā Jalāl al-Dīn Rūmī, whose Mathnawī, composed in Konya, constitutes one of the crowning glories of classical Persian literature."
    • Mehmed Fuad Köprülü, "Early Mystics in Turkish Literature", Translated by Gary Leiser and Robert Dankoff, Routledge, 2006, p. 149: "If we wish to sketch, in broad outline, the civilization created by the Seljuks of Anatolia, we must recognize that the local—i.e. , non-Muslim, element was fairly insignificant compared to the Turkish and Arab-Persian elements, and that the Persian element was paramount. The Seljuk rulers, to be sure, who were in contact with not only Muslim Persian civilization, but also with the Arab civilizations in al-jazlra and Syria—indeed, with all Muslim peoples as far as India—also had connections with {various} Byzantine courts. Some of these rulers, like the great 'Ala' al-Dln Kai-Qubad I himself, who married Byzantine princesses and thus strengthened relations with their neighbors to the west, lived for many years in Byzantium and became very familiar with the customs and ceremonial at the Byzantine court. Still, this close contact with the ancient Greco-Roman and Christian traditions only resulted in their adoption of a policy of tolerance toward art, aesthetic life, painting, music, independent thought—in short, toward those things that were frowned upon by the narrow and piously ascetic views {of their subjects}. The contact of the common people with the Greeks and Armenians had basically the same result. [Before coming to Anatolia,] the Turkmens had been in contact with many nations and had long shown their ability to synthesize the artistic elements that thev had adopted from these nations. When they settled in Anatolia, they encountered peoples with whom they had not yet been in contact and immediately established relations with them as well. Ala al-Din Kai-Qubad I established ties with the Genoese and, especially, the Venetians at the ports of Sinop and Antalya, which belonged to him, and granted them commercial and legal concessions. Meanwhile, the Mongol invasion, which caused a great number of scholars and artisans to flee from Turkmenistan, Iran, and Khwarazm and settle within the Empire of the Seljuks of Anatolia, resulted in a reinforcing of Persian influence on the Anatolian Turks. Indeed, despite all claims to the contrary, there is no question that Persian influence was paramount among the Seljuks of Anatolia. This is clearly revealed by the fact that the sultans who ascended the throne after Ghiyath al-Din Kai-Khusraw I assumed titles taken from ancient Persian mythology, like Kai-Khusraw, Kai-Ka us, and Kai-Qubad; and that. Ala' al-Din Kai-Qubad I had some passages from the Shahname inscribed on the walls of Konya and Sivas. When we take into consideration domestic life in the Konya courts and the sincerity of the favor and attachment of the rulers to Persian poets and Persian literature, then this fact [i.e., the importance of Persian influence] is undeniable. With regard to the private lives of the rulers, their amusements, and palace ceremonial, the most definite influence was also that of Iran, mixed with the early Turkish traditions, and not that of Byzantium."
    • Stephen P. Blake, Shahjahanabad: The Sovereign City in Mughal India, 1639–1739. Cambridge University Press, 1991. pg 123: "For the Seljuks and Il-Khanids in Iran it was the rulers rather than the conquered who were "Persianized and Islamicized"
  95. ↑ * Encyclopaedia Iranica, "Šahrbānu", Online Edition: "here one might bear in mind that non-Persian dynasties such as the Ghaznavids, Saljuqs and Ilkhanids were rapidly to adopt the Persian language and have their origins traced back to the ancient kings of Persia rather than to Turkmen heroes or Muslim saints ..."
    • O. Özgündenli, "Persian Manuscripts in Ottoman and Modern Turkish Libraries بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۰۱-۲۲ توسط Wayback Machine", Encyclopaedia Iranica, Online Edition
    • Encyclopædia Britannica, "Seljuq", Online Edition: "Because the Turkish Seljuqs had no Islamic tradition or strong literary heritage of their own, they adopted the cultural language of their Persian instructors in Islam. Literary Persian thus spread to the whole of Iran, and the Arabic language disappeared in that country except in works of religious scholarship ..."
    • M. Ravandi, "The Seljuq court at Konya and the Persianisation of Anatolian Cities", in Mesogeios (Mediterranean Studies), vol. 25-6 (2005), pp. 157–69
    • F. Daftary, "Sectarian and National Movements in Iran, Khorasan, and Trasoxania during Umayyad and Early Abbasid Times", in History of Civilizations of Central Asia, Vol 4, pt. 1; edited by M.S. Asimov and C.E. Bosworth; UNESCO Publishing, Institute of Ismaili Studies: "Not only did the inhabitants of Khurasan not succumb to the language of the nomadic invaders, but they imposed their own tongue on them. The region could even assimilate the Turkic Ghaznavids and Seljuks (eleventh and twelfth centuries), the Timurids (fourteenth–fifteenth centuries), and the Qajars (nineteenth–twentieth centuries) ..."
  96. ↑ پرگاری، تاریخ ایران در دوره علویان، ۱۴۰.
  97. ↑ پرگاری، تاریخ ایران در دوره علویان، 139-140.
  98. ↑ «پژوهشی در باب اصطلاح ممالک محروسه ایران». پرتال جامع علوم انسانی.
  99. ↑ محمد امینی. «سفر از ممالک محروسه به فدرالیسم قومی-محمد امینی، پژوهشگر تاریخ».
  100. ↑ Charles Melville, ed. (27 January 2012). Persian Historiography: A History of Persian Literature. pp. 358, 361. ISBN 978-0-85772-359-8.
  101. ↑ Āghā Moḥammad Khān. Encyclopaedia Britannica.
  102. ↑ "Khwārezm-Shāh Dynasty | Turkish dynasty". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Retrieved 2020-05-28.
  103. ↑ "Khwārezm-Shāh Dynasty | Turkish dynasty". Encyclopedia Britannica (به انگلیسی). Retrieved 2020-05-28.
  104. ↑ مهدیزاده کابلی، درآمدی بر تاریخ افغانستان، قم: نشر صحافی احسانی، چاپ اول - زمستان ۱۳۷۶ خورشیدی، ص ۱
  105. ↑ GHURIDS (or Āl-e Šansab), a medieval Islamic dynasty of the eastern Iranian lands. They began as local chiefs in Ḡūr (q.v.) in the heartland of what is now Afghanistan, but became a major power from the mid-12th century until the opening years of the 7th/13th century. Ḡūr was then the nucleus of a vast but transient military empire which at times stretched from Gorgān (q.v.) in the west to northern India in the east, only to be overwhelmed by the Ḵᵛārazmšāhs (q.v.; see also CHORASMIA ii) and to disappear, as far as the eastern Iranian lands were concerned, on the eve of the Mongol cataclysm., C. Edmund Bosworth. , “GHURIDS” Encyclopædia Iranica, online edition
  106. ↑ «Ghūrids». Encyclopaedia of Islam, THREE. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۰۲.
  107. ↑ "AFSHARIDS". Encyclopædia Iranica.
  108. ↑ Jamie Stokes, Anthony Gorman, Encyclopedia of the Peoples of Africa and the Middle East, Infobase Publishing, 2010, p.11, Online Edition
  109. ↑ Michael Axworthy, The Sword of Persia: Nader Shah, from Tribal Warrior to Conquering Tyrant. Hardcover 348 pages (26 July 2006) Publisher: I.B. Tauris Language: English ISBN 1-85043-706-8.
  110. ↑ باسورث، تاریخ ایران کمبریج، ۸۱.
  111. ↑ «قیام سربداران علیه مغولان». ۳ اسفند ۱۳۸۸.
  112. ↑ طباطبایی، جواد. تأملی دربارهٔ ایران، جلد نخست، دیباچه‌ای بر نظریهٔ انحطاط ایران. نشر نگاه معاصر. تهران. چاپ پنجم. ۱۳۸۵
  113. ↑ کتاب خواجه تاجدار
  114. ↑ تاریخ اجتماعی سیاسی زندیه
  115. ↑ رستم التواریخ، محمد هاشم آصف، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی، چاپ سوم 1357، صفحه98
  116. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 223. ISSN 1076-156X. Retrieved 12 September 2016.
  117. ↑ Taagepera, Rein (1979). "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D". Social Science History. 3 (3/4): 121. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959.
  118. ↑ Snow، Dan. The History of Iran: Part 1 with Ali Ansari [تاریخ ایران بخش ۱] (پادکست) (به انگلیسی). historyhit. روی داده در ۴۰ دقیقه. دریافت‌شده در ۱۲ شهریور ۱۳۹۹.
  119. ↑ Largest empire, by percentage of world population, Guinness World Records
  120. ↑ David Sacks; Oswyn Murray; Lisa R. Brody; Oswyn Murray; Lisa R. Brody (2005). ancient Greek world. Infobase Publishing. pp. 256. ISBN 978-0-8160-5722-1.
  121. ↑ «Largest empire by percentage of world population». Guinness World Records (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۳۰.
  122. ↑ Snow، Dan. The History of Iran: Part 1 with Ali Ansari [تاریخ ایران بخش ۱] (پادکست) (به انگلیسی). historyhit. روی داده در ۴۰ دقیقه. دریافت‌شده در ۱۲ شهریور ۱۳۹۹.
  123. ↑ کریستن‌سن، کتاب، ۴۳۱.
  124. ↑ دریایی، کتاب، ۵۰.
  125. ↑ زرین‌کوب، کتاب، ۵۱۳.
  126. ↑ «اتاق بازرگانی ایران و سوئد | آشنایی با کشور ایران». www.iscci.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۲۱.
  127. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 222. ISSN 1076-156X. Retrieved 2016-09-14.
  128. ↑ Rein Taagepera (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3). p. 500. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  129. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D. (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 223. ISSN 1076-156X. Retrieved 13 September 2016.
  130. ↑ Taagepera, Rein (1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 475–504. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  131. ↑ Taagepera, Rein (1979). "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.". Social Science History. 3 (3/4): 121. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959.
  132. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 222. ISSN 1076-156X. Retrieved 12 September 2016.
  133. ↑ Taagepera, Rein (1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 475–504. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  134. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-systems Research. 12 (2): 222. ISSN 1076-156X. Retrieved 12 September 2016.
  135. ↑ Rein Taagepera (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 497. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  136. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D. (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 223. ISSN 1076-156X. Retrieved 13 September 2016.
  137. ↑ Taagepera, Rein (1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 475–504. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  138. ↑ ۱۳۸٫۰ ۱۳۸٫۱ Bang, Peter Fibiger; Bayly, C. A.; Scheidel, Walter (2020-12-02). The Oxford World History of Empire: Volume One: The Imperial Experience (به انگلیسی). Oxford University Press. pp. 92–94. ISBN 978-0-19-977311-4.
  139. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 222. ISSN 1076-156X. Retrieved 2016-09-14.
  140. ↑ Rein Taagepera (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3). p. 500. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  141. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 223. ISSN 1076-156X. Retrieved 11 September 2016.
  142. ↑ Taagepera, Rein (1979). "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.". Social Science History. 3 (3/4). p. 122. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959.
  143. ↑ Turchin, Adams and Hall, East-West Orientation, 223.
  144. ↑ Taagepera, Size and Duration of Empires, 121.
  145. ↑ "Surface water and surface water change". Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). Retrieved 11 October 2020.
  146. ↑ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 222. ISSN 1076-156X. Retrieved 2016-09-14.
  147. ↑ Rein Taagepera (September 1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3). p. 500. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  148. ↑ Taagepera, Rein (1997). "Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia". International Studies Quarterly. 41 (3): 475–504. doi:10.1111/0020-8833.00053. JSTOR 2600793.
  149. ↑ "Scythians - Wikipedia". en.m.wikipedia.org (به انگلیسی). Retrieved 2019-10-05.
  150. ↑ Rüdiger Schmitt, “SCYTHIAN LANGUAGE,” Encyclopædia Iranica, online edition, 2018, available at http://www.iranicaonline.org/articles/scythian-language (accessed on 10 April 2018).
  151. ↑ دانشنامه بریتانیکا، ذیل Scythian، نسخه آنلاین
  152. ↑ Brunner، «Iran v. Peoples of Iran. (2) Pre-Islamic»، ENCYCLOPÆDIA IRANICA.
  153. ↑ رضایی باغ‌بیدی، تاریخ زبان‌های ایرانی، 35-37.
  154. ↑ Sulimirski، «THE SCYTHS»، Cambridge History of Iran.
  155. ↑ شاپور شهبازی، جهانداری داریوش بزرگ، 53-54.
  156. ↑ زرشناس، میراث ادبی روایی در ایران باستان، 15.
  157. ↑ Szemerényi، Four Old Iranian Ethnic Names.
  158. ↑ KASSITES, a people who probably originated in the Zagros and who ruled Babylonia in the 16th-12th centuries BCE.The original abodes of the Kassites are not known. The commonly held opinion that they originated from the Zagros mountains east of Babylonia (see, e.g., Balkan, 1986, p. 8; Heinz, 1995, p. 167), (Ran Zadok), “KASSITES” Encyclopædia Iranica, online edition
  159. ↑ The Foreign Policy of Mithridates VI Eupator, King of Pontus, by B. C. McGing, p. 11
  160. ↑ Children of Achilles: The Greeks in Asia Minor Since the Days of Troy, by John Freely, p. 69–70
  161. ↑ Strabo of Amasia: A Greek Man of Letters in Augustan Rome, by Daniela Dueck, p. 3.
  162. ↑ McGing, Brian (2004). "Pontus". Encyclopaedia Iranica, online edition. Retrieved 2019-11-14.
  163. ↑ http://www.kushan.org/general/other/part1.htm بایگانی‌شده در ۷ ژوئیه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine and Si-Yu-Ki, Buddhist Records of the Western World, (Tr. Samuel Beal: Travels of Fa-Hian, The Mission of Sung-Yun and Hwei-S?ng, Books 1–5), Kegan Paul, Trench, Trubner & Co. Ltd. London. 1906 and Hill (2009), pp. 29, 318–350
  164. ↑ Stein, M. Aurel (1907). Ancient Khotan. Oxford: Clarendon Press.
  165. ↑ Charles Higham (2004). Encyclopedia of Ancient Asian Civilizations. Facts on File. p. 143. ISBN 978-0-8160-4640-9.
  166. ↑ Harmatta، János. History of civilizations of central asia. Volume II: The development of sedantary and nomadic civilizations from 700 B.C. to A.D. 250 (PDF). UNESCO Publications. ص. ۴۸۰-۴۸۱. دریافت‌شده در ۲۸ اوت ۲۰۱۷.
  167. ↑ کاظم‌زاده، محمد (۱۳۸۸). «اوست‌ها: میراث داران ایران فرهنگی در قفقاز». فصلنامه مطالعات ملی (دو).
  168. ↑ بهزادی، رقیه: قوم‌های کهن: آلان‌ها (آس‌ها). در: مجله «چیستا» دی ۱۳۶۸ - شماره ۶۴. (از صفحه ۴۷۹ تا ۴۸۴).
  169. ↑ Bosworth, C.E., ed. (1995). Encyclopedia of Islam (New ed.). Leiden [u.a.]: Brill [u.a.] p. 638. ISBN 9004098348.
  170. ↑ Islamic History - Laura Etheredge - p73
  171. ↑ James A. Millward (2007). Eurasian Crossroads: A History of Xinjiang. Columbia University Press. pp. 49–. ISBN 978-0-231-13924-3.
  172. ↑ یادکرد|کتاب=سلسله‌های اسلامی |نویسنده=کلیفورد ادموند بوسورث |ترجمه=فریدون بدره‌ای |ناشر =مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه) |شهر= |سال=۱۳۷۱ |شابک=}}
  173. ↑ فریار، «امپراطوری زنگ یاکیلوا»، وحید، ۵۶۹.
  174. ↑ نهضت صاحب الزنج، حسینعلی ممتحن، چاپ دانشگاه ش بهشتی، ۱۳۶۷ ش
  175. ↑ GHURIDS (or Āl-e Šansab), a medieval Islamic dynasty of the eastern Iranian lands. They began as local chiefs in Ḡūr (q.v.) in the heartland of what is now Afghanistan, but became a major power from the mid-12th century until the opening years of the 7th/13th century. Ḡūr was then the nucleus of a vast but transient military empire which at times stretched from Gorgān (q.v.) in the west to northern India in the east, only to be overwhelmed by the Ḵᵛārazmšāhs (q.v.; see also CHORASMIA ii) and to disappear, as far as the eastern Iranian lands were concerned, on the eve of the Mongol cataclysm., C. Edmund Bosworth. , “GHURIDS” Encyclopædia Iranica, online edition
  176. ↑ «Ghūrids». Encyclopaedia of Islam, THREE. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۰۲.
  177. ↑ (Humphreys 1987)
  178. ↑ (Özoğlu 2004، ص. 46)
  179. ↑ (Bosworth 1996، ص. 73)
  180. ↑ حیدرآباد در یک نگاه
  181. ↑ Hartel 1997, p. 262.
  182. ↑ Berndl, Klaus (2005). National Geographic Visual History of the World. National Geographic Society. pp. 318–320. ISBN 978-0-7922-3695-5.
  183. ↑ نولدکه، حماسهٔ ملی ایران، ۱۲۴–۱۲۸.
  184. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  185. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  186. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  187. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  188. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  189. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  190. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  191. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  192. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  193. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  194. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  195. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  196. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  197. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  198. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  199. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  200. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  201. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  202. ↑ کتاب اطلس تاریخی ایران، نشر دانشگاه تهران، کارتوگرافی زیر نظر محمد پورکمال، ترسیم نقشه‌ها با همکاری کارکنان منتخب قسمت ترسیم سازمان نقشه‌برداری و موسسه جغرافیا، به سرپرستی ابراهیم خلیل مجیدیان، چاپ نقشه‌ها با همکاری قسمت چاپ سازمان نقشه‌برداری، به سرپرستی شموئیل ژوزف‌نیا، تهیه: موسسه جغرافیا دانشگاه تهران، نوشته‌های فارسی: محمدتقی سرمست، تاریخ انتشار: 1971، سایت منبع: https://archive.org/details/1350_20200920
  203. ↑ «Safavid Empire c. 1630». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۱.
  204. ↑ Ṣafavid dynasty
  205. ↑ Cities of Iran
  206. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۱.
  207. ↑ davidrumsey.com
  208. ↑ hr.wikipedia.org
  209. ↑ طرح‌های کاروان ایرانی نوشته هارولد اف وستون، مجله نشنال جئوگرافیک، آوریل 1921

منابع ویرایش

  • تاریخ مفصل ایران (از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه) نوشته عباس اقبال آشتیانی(۱۳۴۳)
  • تاریخ مغول (در ۹ فصل)، نوشته عباس اقبال آشتیانی
  • تاریخ ایران (قبل از اسلام) نوشته حسن پیرنیا (مشیرالدوله)
  • ابوالقاسم فردوسی، شاهنامهٔ فردوسی، انتشارات تور، تهران، ۱۳۸۳ هجری شمسی
  • شاهنامه فردوسی ج۳ و ج۴ تصحیح جیحونی، مصطفی نشر شاهنامه پژوهی
  • ش‍اه‍ن‍ام‍ه ح‍ک‍ی‍م اب‍وال‍ق‍اس‍م ف‍ردوس‍ی ب‍راس‍اس ن‍س‍خ‍ه م‍ع‍ت‍ب‍ر م‍س‍ک‍و و م‍ق‍اب‍ل‍ه ب‍ا ن‍س‍خ‍ه ژول م‍ول / م‍ق‍دم‍ه ح‍س‍ی‍ن م‍ح‍ی‌ال‍دی‍ن‌ال‍ه‍ی‌ق‍م‍ش‍ه‌ای؛ ت‍ص‍ح‍ی‍ح، ف‍ره‍ن‍گ ل‍غ‍ات و م‍ق‍اب‍ل‍ه ن‍اه‍ی‍د ف‍رش‍ادم‍ه‍ر. ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر م‍ح‍م‍د (ص)، نوبت چاپ سوم زمستان ۱۳۷۹. شابک ‎۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵

کتابشناسی ویرایش

بایگانی‌شده در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فهرست_سلسله‌های_ایران&oldid=39354591»