دانش  جغرافیا     تاریخ     دین     جامعه     فناوری     هنر     فلسفه   

درگاه تشیع

شیعه دومین مذهب بزرگ پیروان دین اسلام است. واژه شیعه شکل مختصر «شیعه علی» یعنی پیرو یا حزب علی بن ابیطالب، نخستین امام، می‌باشد. شیعیان بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از کل جمعیت مسلمانان جهان و ۳۸ درصد جمعیت مسلمانان خاورمیانه را تشکیل می‌دهند. هر چند در طول تاریخ شیعه به شاخه‌های متعدد تقسیم شد، اما امروزه تنها سه دسته اصلی شیعه دوازده‌امامی، شیعه اسماعیلی و شیعه زیدی وجود دارد. امامیه یا شیعه دوازده‌امامی بزرگترین شاخه شیعه می‌باشد و اغلب اصطلاح شیعه به‌طور پیش‌فرض برای آن به کار می‌رود. مذهب شیعه مبتنی بر تفسیری از قرآن و سنت محمد می‌باشد که از طریق امامان شیعه بیان و تعلیم شده‌است. وجه مشترک اعتقادات تمام شیعیان، باور به انتصاب علی بن ابیطالب برای جانشینی محمد، پیامبر اسلام، و امامت پس از وی از سوی خداوند است. شیعیان معتقدند فقط خداست که می‌تواند شخصی را برای حفظ اسلام، تعلیم شریعت و رهبری امت به عنوان امام نصب نماید.

ادامه...

مقالهٔ برگزیده

محمّد بن حسن عسکری معروف به حُجَّتِ بنِ الْحَسَن (به عربی: محمّد بنِ الْحسنِ الْعَسکَری؛ زادهٔ ۱۵ شعبان ۲۵۵ یا ۲۵۶ هجری قمری در سامَرّا)، بنابر اعتقادِ شیعیان دوازده‌امامی، دوازدهمین و آخرین امام و همان مهدی موعود است. او فرزند حسن بن علی عسکری، امام یازدهم شیعیان، و همچون پیامبر اسلام نامش محمد و کنیه‌اش ابوالقاسم است. «امام زمان»، «صاحبُ الزَّمان»، «ولیِّ عصر»، «قائم آل محمد» و «مَهدی موعود» از القاب مشهور اوست. در باور کنونیِ شیعهٔ دوازده امامی، حجّت بن حسن در نیمهٔ شعبان سال ۲۵۵ یا ۲۵۶ ه‍.ق در سامرّا به دنیا آمد؛ او در پنج سالگی و پس از وفات پدرش به امامت رسید. پس از وفات حسن عسکری، مهدی تنها از طریقِ چهار سفیر یا نایب با شیعیان تماس می‌گرفت. البته بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که از آغاز، تعداد وکلا محدود به چهار تن نبوده و اصطلاح نیابتِ خاص در قرن‌های چهارم و پنجم هجری توسط علمای شیعه مانند شیخ طوسی و برای تبیینِ غیبت صغری ایجاد شده‌است. پس از یک دورهٔ هفتاد ساله — موسوم به غیبت صغری — و با مرگ علی بن محمد سَمَری، چهارمین نایب امام دوازدهم شیعه، بار دیگر حیرت شیعیان را فراگرفت. آن‌ها در نهایت در سدهٔ پنجم به تبیینی عقلی در کلامِ شیعه از غیبتِ امام دست یافتند. به‌باور شیعیان، پس از دوران سفرا، شیعیان با مهدی به‌طور مستقیم در ارتباط نیستند و این دوران را اصطلاحاً غیبت کبری می‌نامند. پس از پایان دورهٔ غیبت، وی با عنوان مهدی قیام خواهد کرد و او کسی خواهد بود که توسط وی حق و عدالت بار دیگر به پیروزی خواهد رسید. پس از مرگ حسن عسکری، امام یازدهم شیعیان، در سال ۲۶۰ ه‍.ق و سن ۲۸ سالگی، از آنجا که حسن عسکری برخلاف سایر امامان شیعه — که در زمان حیات‌شان جانشین بعدی را تعیین کرده بودند — به‌طور علنی جانشینی برای خود برجای نگذاشته بود، بحرانِ فکری و اعتقادیِ بزرگی در میان پیروانِ امام شیعه به‌وجود آمد. در این دوران که به «سال‌های حیرت» موسوم است، شیعیان به فرقه‌های متعددی منشعب شدند. عده‌ای از شیعیان اعتقاد داشتند که از حسن عسکری فرزندی باقی نمانده‌است یا این فرزند در گذشته‌است؛ بسیاری از شیعیان امامت جعفر برادر حسن عسکری را پذیرفتند و گروه‌هایی نیز متوجه فرزندان و نوادگان امامانِ نهم و دهم شیعه شدند. اما اصحابی از حسن عسکری چنین گفتند که «وی پسری داشته که جانشینی مشروع برای امامت است». طبق گفتهٔ این اصحاب مانند عثمان بن سعید، نایب و وصی حسن عسکری، این پسر مخفی نگاه داشته شده بود، چرا که ترس آن می‌رفت که توسط دولت دستگیر شود و به قتل برسد. دیدگاه این گروه که در ابتدا دیدگاهِ اقلیتِ شیعه بود، به‌مرور به دیدگاه تمامیِ شیعیانِ امامی تبدیل شد که شیعیانِ دوازده امامیِ فعلی هستند.

مطالعه بیشتر...

زندگی‌نامهٔ برگزیده

محمد بن عبدالله (۵۷۰ م. در مکه۸ ژوئن ۶۳۲ م. در مدینه) بنیان‌گذار و پیامبر دین اسلام و به اعتقاد مسلمانان، آخرین پیامبر و یکی از پیامبران در سلسلهٔ پیامبران خدا است. مسلمانان محمد را تحویل‌دهندهٔ کتاب آسمانی قرآن و بازگردانندهٔ آیین اصلی و تحریف‌نشدهٔ یکتاپرستی می‌دانند. او همچنین به عنوان یک سیاست‌مدار، رئیس دولت، بازرگان، فیلسوف، خطیب، قانون‌گذار، اصلاح‌طلب، فرمانده جنگی، و برای مسلمانان و پیروان برخی مذاهب دیگر مأمور تعلیم فرمان‌های الهی به شمار می‌رود.

محمد در سال ۵۲ قبل از هجرت در مکه به دنیا آمد. در دوران جوانی به بازرگانی مشغول بود، و نخستین بار در ۲۵ سالگی ازدواج کرد. وی ناخشنود از روش زندگی مردم مکه، هر از گاهی مدتی را در غار حرا به تفکر و عبادت می‌پرداخت. به باور مسلمانان، محمد در همین مکان و در حدود ۴۰ سالگی از طرف خدا به پیامبری برگزیده شد و وحی یا آیات الهی بر او فروفرستاده شد. دعوت او مبنی بر این بود که خداوند، یکتاست و اسلام، راه رسیدن به خداست. او همچنین خود را همچون دیگر پیامبرانِ کیش یکتاپرستی، فرستادهٔ خدا معرفی کرد.

مطالعه بیشتر...

نقل قول برگزیده

اگر دین ندارید، لااقل آزادمرد باشید.

مقالات برگزیده

آنچه می‌توانید انجام دهید

نگارهٔ برگزیده

کاشی های مسجد شیخ لطف الله، اصفهان

مسجد شیخ لطف الله یکی از شاهکارهای معماری ایرانی در دوره صفویان است که در سمت شرقی میدان نقش جهان اصفهان واقع است.

ویکی‌پروژه‌ها

پروژه اصلی
WikiProjects

تشیعچهارده معصومرویدادها

پروژه‌های مرتبط

اسلاممهدویتامامزاده

موضوعات

رده‌ها

درگاه‌های وابسته

درگاه‌های وابسته
اسلام محمد علی فاطمه زهرا مهدویت

تشیع در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا

تشیع در  ویکی‌خبر  تشیع در   ویکی‌گفتآورد  تشیع در  ویکی‌کتاب  تشیع در  ویکی‌نبشته  تشیع در  ویکی‌واژه  تشیع در  ویکی‌دانشگاه  تشیع در ویکی‌انبار
مرجع خبری با محتوای آزاد مجموعه‌ای از نقل قول‌ها متون و کتابچه راهنماهای آزاد متون پایه و مرجع آزاد فرهنگ واژه‌ها و اصطلاح‌نامه مرجع متون آموزشی منبع پرونده‌های چندرسانه‌ای عمومی