فروردین

فروردین (در فارسی افغانستان:حمل)، نخستین ماه سال خورشیدی و نخستین ماه فصل بهار است که از نوروز آغاز می‌شود و ۳۱ روز دارد. برج فلکی مطابق آن برج حَمَل است.
در گاه‌شماری رسمی ایران نام این ماه از نام ماه نخست گاه‌شماری اوستایی نو برگرفته شده‌است. در گاه‌شماری زرتشتی نوزدهمین روز هر برج نیز فروردین روز نام دارد و در فروردین روز از فروردین ماه، جشن فَروَردینگان یا فرودُگ برگزار می‌شود.

محتویات

واژه‌شناسی

فروردین برگرفته از fravaši است که در اوستا برای ارواح درگذشتگان نیکوکار و پارسا بکار می‌رود که روح پارسایان را پس از مرگ راهنمایی می‌کنند. هرمان لومل (Lommel) ریشه این واژه را از *fra-vrti می‌داند که به معنی «تصمیم درست» است اما بیلی (Baily) آن را از *par-var می‌داند به معنی «نیروی دفاعی». یشت سیزدهم اوستا در ستایش فروشی هاست. آنان یاران اهورا مزدا در آفرینش جهانند و هنگام جنگ به یاران اهورامزدا و باورمندان پیروزی می‌بخشند.

رویدادها

• ۶۴۸ (پیش از میلاد)؛ کهن‌ترین خورشیدگرفتگی ثبت‌شده در تاریخ یونان.
• ۱۸۶۹: برای نخستین بار در جهان، محصول پلاستیک به بازار عرضه شد.
• ۱۸۹۶: «نخستین بازیهای المپیک جدید» در آتن یونان آغاز شد. در این میان برای نخستین بار جیمز کونولی، نخستین طلای المپیک را در تاریخ المپیک جدید از آن خود کرد.
• ۱۹۴۸: سازمان جهانی بهداشت WHO تأسیس شد.
• ۱۳۵۸: اعدام امیرعباس هویدا نخست وزیر ایران پیش از انقلاب به دست حاکم شرع صادق خلخالی

مناسبت‌ها

• ۱ فروردین - آغاز نوروز باستانی
• ۶ فروردین - زادروز زرتشت به روایتی
• ۱۲ فروردین - روز جمهوری اسلامی ایران (روز ملی ایران)
• ۱۳ فروردین - [روز طبیعت] - سیزده به در
• ۱۸ فروردین - روز سلامتی (روز جهانی بهداشت)
• 19 فروردین - سالمرگ صادق هدایت
• 19 فروردین - زادروز کامران تفتی
• ۲۵ فروردین - روز بزرگداشت عطار نیشابوری
• ۲۹ فروردین - روز ارتش (در ایران)

زادروزها

۱۳۰۶ - ژاله علو؛ بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون، شاعر، گوینده و صداپیشه ایرانی

۱۳۰۹ - محمدعلی فردین؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایرانی

۱۳۰۹ - محمدعلی کشاورز؛ بازیگر سینمای ایران

۱۳۱۲ - ابوالحسن بنی صدر؛ رئیس‌جمهور سابق ایران

۱۳۲۱ - هایده خواننده ایرانی

۱۳۱۸ - فریدون جنیدی؛ شاهنامه پژوه و نویسنده ایرانی

۱۳۲۳ - خسرو شکیبایی؛ بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر و نویسنده ایرانی

۱۳۳۰ - پوران درخشنده؛ نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان ایرانی

۱۳۳۳ - رخشان بنی اعتماد؛ کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده ایرانی

۱۳۳۷ - بیتا فرهی؛ بازیگر سینما و تلویزیون

۱۳۳۷ - علیرضا افتخاری؛ خواننده سبک سنتی ایرانی

۱۳۳۸ - مجید مجیدی؛ کارگردان و نویسنده ایرانی

۱۳۴۶ - مهران مدیری؛ کارگردان، بازیگر سینما و تلویزیون، خواننده، مجری، طراح صحنه و لباس، مجری طرح، صداپیشه و تهیه‌کننده

۱۳۴۸ - علی دایی؛ بازیکن فوتبال

۱۳۵۰ - خشایار اعتمادی؛ اولین خواننده سبک پاپ ایران بعداز انقلاب

۱۳۵۳ - مریلا زارعی؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایرانی

۱۳۵۴ - محسن تنابنده؛ بازیگر ، فیلمنامه نویس و کارگردان ایرانی

۱۳۵۶ - محمدرضا گلزار؛ بازیگر، خواننده، مدل و نوازنده ایرانی

۱۳۵۸ - کامران تفتی؛ بازیگر، خواننده و مجری ایرانی

۱۳۶۲ - بابک جهانبخش؛ خواننده مشهور ایرانی

۱۳۷۱ - کاوه رضایی؛ بازیکن فوتبال

۱۳۷۱ - داریوش شجاعیان؛ بازیکن فوتبال

۱۳۷۶ - امید نورافکن؛ بازیکن فوتبال

نامگذاری‌ها

• ۱۲ فروردین - روز جمهوری اسلامی ایران
• ۲۰ فروردین - روز ملی فن آوری هسته‌ای (ایران)
• ۲۹ فروردین - روز ارتش جمهوری اسلامی ایران

منابع

• تقویم رسمی سالانه کشور ایران (سال ۱۳۸۹)، استخراج و تنظیم: شورای مرکز تقویم دانشگاه تهران ـ مؤسسهٔ ژئوفیزیک.

• Everson, Michael & Pournader, Roozbeh, "Computer Locale Requirements for Afghanistan", Version 3, 2003-07-29, available at http://evertype.com/standards/af/, accessed on 2006-09-23.