۱۳۰۱ (خورشیدی)

سال ۱۳۰۱ در گاه‌شمار هجری خورشیدی

۱۳۰۱ سالی عادی بود که در روز چهارشنبه آغاز شد. این سال اولین سال از دههٔ ۱۳۰۰، اولین سال از سده ۱۴ و سیصد و دومین سال از هزاره دوم هجری شمسی بود. زمان تحویل این سال چهل و هشت دقیقه بعد از ظهر به وقت تهران بود.[۱]

تا پیش از سال ۱۳۰۴ که سال هجری خورشیدی در ایران رسمیت یافت تاریخ‌های شمسی و قمری با هم استفاده می‌شدند اما در مکاتبات رسمی تاریخ شمسی کاربرد بیشتری داشت. برای ذکر نام ماه‌ها در این زمان از بروج فلکی استفاده می‌شد. نکتهٔ مهم دیگر این است که هر سال یکی از ماه‌های جوزا (خرداد) یا تیر (سرطان) ۳۲ روزه حساب می‌شدند. همچنین ماه‌های حمل (فروردین) ۳۰ روزه، جدی (دی) ۲۹ روزه و حوت (اسفند) ۳۰ روزه بودند.

در سال ۱۳۰۱ تیرماه ۳۲ روزه گرفته شده بود.

۱۳۰۱
فروردین
اردیبهشت
خرداد
تیر
مرداد
شهریور
مهر
آبان
آذر
دی
بهمن
اسفند



سده‌ها: سده ۱۳ - سده ۱۴ - سده ۱۵
دهه‌ها: ۱۲۷۰ ۱۲۸۰ ۱۲۹۰ ۱۳۰۰ ۱۳۱۰ ۱۳۲۰ ۱۳۳۰
سال‌ها: ۱۲۹۸ ۱۲۹۹ ۱۳۰۰ ۱۳۰۱ ۱۳۰۲ ۱۳۰۳ ۱۳۰۴
۱۳۰۱ در تقویم‌های دیگر
گاه‌شماری میلادی ۱٬۹۲۲ – ۱٬۹۲۳
هجری قمری ۱٬۳۴۰ – ۱٬۳۴۱
گاه‌شماری گرگوری 1922
MCMXXII
از تاریخ پیدایش رم ۲٬۶۷۵
گاه‌شماری ارمنی ۱٬۲۳۱
ԹՎ
گاه‌شماری بهائی ۷۸ – ۷۹
گاه‌شماری بربری ۲٬۸۷۲
گاه‌شماری بودایی ۲٬۴۶۶
گاه‌شماری برمه‌ای ۱٬۲۸۴
گاه‌شماری رومی ۷٬۴۳۰ – ۷٬۴۳۱
گاهشماری مازندرانی ۱٬۴۳۳ – ۱٬۴۳۴
گاه‌شماری قبطی ۱٬۶۳۸ – ۱٬۶۳۹
گاه‌شماری اتیوپیایی ۱٬۹۱۴ – ۱٬۹۱۵
سال عبری ۵٬۶۸۲ ۵٬۶۸۳
گاه‌شماری هندی
 - ویکرم سموت ۱٬۹۷۷ – ۱٬۹۷۸
 - ساکا سموت ۱٬۸۴۴ – ۱٬۸۴۵
 - کالی یوگا ۵٬۰۲۳ – ۵٬۰۲۴
گاه‌شماری هولوسین ۱۱٬۹۲۲
گاه‌شماری کره‌ای ۴٬۲۵۵
گاه‌شماری خورشیدی تایلندی ۲٬۴۶۵

رویدادها ویرایش

فروردین ویرایش

اردیبهشت ویرایش

خرداد ویرایش

  • ۲ خرداد – تعطیلی محاکم عدلیه به دلیل اعتصاب کارکنانی که ۹ ماه حقوق دریافت نکرده بودند.[۴۴]
  • ۳ خرداد – مشیرالدوله که با اصرار نمایندگان و درخواست شاه قبول کرده بود بار دیگر دولت تشکیل بدهد به دلیل دخالت‌ها در تحمیل وزرا، بار دیگر از قبول مسئولیت سر باز زد.[۴۵]
  • ۴ خرداد – اعتراض دولت ایران به دولت روسیه شوروی به‌دلیل واگذار نکردن روستای فیروزه به ایران.[۴۶]
  • ۶ خرداد – وزارت خارجه ایران از نمایندگی خود در انگلیس خواست که دلیل حضور ۶۰۰ نظامی انگلیسی در بوشهر را از مقامات آن کشور جویا شود. پاسخ آن بود که «بهانهٔ نگاهداری قشون در جنوب، عدم اطمینان (انگلیس) از ابقا امنیت است.»[۴۷]
  • ۹ خرداد – تشکیل جلسه‌ای خصوصی در مجلس شورای ملی و تصمیم به ارسال تلگرام برای احمدشاه مبنی بر استعفای دوم مشیرالدوله و تقاضای «رفع بحران» از وی
  • ۱۰ خرداد – دستور رضاخان، وزیر جنگ به وزارت خارجه مبنی بر اعتراض به سفارت انگلیس به‌دلیل ملاقات نمایندگان دو کشورِ تحت سلطهٔ انگلیس (عراق و هند) در محمره (خرمشهر)
  • ۱۲ خرداد: وینستون چرچیل که در این زمان وزیر امور مستعمارت بریتانیا بود، سندی منتشر کرد که آن را با عنوان British Policy in Palestine می‌شناسند. او در این سند از اعلامیه بالفور حمایت کرد.
  • ۱۷ خرداد – ورود قشون دولتی به کازرون برای مبارزه با اشرار و راهزنان
  • ۱۸ خرداد – تصویب قانون اعزام شصت نفر دانشجوی نظامی به پاریس در مجلس شورای ملی
  • ۲۷ خرداد – در پی برکناری مشیرالدوله از مقام ریاست وزرایی، قوام‌السلطنه مأمور تشکیل کابینه شد. فهرست وزرا: رضاخان سردار سپه وزیر جنگ، فهیم‌الملک وزیر مالیه، مشارالسلطنه وزیر عدلیه، حاج محتشم‌السلطنه وزیر معارف و اوقاف، وحیدالملک شیبانی وزیر پست و تلگراف، عمیدالسلطنه وزیر تجارت و فوائد عامه، منصورالملک کفیل وزارت خارجه و سرپرستی وزار امور خارجه را رئیس‌الوزرا به عهده گرفت.

تیر ویرایش

مرداد ویرایش

شهریور ویرایش

  • ۸ شهریور – اعزام یک ستون نظامی به دشتک برای سرکوب متمردان
  • ۲۰ شهریور – قانون استخدام هشت نفر متخصص مالیه از آمریکا به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
  • ۲۲ شهریور – اعزام یک گردان از لشکر جنوب به دالکی و اعزام یک گردان دیگر به بنادر خلیج فارس برای برقرار امنیت
  • ۲۵ شهریور – قلعه‌بیگی‌ها (دژبان‌ها) موظف شدند بر رفتار نظامی‌ها در شهرها نظارت داشته باشند.

مهر ویرایش

  • ۲۵ مهر – وزارت معارف اعلام کرد شمار محصلین مدارس عالی ایران در سال تحصیلی گذشته و امسال ۹۱ نفر بوده است.
  • ۲۵ مهر – تأسیس مدرسه فلاحت

آبان ویرایش

آذر ویرایش

دی ویرایش

بهمن ویرایش

اسفند ویرایش

زادروزها ویرایش

درگذشت‌ها ویرایش

منابع ویرایش

  • فراهانی، حسن؛ بهبودی، هدایت‌الله (۱۳۸۸). روزشمار تاریخ معاصر ایران. ج. ۲. تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
  • شفا، شجاع‌الدین (۱۳۵۶). گاهنامه پنجاه سال پادشاهی پهلوی. ج. ۱. تهران: سازمان چاپ و انتشارات سهیل.
  1. سردار بهادر، جعفرقلی‌خان (۱۳۷۸). خاطرات سردار اسعد بختیاری. تهران: اساطیر. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۵۹۶۰-۷۶-۴.
  2. اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، بی‌شماره «سازمان کل اداره
  3. روزنامه اتحاد، شماره ۱۳۶، ص ۲.
  4. روزنامه اتحاد، شماره ۱۳۴، ص ۲.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ سازمان اسناد ملی ایران، سند شماره ۲۴۰۰۱۵۷۹۳، آرشیو ۸۰۹ل‌اآآا، شماره میکروفیلم ۲۹۲۰۱۰۰.
  6. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۰۴، ص ۲.
  7. روزنامه اقدام، شماره ۲۱، ص ۲.
  8. روزنامه اقدام، شماره ۲۱، ص ۱.
  9. گاهنامه پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی، ج ۱، ص ۱۸.
  10. حائری، عبدالحسین (۱۳۷۴). اسناد روحانیت و مجلس. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی. شابک ۹۶۴-۶۶۹۰-۱۳-۰.
  11. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ١١٠۶، ص ١
  12. روزنامه تایمز، مورخ اول آوریل ١٩٢٢، ص ١٨.
  13. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ١١٠۸، ص ١
  14. سازمان اسناد ملی ایران، شماره سند ۲۹۳۰۰۳۲۵۷، آرشیو ۶۰۴ع۳ب‌آا، شماره میکروفیلم ۰۰۲۲۰۱۵۶.
  15. روزنامه اتحاد، شماره ۱۵۹، ص ۱۵۱.
  16. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۱۲، ص ۲.
  17. دانش‌آموز. گاهنامه پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی، ج ۱، ص ۱۹.
  18. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۱۳، ص ۱.
  19. روزنامه اتحاد، شماره ۱۴۶، ص ۳.
  20. ۵۲۳۷/۶/۳۴ FOE.
  21. روزنامه اقدام، شماره ۲۶، ص ۲.
  22. روزنامه اتحاد، شماره ۱۴۹، ص ۳.
  23. سازمان اسناد ملی ایران، سند شماره ۲۹۳۰۰۳۲۵۷ ، آرشیو ۶۰۴ ع۳ب‌آا، شماره میکروفیلم ۰۰۲۲۰۱۵۶.
  24. مکی، تاریخ بیست‌ساله ایران، ج ۲، صص ۸۸ و ۸۹.
  25. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۲۰، ص ۳.
  26. روزنامه اتحاد، شماره ۱۵۰، ص ۵.
  27. روزنامه اتحاد، شماره ۱۵۰، صفحهٔ ۱
  28. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۲۱، صفحهٔ ۱
  29. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۲۲، ص ۱.
  30. روزنامه اقدام، شماره ۲۹، ص ۴.
  31. سازمان اسناد ملی ایران، سند شماره ۲۹۳۰۰۵۶۵۰، آرشیو ۲۰۳ف‌ل‌ب‌آا، شماره میکروفیلم ۰۰۴۵۰۰۴۱.
  32. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۲۵، ص ۲.
  33. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۲۶، صفحهٔ ۳
  34. روزنامه اتحاد، شماره ۱۵۵، صفحهٔ ۲
  35. روزنامه اقدام، شماره ۳۲، صفحهٔ ۲
  36. تیمورزاده، مصطفی (۱۳۸۷). وحشت در سقز. تهران: پردیس دانش. ص. ۱۰۴. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۲۵۰۹-۷۴-۴.
  37. سعدونیان، سیروس (۱۳۷۳). اسناد نخستین سپهبد ایران احمد امیری. تهران: بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی. ص. ۲.
  38. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۳۴، صفحهٔ ۲.
  39. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۳۶، صفحهٔ ۱.
  40. سازمان اسناد ملی ایران، سند شماره ۲۹۳۰۰۳۲۵۷، آرشیو ۶۰۴ع۳ ب آا؛ شماره میکروفیلم ۰۰۲۰۶۵۶
  41. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۳۸، صفحهٔ ۱.
  42. روزنامه تایمز، مورخ ۱۵ مه ۱۹۲۲، صفحهٔ ۲.
  43. اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، ب ۸، ص ۶.
  44. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۳۹، ص ۱.
  45. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۴۱، ص ۱.
  46. منشور گرگانی، محمدعلی (۱۳۶۸). رقابت شوروی و انگلیس در ایران از ۱۲۹۶ تا ۱۳۰۶ خورشیدی. به کوشش محمد رفیعی مهرآبادی. تهران: موسسه مطبوعاتی عطایی. ص. ۲۰۸.
  47. اسناد وزارت امور خارجه ۱۳۰۱–۳۲–۳۴–۳.
  48. روزنامه اتحاد، شماره ۱۹۱، ص ۱.
  49. اسناد وزارت امور خارجه، ۱۸-۱-۳۳-۱۳۰۱.
  50. اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی، پ ۶، ص ۳۷.
  51. روزنامه اقدام، شماره ۴۹، ص ۳.
  52. ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ روزنامه شفق سرخ، شماره ۴۱، ص ۲.
  53. ۵۳٫۰ ۵۳٫۱ روزنامه شفق سرخ، شماره ۴۳، ص ۲.
  54. اداره کل آرشیو اسناد و موزه دفتر رئیس‌جمهور (۱۳۷۹). اسنادی از امتیاز نفت شمال (۱۳۰۰ تا ۱۳۰۳ ه.ش.). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ص. ۱۴۶.
  55. روزنامه دولت علیه ایران، شماره ۱۱۷۱، ص ۲.
  56. روزنامه شفق سرخ، شماره ۴۴، ص ۳.
  57. فرمانفرما، گزیده‌ای از مجموعه اسناد، ج ۳. صص ۱۰۳۴ و ۱۰۳۵.
  58. روزنامه اتحاد، شماره ۱۹۹، ص ۲.
  59. اسناد وزارت امور خارجه، ۱۳۰۱-۵۱-۴-۱۶۵
  60. "Undertaking by Sultan Taimur Regarding Oil", Qatar National Library, p.60
  61. "Lausanne Peace Treaty VI. Convention Concerning the Exchange of Greek and Turkish Populations Signed at Lausanne, January 30, 1923"
  62. [۱]