رونتگنیم

عنصری در جدول تناوبی با عدد اتمی ۱۱۱
این نسخهٔ پایداری است که در ۲۷ آوریل ۲۰۲۴ بررسی شده است.

رونتگنیم یا رونتگنیوم یا آن‌ان‌انیوم یا اکا-طلا (به انگلیسی: Roentgenium) یک عنصر شیمیایی مصنوعی با نماد Rg و عدد اتمی ۱۱۱ است که به افتخار فیزیکدان و برندهٔ جایزهٔ نوبل فیزیک، ویلهلم رونتگن (کاشف پرتو ایکس) نام‌گذاری شده‌است. رونتگنیم یک اتم فوق سنگین بوده و در نتیجه بسیار ناپایدار است؛ به نحوی که پایدارترین ایزوتوپ آن رونتگنیم-۲۸۶ نیمه‌عمری تنها معادل ۱۰ تا ۱۱ دقیقه دارد.

رونتگنیم، ۱۱۱Rg
رونتگنیم
تلفظ
ظاهرنامشخص
عدد جرمی282 (پایدارترین ایزوتوپ)
رونتگنیم در جدول تناوبی
Element 1: هیدروژن (H), Other non-metal
Element 2: هلیوم (He), Noble gas
Element 3: لیتیم (Li), Alkali metal
Element 4: برلیم (Be), Alkaline earth metal
Element 5: بور (B), Metalloid
Element 6: کربن (C), Other non-metal
Element 7: نیتروژن (N), Halogen
Element 8: اکسیژن (O), Halogen
Element 9: فلوئور (F), Halogen
Element 10: نئون (Ne), Noble gas
Element 11: سدیم (Na), Alkali metal
Element 12: منیزیم (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: آلومینیم (Al), Other metal
Element 14: سیلسیم (Si), Metalloid
Element 15: فسفر (P), Other non-metal
Element 16: گوگرد (S), Other non-metal
Element 17: کلر (Cl), Halogen
Element 18: آرگون (Ar), Noble gas
Element 19: پتاسیم (K), Alkali metal
Element 20: کلسیم (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: اسکاندیم (Sc), Transition metal
Element 22: تیتانیم (Ti), Transition metal
Element 23: وانادیم (V), Transition metal
Element 24: کروم (Cr), Transition metal
Element 25: منگنز (Mn), Transition metal
Element 26: آهن (Fe), Transition metal
Element 27: کبالت (Co), Transition metal
Element 28: نیکل (Ni), Transition metal
Element 29: مس (Cu), Transition metal
Element 30: روی (Zn), Other metal
Element 31: گالیم (Ga), Other metal
Element 32: ژرمانیم (Ge), Metalloid
Element 33: آرسنیک (As), Metalloid
Element 34: سلنیم (Se), Other non-metal
Element 35: برم (Br), Halogen
Element 36: کریپتون (Kr), Noble gas
Element 37: روبیدیم (Rb), Alkali metal
Element 38: استرانسیم (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: ایتریم (Y), Transition metal
Element 40: زیرکونیم (Zr), Transition metal
Element 41: نیوبیم (Nb), Transition metal
Element 42: مولیبدن (Mo), Transition metal
Element 43: تکنسیم (Tc), Transition metal
Element 44: روتنیم (Ru), Transition metal
Element 45: رودیم (Rh), Transition metal
Element 46: پالادیم (Pd), Transition metal
Element 47: نقره (Ag), Transition metal
Element 48: کادمیم (Cd), Other metal
Element 49: ایندیم (In), Other metal
Element 50: قلع (Sn), Other metal
Element 51: آنتیموان (Sb), Metalloid
Element 52: تلوریم (Te), Metalloid
Element 53: ید (I), Halogen
Element 54: زنون (Xe), Noble gas
Element 55: سزیم (Cs), Alkali metal
Element 56: باریم (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: لانتان (La), Lanthanoid
Element 58: سریم (Ce), Lanthanoid
Element 59: پرازئودیمیم (Pr), Lanthanoid
Element 60: نئودیمیم (Nd), Lanthanoid
Element 61: پرومتیم (Pm), Lanthanoid
Element 62: ساماریم (Sm), Lanthanoid
Element 63: اروپیم (Eu), Lanthanoid
Element 64: گادولینیم (Gd), Lanthanoid
Element 65: تربیم (Tb), Lanthanoid
Element 66: دیسپروزیم (Dy), Lanthanoid
Element 67: هولمیم (Ho), Lanthanoid
Element 68: اربیم (Er), Lanthanoid
Element 69: تولیم (Tm), Lanthanoid
Element 70: ایتربیم (Yb), Lanthanoid
Element 71: لوتتیم (Lu), Lanthanoid
Element 72: هافنیم (Hf), Transition metal
Element 73: تانتال (Ta), Transition metal
Element 74: تنگستن (W), Transition metal
Element 75: رنیم (Re), Transition metal
Element 76: اوسمیم (Os), Transition metal
Element 77: ایریدیم (Ir), Transition metal
Element 78: پلاتین (Pt), Transition metal
Element 79: طلا (Au), Transition metal
Element 80: جیوه (Hg), Other metal
Element 81: تالیم (Tl), Other metal
Element 82: سرب (Pb), Other metal
Element 83: بیسموت (Bi), Other metal
Element 84: پولونیم (Po), Other metal
Element 85: آستاتین (At), Metalloid
Element 86: رادون (Rn), Noble gas
Element 87: فرانسیم (Fr), Alkali metal
Element 88: رادیم (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: آکتینیم (Ac), Actinoid
Element 90: توریم (Th), Actinoid
Element 91: پروتاکتینیم (Pa), Actinoid
Element 92: اورانیم (U), Actinoid
Element 93: نپتونیم (Np), Actinoid
Element 94: پلوتونیم (Pu), Actinoid
Element 95: امریسیم (Am), Actinoid
Element 96: کوریم (Cm), Actinoid
Element 97: برکلیم (Bk), Actinoid
Element 98: کالیفرنیم (Cf), Actinoid
Element 99: اینشتینیم (Es), Actinoid
Element 100: فرمیم (Fm), Actinoid
Element 101: مندلیفیم (Md), Actinoid
Element 102: نوبلیم (No), Actinoid
Element 103: لارنسیم (Lr), Actinoid
Element 104: رادرفوردیم (Rf), Transition metal
Element 105: دوبنیم (Db), Transition metal
Element 106: سیبورگیم (Sg), Transition metal
Element 107: بوهریم (Bh), Transition metal
Element 108: هاسیم (Hs), Transition metal
Element 109: مایتنریم (Mt)
Element 110: دارمشتادیم (Ds)
Element 111: رونتگنیم (Rg)
Element 112: کوپرنیسیم (Cn), Other metal
Element 113: نیهونیم (Nh)
Element 114: فلروویم (Fl)
Element 115: مسکوویم (Mc)
Element 116: لیورموریم (Lv)
Element 117: تنسین (Ts)
Element 118: اوگانسون (Og)
Au

Rg

(Uhp)
کوپرنیسیمرونتگنیمدارمشتادیم
عدد اتمی (Z)۱۱۱
گروه۱۱
دورهدوره ۷
بلوکبلوک-d
دسته Unknown chemical properties
آرایش الکترونی[Rn] 5f14 6d9 7s2 (predicted)[۱][۲]
۲، ۸، ۱۸، ۳۲، ۳۲، ۱۷، ۲ (پیش بینی شده)
لایه‌های الکترونی رونتگنیم
لایه‌های الکترونی رونتگنیم
ویژگی‌های فیزیکی
فاز در STPunknown phase پیش بینی شده
چگالی (near r.t.)۲۸٫۷ گرم بر سانتی‌متر معکب (تخمین زده شده) g/cm3
ویژگی‌های اتمی
عدد اکسایش(−1), (+1), (+3), (+5), (+7) (predicted)[۲][۳][۴]
انرژی یونش
  • 1st: ۱۰۲۰ (تخمین زده شده) kJ/mol
  • 2nd: ۲۰۷۰ (تخمین زده شده) kJ/mol
  • 3rd: ۳۰۸۰ (تخمین زده شده) kJ/mol
شعاع کووالانسی pm ۱۳۸ پیکومتر(تخمین زده شده)
دیگر ویژگی ها
ساختار بلوری ​دستگاه بلوری مکعبی(پیش بینی شده)[۵]
دستگاه بلوری مکعبی
[[پرونده:دستگاه بلوری مکعبی(پیش بینی شده)[۵]
دستگاه بلوری مکعبی
|frameless|جایگزین=دستگاه بلوری مکعبی(پیش بینی شده)[۵]
دستگاه بلوری مکعبی
crystal structure for رونتگنیم|ایستاده=0.23]]
شماره ثبت سی‌ای‌اس۵۴۳۸۶-۲۴-۲
ایزوتوپ‌های رونتگنیم
ایزوتوپ فراوانی نیمه‌عمر (t۱/۲) حالت فروپاشی محصول
۲۸۶Rg[۶] syn ۶۴۰ ثانیه؟ a ۲۸۲Mt
۲۸۲Rg[۷] syn ۲ دقیقه α ۲۷۸Mt
۲۸۱Rg[۸] syn ۱۷ ثانیه SF ۹۰٪
α ۱۰٪ ۲۷۷Mt
۲۸۰Rg syn ۴ ثانیه α ۲۷۶Mt
۲۷۹Rg syn ۰٫۱ ثانیه α ۲۷۵Mt
| منابع

رونتگنیم در گروه ۱۱ جدول تناوبی و دورهٔ هفتم قرار دارد؛ که این باعث می‌شود تا سنگین‌ترین عنصر بلوک d باشد. هرچند که هیچ آزمایشی برای تعیین خواص شیمیایی آن انجام نشده‌است؛ اما به نظر می‌رسد که خواص شیمیایی آن به عنوان نهمین عضو سری ۶d در فلزات واسطه، شبیه به طلا باشد. این عنصر برای اولین بار در ۸ دسامبر ۱۹۹۴ در «مرکز تحقیقات یون سنگین هلمهولتز» در دارمشتات آلمان ساخته شد. با برخورد چند اتم نیکل[الف] به بیسموت[ب]، در یک شتاب‌دهندهٔ خطی، سه اتم رونتگنیم ساخته شد که هر سه رونتگنیم-۲۷۲ بودند. سرانجام، آیوپاک در نوامبر سال ۲۰۰۴ نام آن را انتخاب کرد.

رونتگنیم ۷ ایزوتوپ دارد، که همه‌گی ناپایدار و مصنوعی هستند. این ایزوتوپ‌ها نیمه‌عمرهایی بسیار کوتاه، متغیر از ۳٫۸ میلی‌ثانیه تا ۶۴۰ ثانیه دارند؛ ازهمین‌رو تحقیقات بر روی رونتگنیم بسیار محدود است و با مشکلات زیادی همراه می‌باشد. با این حال پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که واکنش‌پذیری رونتگنیم بسیار کم باشد؛ به شکلی که حتی به‌عنوان یک فلز نجیب شناخته‌شود.

تاریخچه

ویرایش

رونتگنیم برای اولین بار در ۸ دسامبر ۱۹۹۴ در «مرکز تحقیقات یون سنگین هلمهولتز» در دارمشتات آلمان ساخته شد.[۹] تیم آنها دو اتم نیکل-۶۴ و بیسموت-۲۰۹ را در یک شتاب‌دهندهٔ خطی برخورد دادند؛ و درنهایت ایزوتوپ رونتگنیم-۲۷۲ سنتز و شناسایی شد.

 

 
ویلهلم رونتگن

این آزمایش توسط مؤسسه مشترک تحقیقات هسته‌ای تکرار شد ولی آنها اتم رونتگنیم را شناسایی نکردند.[۱۰] در نهایت در سال ۲۰۰۱ آیوپاک کشف عنصر را به دلیل کمبود شواهد مبنی بر وجود عنصر رد کرد.[۱۱] اما تیم مرکز تحقیقات یون سنگین هلمهولتز دوباره آزمایش را در سال ۲۰۰۲ انجام دادند و این بار وجود ۳ اتم رونتگنیم را گزارش کردند.[۱۲][۱۳] آیوپاک نیز در سال ۲۰۰۳ وجود عنصر را تأیید کرد.[۱۴]

نام‌گذاری

ویرایش

با استفاده از عناصر پیش‌بینی‌شده توسط مندلیف رونتگنیم با نام اکا-طلا نیز شناخته می‌شد. در سال ۱۹۷۱ آیوپاک تصمیم گرفت که تا زمانی که عنصر کشف و تأیید نشده و نامی برایش تعیین نشده؛ عنصر را در جدول تناوبی با نام سیستماتیک آن‌ان‌انیوم و نماد Uuu قرار دهند.[۱۵] اگرچه این نام در بسیاری از جوامع شیمیایی، کتاب‌ها و حتیٰ کلاس‌ها استفاده می‌شد؛ ولی بیشتر دانشمندان آن را با نام‌های «عنصر ۱۱۱» یا «۱۱۱-E» و حتی «۱۱۱» می‌شناختند.[۱۶]

نام رونتگنیم با نماد Rg توسط تیم مرکز تحقیقات یون سنگین هلمهولتز،[۱۷] به افتخار ویلهلم کنراد رونتگن فیزیکدان آلمانی و کاشف اشعه X[۱۸] در سال ۲۰۰۴ پیشنهاد داده‌شد. آیوپاک در نوامبر همان سال این نام را پذیرفت.[۱۹]

 
نمایی از رونتگنیم در جدول تناوبی

ایزوتوپ‌ها

ویرایش

رونتگنیم عنصری مصنوعی و فوق سنگین است که در رآکتورهای هسته‌ای تولید می‌شود و در نتیجه هیچ ایزوتوپ پایداری ندارد. نخستین ایزوتوپ شناسایی‌شدهٔ این عنصر رونتگنیم-۲۷۲ بود که در سال ۱۹۹۴ میلادی تولید و ردیابی شد. هرچند که شواهدی مبنی بر وجود ۱۵ ایزوتوپ رونتگنیم وجود دارد، اما تا کنون ۷ ایزوتوپ آن (از رونتگنیم-۲۷۲ تا رونتگنیم-۲۸۶) شناسایی و توسط آیوپاک تأیید شده‌اند که پایدارترین ایزوتوپ در این میان رونتگنیم-۲۸۶ با نیمه‌عمر ۶۴۰ ثانیه است که چیزی معادل ۱۰ تا ۱۱ دقیقه است.[۲۰]

راهنمای نشانه‌ها

ویرایش
رنگ پایداری نسبت به دیگر ایزوتوپ‌ها
ایزوتوپ نسبتاً پایدار (نیمه عمر بیش از ۱ دقیقه)
ایزوتوپ نسبتاً ناپایدار (نیمه عمر بیش از ۱ ثانیه)
ایزوتوپ ناپایدار (نیمه عمر بیش از ۱ میلی ثانیه)
نماد پروتون نوترون جرم ایزوتوپ نیمه‌عمر حالت واپاشی محصول واپاشی
۲۷۲Rg ۱۱۱ ۱۶۱ ۲۷۲٫۱۵۳۲۷‎(۲۵)‎
[یادداشت ۱]
۳٫۸ میلی ثانیه   ۲۶۸Mt
۲۷۴Rg ۱۱۱ ۱۶۳ ۲۷۴٫۱۵۵۲۵‎(۱۹)‎ ۶٫۴ میلی ثانیه   ۲۷۰Mt
۲۷۸Rg ۱۱۱ ۱۶۷ ۲۷۸٫۱۶۱۴۹‎(۳۸)‎ ۴٫۲ میلی ثانیه   ۲۷۴Mt
۲۷۹Rg ۱۱۱ ۱۶۸ ۲۷۹٫۱۶۲۷۲‎(۵۱)‎ ۰٫۱۷ ثانیه   ۲۷۵Mt
۲۸۰Rg ۱۱۱ ۱۶۹ ۲۸۰٫۱۶۵۱۴‎(۶۱)‎ ۳٫۶ ثانیه   ۲۷۶Mt
۲۸۱Rg ۱۱۱ ۱۷۰ ۲۸۱٫۱۶۶۳۶‎(۸۹)‎ ۱۷ ثانیه   نامشخص
 
۲۸۲Rg ۱۱۱ ۱۷۱ ۲۸۲٫۱۶۹۱۲‎(۷۲)‎ ۱۰۰ ثانیه   ۲۷۸Mt
۲۸۶Rg ۱۱۱ ۱۷۵ ۲۸۶؟[یادداشت ۲] ۶۴۰ ثانیه؟   ۲۸۲Mt

طول عمر ایزوتوپ‌ها

ویرایش

تمامی ایزوتوپ‌های رونتگنیم به‌شدت ناپایدار و پرتوزا هستند. به‌طور کلی ایزوتوپ‌های سنگین‌تر از ایزوتوپ‌های سبک‌ترِ آن، پایدارتر هستند. پایدارترین ایزوتوپ شناخته‌شدهٔ رونتگنیم، رونتگنیم-۲۸۶ (سنگین‌ترین ایزوتوپ تأیید شده) است که نیمه‌عمری معادل ۱۰٫۷ دقیقه دارد؛ ولی از آنجایی که تحقیقات بر روی این ایزوتوپ ادامه دارد، برخی همچنان رونتگنیم-۲۸۲ را به عنوان پایدارترین ایزوتوپ می‌شناسند. به غیر از رونتگنیم-۲۸۶، رونتگنیم-۲۸۳ نیز از رونتگنیم-۲۸۲ —با نیمه‌عمری معادل ۵٫۳ دقیقه— پایدارتر است؛ ولی این ایزوتوپ هم به‌طور کامل شناخته نشده و تا به امروز تأیید نشده‌است. همچنین گزارش شده که دو ایزوتوپ رونتگنیم-۲۸۰ و رونتگنیم-۲۸۱ نیمه‌عمرهایی بیشتر از یک ثانیه داشته باشند. به جز ایزوتوپ‌های مذکور بقیه ایزوتوپ‌ها آنقدر ناپایدارند که نیمه‌عمر آن‌ها را با میلی‌ثانیه می‌سنجند.[۲۱] پیش‌بینی شده که ایزوتوپ ناشناخته رونتگنیم-۲۸۷ پایدارترین و تنها ایزوتوپ رونتگنیم باشد که با واپاشی بتا تجزیه می‌شود.[۲۲][۲۳] همچنین پیش‌بینی شده که ایزوتوپ ناشناختهٔ رونتگنیم-۲۷۷ نیمه‌عمری معادل ۱ ثانیه داشته باشد.

هرچند که در دیگر موارد، این چنین پیش‌بینی‌ها در رابطه با نیمه‌عمر با واقعیت تفاوت زیادی داشته‌اند همچون ۳ ایزوتوپ رونتگنیم-۲۸۲، رونتگنیم-۲۸۱ و رونتگنیم-۲۷۸ که نیمه‌عمرهای پیش‌بینی‌شده برای آنها ۱ ثانیه، ۱ دقیقه و ۴ دقیقه بود ولی بعد از سنتز شدن مشخص شد که نیمه‌عمرهایشان به ترتیب ۲ دقیقه، ۱۷ ثانیه و ۴ میلی ثانیه بوده‌است. چنین پیش‌بینی‌هایی در مورد رونتگنیم-۲۸۳ ناشناخته هم وجود داشت که نیمه‌عمر آن را حدود ۱۰ دقیقه تخمین می‌زد اما امروزه مشخص شده که نیمه‌عمرش حدود ۵ دقیقه خواهد بود.[۲۴]

خواص پیش‌بینی‌شده

ویرایش
 
لایه‌های الکترونی رونتگنیم

خواص شیمیایی

ویرایش

رونتگنیم نهمین عضو سری ۶d فلزات واسطه است. از آنجایی که مشخص شده کوپرنیسیم[پ] (عنصر ۱۱۲) عضو گروه ۱۲ جدول تناوبی و فلزات پس واسطه است؛ پیش‌بینی می‌شود که عناصر از رادرفوردیم[ت] تا رونتگنیم چهارمین دورهٔ فلزات واسطه را تشکیل دهند.[۲۵] محاسبات انجام شده روی انرژی‌های یونشی و شعاع اتمی رونتگنیم، خواص آن را تا حدود زیادی شبیه به طلا[ث] جلوه می‌دهد؛ و این بدان معنا است که خواص شیمیایی رونتگنیم به دیگر عناصر گروه ۱۱ تا حدودی شبیه است؛ هرچند که در برخی موارد اختلافات چشم‌گیری با این عناصر دارد.

پیش‌بینی می‌شود که رونتگنیم یک «فلز نجیب» باشد. انرژی یونش آن ۱۰۲۰ کیلوژول بر مول تخمین زده شده، که با گاز رادون تقریباً برابری می‌کند؛[۲۶] و تنها فلزی که از آن «نجیب‌تر» است کوپرنیسیم می‌باشد.[۲۷] پیش‌بینی می‌شود که عدد اکسایش رونتگنیم دو عدد پایدار ۵+ و ۳+ به همراه ۱+ ناپایدار باشد. پیش‌بینی شده که ۳+ در بین اعداد اکسایش رونتگنیم، پایدارترین آنها باشد. به نظر می‌رسد که واکنش پذیری رونتگنیم(III) به طلا(III) شبیه باشد و همین آن را در واکنش با مواد شیمیایی بسیاری پایدار می‌کند. طلا به دلیل اثرات نسبیتی یک حالت ۱- پایدار تشکیل می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود که رونتگنیم هم این‌گونه رفتار کند. پیش‌بینی می‌شود رونتگنیم آفنیته‌ای معادل ۱٫۶ الکترون ولت داشته باشد؛ که در مقایسه با طلا —با رقم ۲٫۳ الکترون ولت— بسیار کمتر است؛ پس بیشتر ترکیبات رونتگنیم یا تشکیل نخواهند شد یا در صورت تشکیل، بسیار ناپایدار خواهند بود. اوربیتال‌های ۶d در عناصر پایانی سری چهارم فلزات واسطه ناپایدارند؛ که موجب افزایش عدد اکسایش رونتگنیم، به رونتگنیم(V) می‌شود که نسبت به طلا(V) واکنش‌پذیری کمتری دارد؛ با وجود تمامی این موارد پیش‌بینی می‌شود که دستیابی به ترکیباتی پایدار از رونتگنیم کاری بسیار سخت باشد.[۲۸][۲۹]

خواص پیش‌بینی‌شدهٔ رونتگنیم توجه بیشتری نسبت به دو عنصر قبلی خود یعنی مایتنریم[ج] و دارمشتادیم[چ] دریافت کرده زیرا پیش‌بینی می‌شود که ظرفیت لایهٔ الکترونی ۷s در رونتگنیم پر است. محاسبات بر روی یون RgH نشان داده که پیوند بین دو مولکول رونتگنیم و هیدروژن[ح] بسیار قوی است. در مورد ترکیبات AuX و RgX —در حالی که F، Cl، Br، O، Au =X یا Rg باشد— مطالعاتی صورت گرفته‌است.[۳۰] پیش‌بینی شده که +Rg فلزی بسیار نرم و حتی نرم‌تر از +Au باشد؛ هرچند که مشخص نیست که آیا خواص آن اسیدی یا یا بازیست.[۳۱][۳۲] در محلول‌های آبی یون یک بار مثبت آن، +[Rg(H۲O)۲] تشکیل می‌شود که در آن یک پیوند یگانه بین رونتگنیم و اکسیژن به طول ۲۰۷٫۱ پیکومتر شکل می‌گیرد. همچنین پیش‌بینی شده که رونتگنیم با آمونیاک[خ]، سولفید هیدروژن[د] و فسفین[ذ] تشکیل کمپلکس دهد.

خواص فیزیکی و اتمی

ویرایش
 
ضریب بازتاب آینه‌های ساخته‌شده از آلومینیوم (Al)، نقره (Ag) و طلا (Au)

پیش‌بینی می‌شود که رونتگنیم به دلیل داشتن دستگاه بلوری مکعبی خود تحت شرایط عادی جامد باشد. پیش‌بینی شده که به علت اثرات نسبیتی، رونتگنیم فلزی بسیار سنگین با چگالی ۲۸٫۷ گرم بر سانتی‌متر مکعب می‌باشد؛ که در مقایسه سنگین‌ترین فلزی که تا به حال شناخته شده، اسمیم[ر]، که دارای چگالی ۲۲٫۶۱ گرم بر سانتی‌متر مکعب است، بیشتر است. پیش‌بینی شده که شعاع اتمی رونتگنیم ۱۳۸ پیکومتر باشد.[۳۳]

 
رنگ‌های گوناگون آلیاژهای نقره-طلا-مس

عناصر پایدار گروه ۱۱ یعنی مس[ز]، نقره[ژ] و طلا همگی آرایش الکترونی لایه آخرشان به شکل nd۱۰(n+1)s۱ است؛ که در حالت برانگیختگی آن‌ها به این شکل nd۹(n+1)s۲ درمی‌آید و همین اختلاف موجب تولید انرژی می‌شود. در مس این اختلاف انرژی بین حالت پایه و برانگیخته به کمترین حد خود می‌رسد و در نتیجه موجب می‌شود که فلز قرمز رنگ به نظر می‌رسد. برای نقره این اختلاف انرژی بیشتر می‌شود و در نتیجه فلز نقره‌ای رنگ به نظر می‌رسد؛ ولی در مورد طلا با افزایش عدد اتمی به دلیل اثرات نسبیتی، حالت برانگیخته پایدارتر می‌شود و در نتیجه اختلاف انرژی، نسبت به نقره، تغییر چندانی نمی‌کند. همین پدیده، روشنگر آن است که طلا در واقع نقره‌ای رنگ است اما به دلیل اثرات نسبیتی رنگ آن، طلایی به نظر می‌رسد. پیش‌بینی شده که الکترون‌های لایه آخر رونتگنیم ۶d۱۰۷s۱ که حالت برانگیخته‌اش طبق این با ۶d۹۷s۲ برابر است. اختلاف انرژی بین حالت پایه و برانگیخته برای رونتگنیم شبیه به نقره است که احتمالات مبنی بر این که رونتگنیم نیز نقره‌ای رنگ باشد را قوی‌تر می‌کند.[۳۴]

طلا
نقره
مس

شیمی آزمایشگاهی

ویرایش

به دلیل واکنش‌پذیری کم ایزوتوپ‌ها، هیچ مطالعهٔ قطعیی دربارهٔ خواص شیمیایی رونتگنیم تا به حال منتشر نشده‌است.[۳۵] برای انجام مطالعات بر روی یک عنصر فرااورانیمی؛ باید حداقل چهار اتم با نیمه‌عمرهای بیش از یک ثانیه مورد بررسی قرار گیرد و در طول مطالعه حداقل یک اتم از عنصر در هفته سنتز شود.[۳۶] رونتگنیم-۲۸۲ نیمه‌عمری معادل ۱۰۰ ثانیه دارد که برای انجام مطالعات کافی است؛ ولی مشکل میزان تولید رونتگنیم است؛ تولید رونتگنیم هفته‌ها یا ماه‌ها طول می‌کشد و همین خطای آزمایش را زیاد می‌کند. جداسازی و شناسایی باید به‌طور مداوم تکرار شود تا دستگاه‌های پیشرفته بر فاز گازی و محلول‌های آن آزمایش انجام دهند. با وجود طرح فرضیه‌هایی مبنی بر تأثیرات نسبیتی بر روی پر شدن آخرین لایه الکترونی، بر آزمایش‌ها روی رونتگنیم به اندازه عناصر دیگر همچون کوپرنیسیم[س] و لیورموریم[ش] تمرکز نشده‌است.[۳۷][۳۸] رونتگنیم-۲۸۱ و رونتگنیم-۲۸۰ نیز برای این آزمایش‌ها مناسب هستند و پیش‌بینی شده که به عنوان محصولات واپاشی دو ایزوتوپ مسکوویم[ص] یعنی مسکوویم-۲۸۸ و مسکوویم-۲۸۹[۳۹] تولید شوند؛ که بستری مناسب برای آزمایش‌های آینده را فراهم می‌کند.

واژه‌نامه

ویرایش
  1. Nickel
  2. Bismuth
  3. Copernicium
  4. Rutherfordium
  5. Gold
  6. Meitnerium
  7. Darmstadtium
  8. Hydrogen
  9. Ammonia
  10. Hydrogen sulfide
  11. Phosphine
  12. Osmium
  13. Copper
  14. Silver
  15. Copernicium
  16. Livermorium
  17. Moscovium

جستارهای وابسته

ویرایش

یادداشت‌ها

ویرایش
  1. اعداد داخل پرانتز میزان خطای اعداد می‌باشد. برای مثال در «(۱۳‎(۵ میلی ثانیه» خطای نیمه‌عمر باعث می‌شود که میزان نیمه‌عمر از ۸ تا ۱۸ متغیر باشد و در «۲٫۸‎(۴)‎ ثانیه» میزان نیمه‌عمر از ۲٫۴ تا ۳٫۲ متغیر می‌باشد.
  2. «؟» نشانگر این است که چندین رقم برای موضوع مطرح شده و ارقام با یکدیگر اختلاف دارند. در اینجا رقمی که دفعات بیشتری تکرار شده یا دقیق‌تر بوده قرار داده شده‌است.

پانویس

ویرایش
  1. Turler, A. (2004). "Gas Phase Chemistry of Superheavy Elements" (PDF). Journal of Nuclear and Radiochemical Sciences. 5 (2): R19–R25. doi:10.14494/jnrs2000.5.R19.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Hoffman, Darleane C.; Lee, Diana M.; Pershina, Valeria (2006). "Transactinides and the future elements". In Morss; Edelstein, Norman M.; Fuger, Jean (eds.). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (3rd ed.). Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media. ISBN 978-1-4020-3555-5.
  3. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام BFricke وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  4. Conradie, Jeanet; Ghosh, Abhik (15 June 2019). "Theoretical Search for the Highest Valence States of the Coinage Metals: Roentgenium Heptafluoride May Exist". Inorganic Chemistry. 2019 (58): 8735–8738. doi:10.1021/acs.inorgchem.9b01139.
  5. Östlin and Vitos, “First-principles calculation”, Physical Review B.
  6. Hofmann et al, “Review of even element”, The European Physics Journal A.
  7. Khuyagbaatar, Yakushev and Düllmann, “48Ca+249Bk Fusion Reaction Leading”, Physical Review Letters.
  8. Oganessian et al, “Experimental studies of the 249Bk”, Physical Review C.
  9. Hofmann et al, “The new element 111”, Zeitschrift für Physik A Hadrons and Nuclei.
  10. Barber et al, “Discovery of the transfermium elements”, Pure and Applied Chemistry.
  11. Karol et al, “On the discovery of the elements 110–112”, Pure Appl. Chem.
  12. Hofmann et al, “New results on elements 111 and 112”, European Physical Journal.
  13. Hofmann et al, “New results on element 111 and 112”, European Physical Journal.
  14. Karol et al, “On the claims for discovery of elements”, Pure Appl. Chem.
  15. Chatt, “Recommendations for the naming”, Pure and Applied Chemistry.
  16. Chatt, “Recommendations for the naming”, Pure and Applied Chemistry.
  17. Corish and Rosenblatt, Name and symbol of the element with atomic number 111.
  18. Corish and Rosenblatt, Name and symbol of the element with atomic number 111.
  19. Corish and Rosenblatt, Name and symbol of the element with atomic number 111.
  20. Sonzogni, Interactive Chart of Nuclides.
  21. Sonzogni, Interactive Chart of Nuclides.
  22. Nie, “Charge radii of β-stable nuclei”, Modern Physics Letters.
  23. Sonzogni, Interactive Chart of Nuclides.
  24. Sonzogni, Interactive Chart of Nuclides.
  25. Griffith, “The Periodic Table”, Platinum Metals Review.
  26. Hoffman, “Transactinides and the future elements”, Springer Science+Business Media.
  27. Hoffman, “Transactinides and the future elements”, Springer Science+Business Media.
  28. Seth, “The chemistry of the superheavy elements”, J. Chem. Phys.
  29. Seth, “The Stability of the Oxidation State +4”, Angew. Chem. Int. Ed. Engl.
  30. Liu and van Wüllen, “J. Chem. Phys”, Spectroscopic constants of gold and eka-gold.
  31. Thayer, “Relativistic Effects”, Relativistic Methods for Chemists.
  32. Hancock, Bartolotti and Kaltsoyannis, “Density Functional”, Inorg. Chem.
  33. Düllmann, “Superheavy elements at GSI”, Radiochimica Acta.
  34. Düllmann, “Superheavy elements at GSI”, Radiochimica Acta.
  35. Düllmann, “Superheavy elements at GSI”, Radiochimica Acta.
  36. Griffith, “The Periodic Table”, Platinum Metals Review.
  37. Düllmann, “Superheavy elements at GSI”, Radiochimica Acta.
  38. Eichler, “First foot prints of chemistry”, Journal of Physics.
  39. Moody, “Synthesis of Superheavy Elements”, The Chemistry of Superheavy Elements, 8–24.

منابع

ویرایش
  • Barber, R. C.; Greenwood, N. N.; Hrynkiewicz, A. Z.; Jeannin, Y. P.; Lefort, M.; Sakai, M.; Ulehla, I.; Wapstra, A. P.; Wilkinson, D. H. (1991). "Discovery of the transfermium elements. Part II: Introduction to discovery profiles. Part III: Discovery profiles of the transfermium elements". Pure and Applied Chemistry (به انگلیسی). 8 (65): 1757. doi:10.1351/pac199365081757.
  • Chatt, J. (1979). "Recommendations for the naming of elements of atomic numbers greater than 100". Pure and Applied Chemistry (به انگلیسی). 2 (51): 381–384. doi:10.1351/pac197951020381.
  • Corish, J.; Rosenblatt, G. M. (2004). "Name and symbol of the element with atomic number 111". Pure Appl. Chem. (به انگلیسی). 12 (76): 2101–2103. doi:10.1351/pac200476122101. Archived from the original (PDF) on 28 July 2018.
  • Düllmann, Christoph E. (2012). "Superheavy elements at GSI: a broad research program with element 114 in the focus of physics and chemistry". Radiochimica Acta (به انگلیسی). 2 (100): 67–74. doi:10.1524/ract.2011.1842.
  • Eichler, Robert (2013). "First foot prints of chemistry on the shore of the Island of Superheavy Elements". Journal of Physics: Conference Series (به انگلیسی). IOP Science. 1 (420): 012003. arXiv:1212.4292. doi:10.1088/1742-6596/420/1/012003. Archived from the original (PDF) on 28 July 2018. Retrieved 11 September 2014.
  • Griffith, W. P. (2008). "The Periodic Table and the Platinum Group Metals". Platinum Metals Review (به انگلیسی). 2 (52): 114–119. doi:10.1595/147106708X297486.
  • Hancock, Robert D.; Bartolotti, Libero J.; Kaltsoyannis, Nikolas (24 November 2006). "Density Functional Theory-Based Prediction of Some Aqueous-Phase Chemistry of Superheavy Element 111. Roentgenium(I) Is the 'Softest' Metal Ion". Inorg. Chem. (به انگلیسی). 26 (45): 10780–5. doi:10.1021/ic061282s. PMID 17173436.
  • Hofmann, S.; Heinz, S.; Mann, R.; Maurer, J.; Münzenberg, G.; Antalic, S.; Barth, W.; Burkhard, H. G.; Dahl, L.; Eberhardt, K.; Grzywacz, R.; Hamilton, J. H.; Henderson, R. A.; Kenneally, J. M.; Kindler, B.; Kojouharov, I.; Lang, R.; Lommel, B.; Miernik, K.; Miller, D.; Moody, K. J.; Morita, K.; Nishio, K.; Popeko, A. G.; Roberto, J. B.; Runke, J.; Rykaczewski, K. P.; Saro, S.; Scheidenberger, C.; Schött, H. J.; Shaughnessy, D. A.; Stoyer, M. A.; Thörle-Popiesch, P.; Tinschert, K.; Trautmann, N.; Uusitalo, J.; Yeremin, A. V. (2016). "Review of even element super-heavy nuclei and search for element 120". The European Physics Journal A (به انگلیسی). 52 (2016). doi:10.1140/epja/i2016-16180-4.
  • Hofmann, S.; Heßberger, F. P.; Ackermann, D.; Münzenberg, G.; Antalic, S.; Cagarda, P.; Kindler, B.; Kojouharova, J.; Leino, M.; Lommel, B.; Mann, R.; Popeko, A. G.; Reshitko, S.; Śaro, S.; Uusitalo, J.; Yeremin, A. V. (2002). "New results on elements 111 and 112". European Physical Journal A (به انگلیسی). 2 (14): 147–157. doi:10.1140/epja/i2001-10119-x.
  • Hofmann, S.; Ninov, V.; Heßberger, F. P.; Armbruster, P.; Folger, H.; Münzenberg, G.; Schött, H. J.; Popeko, A. G.; Yeremin, A. V.; Andreyev, A. N.; Saro, S.; Janik, R.; Leino, M. (December 1995). "The new element 111". Zeitschrift für Physik A Hadrons and Nuclei (به انگلیسی) (350): 281–282.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:تاریخ و سال (link)
  • Hofmann; et al. "New results on element 111 and 112" (PDF) (به انگلیسی). GSI report 2000. p. 1–2. Retrieved 21 April 2018.
  • Karol, P. J.; Nakahara, H.; Petley, B. W.; Vogt, E. (2003). "On the claims for discovery of elements 110, 111, 112, 114, 116, and 118". Pure Appl. Chem. (به انگلیسی). 10 (75): 1601–1611. doi:10.1351/pac200375101601. Archived from the original (PDF) on 28 July 2018.
  • Karol, P. J.; Nakahara, H.; Petley, B. W.; Vogt, E. (2001). "On the discovery of the elements 110–112". Pure Appl. Chem. (به انگلیسی). 6 (73): 959–967. doi:10.1351/pac200173060959. Archived from the original (PDF) on 28 July 2018.
  • Khuyagbaatar, J.; Yakushev, A.; Düllmann, Ch. E. (2014). "48Ca+249Bk Fusion Reaction Leading to Element Z=117: Long-Lived α-Decaying 270Db and Discovery of 266Lr". Physical Review Letters (به انگلیسی). 17 (112): 172501. doi:10.1103/PhysRevLett.112.172501. PMID 24836239.
  • Liu, W.; van Wüllen, C. (1999). "Spectroscopic constants of gold and eka-gold (element 111) diatomic compounds: The importance of spin–orbit coupling". J. Chem. Phys. (به انگلیسی). 8 (110): 3730–5. Bibcode:1999JChPh.110.3730L. doi:10.1063/1.478237.
  • Moody, Kenton J. (2013). "Synthesis of Superheavy Elements". In Schädel, Matthias; Shaughnessy, Dawn (eds.). The Chemistry of Superheavy Elements (به انگلیسی) (2nd ed.). Springer Science & Business Media. ISBN 978-3-642-37466-1.
  • Nie, G. K. (2005). "Charge radii of β-stable nuclei". Modern Physics Letters A (به انگلیسی). 24 (21): 1889–1900. arXiv:nucl-th/0512023. Bibcode:2006MPLA...21.1889N. doi:10.1142/S0217732306020226.
  • Oganessian, Yuri Ts.; Abdullin, F. Sh.; Alexander, C.; Binder, J.; Boll, R. A.; Dmitriev, S. N.; Ezold, J.; Felker, K.; Gostic, J. M.; Grzywacz, R. K.; Hamilton, J. H.; Henderson, R. A.; Itkis, M. G.; Miernik, K.; Miller, D.; Moody, K. J.; Polyakov, A. N.; Ramayya, A. V.; Roberto, J. B.; Ryabinin, M. A.; Rykaczewski, K. P.; Sagaidak, R. N.; Shaughnessy, D. A.; Shirokovsky, I. V.; Shumeiko, M. V.; Stoyer, M. A.; Stoyer, N. J.; Subbotin, V. G.; Sukhov, A. M.; Tsyganov, Yu. S.; Utyonkov, Vladimir K.; Voinov, A. A.; Vostokin, G. K. (2013). "Experimental studies of the 249Bk + 48Ca reaction including decay properties and excitation function for isotopes of element 117, and discovery of the new isotope 277Mt". Physical Review C (به انگلیسی). American Physical Society. 5 (87). Bibcode:2013PhRvC..87e4621O. doi:10.1103/PhysRevC.87.054621. 054621.
  • Östlin, A.; Vitos, L. (2011). "First-principles calculation of the structural stability of 6d transition metals". Physical Review B (به انگلیسی). 11 (84). Bibcode:2011PhRvB..84k3104O. doi:10.1103/PhysRevB.84.113104.
  • Seth, M.; Cooke, F.; Schwerdtfeger, P.; Heully, J. -L.; Pelissier, M. (1998). "The chemistry of the superheavy elements. II. The stability of high oxidation states in group 11 elements: Relativistic coupled cluster calculations for the di-, tetra- and hexafluoro metallates of Cu, Ag, Au, and element 111". J. Chem. Phys. (به انگلیسی). 10 (109): 3935–43. Bibcode:1998JChPh.109.3935S. doi:10.1063/1.476993.
  • Hoffman, Darleane C; Lee, Diana M.; Pershina, Valeria (2006). "Transactinides and the future elements". Springer Science+Business Media (به انگلیسی): 26–4. Bibcode:1998JChPh.109.3935S. ISBN 978-1-4020-3555-5.
  • Seth, M.; Faegri, K.; Schwerdtfeger, P. (1998). "The Stability of the Oxidation State +4 in Group 14 Compounds from Carbon to Element 114". Angew. Chem. Int. Ed. Engl. (به انگلیسی). 18 (37): 2493–6. doi:10.1002/(SICI)1521-3773(19981002)37:18<2493::AID-ANIE2493>3.0.CO;2-F.
  • Sonzogni, Alejandro. "Interactive Chart of Nuclides" (به انگلیسی). National Nuclear Data Center: Brookhaven National Laboratory. Archived from the original on 28 July 2018. Retrieved 6 June 2008.
  • Thayer, John S. (2010). "Relativistic Effects and the Chemistry of the Heavier Main Group Elements". Relativistic Methods for Chemists (به انگلیسی): 82. doi:10.1007/978-1-4020-9975-5_2. ISBN 978-1-4020-9974-8.

پیوند به بیرون

ویرایش