فهرست شخصیت‌های شاهنامه

در این فهرست سعی بر این است که همه شخصیت‌های شاهنامه فردوسی اعم از ایرانی، تورانی، رومی، هندی و اسامی دیوها و... آورده شود. برخی از افراد عادی جامعه، که در شاهنامه از آنها نام شده است، در لیست پهلوانان یا شاهان نمی‌گنجند نیز در فهرست گنجانده شده‌اند. در تهیه این فهرست از نسخه‌های شاهنامه فردوسی برپایه چاپ مسکو ، و همچنین تصحیح جلال خالقی مطلق استفاده شده است. و سعی شده در صورت تفاوت در نگارش نام‌ها، همگی نام‌ها آورده شده است.

الف

• آبتین
• ابراهیم (پیامبر)
• ابوبکر
• آزادسرو
• آزادسرو(موبد)
• آذرنوش
• ارتنگ
• ارجاسب
• اردشیر بابکان
• اردشیر نکوکار یا (اردشیر دوم)
• اردشیر پسر شیرویه
• اردشیر (موبد موبدان)
• آرزو (دختر ماهیار)
• آرزو (زن سلم)
• ارژنگ دیو
• ارسطالیس
• آرش کمانگیر
• آرش پور کیقباد
• آرش اشکانی
• آرش پدر منوچهر
• ارمایل
• ارنواز
• آزادسرو
• آزاده(معشوقه بهرام گور)
• آزاده(زن تور)
• آزرمی‌دخت
• اسپنوی
• استاد پسر پیروز
• استقیلا
• اسرافیل
• اسفندیار
• اسکندر
• اسماعیل بن ابراهیم
• اشک
• اشتاد پسر پیروز
• اشکبوس
• اشکش
• اغریرث
• افلاطون
• اکوان دیو
• الان شاه
• الکوس
• الوای(پهلوان زابلی)
• الوای(نیزه‌دار رستم)
• الیاس پسر مهراس
• امیرک منصور
• اندریمان
• اندمان
• اندبان(پهلوان دوره خسرو‌پرویز)
• اوخواست
• اورمزد پسر شاپور، (هرمز یکم)
• اورمزد بزرگ (شاه اشکانی)
• اولاد
• اهرن
• ایراک
• ایرج پسر فریدون
• ایرج ‌شاه‌کابل
• ایزدگشسپ
• ایزدگشسپ
• ایلا
• آیین‌گشسپ

ب

• بابک‌رودیاب
• بابک (موبد)
• بابوی
• بادان(باذان) پسر پیروز
• باربد
• بارمان
• بازور
• باطرون
• بالوی
• بدال
• برانوش(در زمان شاپور اول)
• برانوش(قیصر روم)(در زمان شاپور ذوالاکتاف)
• براهام
• برته
• برزمهر(دوره بهرام گور)
• برزمهر(دوره هرمزد نوشین‌روان)
• برزوی (پزشک انوشیروان)
• برزوی
• برزویلا
• برزین (پسر گرشاسپ)
• برزین (پدر زن بهرام گور)
• برزین (سردار انوشیروان عادل)
• برسام
• برمایه (برادر فریدون)
• برمایه (گاو)
• بزرگمهر
• بساد
• بستاو
• بستور
• بغستان
• بلاش (شاهنشاه ساسانی)
• بلاش پسر پیروز
• بنداه
• بندوی (دوره قباد یکم)
• بندوی (دایی خسروپرویز)
• بودلف
• بوراب
• بوران‌دخت
• بوزرجهمر
• بوالفضل (بلعمی)
• به‌آفرید
• بهرام پسر اورمزد، (بهرام یکم)
• بهرام بهرام، (بهرام دوم)
• بهرام بهرامیان، (بهرام سوم)
• بهرام پسر شاپور
• بهرام چوبین
• بهرام پسر گودرز
• بهرام اشکانی (نام اصلی اردوان پنجم)
• بهرام شیراوژن
• بهرام ماه‌آذر(بهرام آذرمهان)
• بهرام هور
• بهرام سیاوشان
• بهزاد
• بهزاد (از بزرگان دوره قباد یکم)
• بهمن(شاه‌کیانی)
• بهمن پسر اردوان
• بهمن (از بزرگان دوره انوشیروان)
• بید(دیو)
• بیدرفش
• بیژن پسر گیو
• بیژن (پهلوان دوره یزدگرد)
• بیژن اشکانی
• بیطقون
• بیورد (مدعی پادشاهی)
• بیورد (مرزبان)
• بیورد کاتی

پ

• پارس
• پرمایه
• پروش
• پرموده پسر ساوه‌شاه
• پشنگ (داماد ایرج)
• پشنگ(پدر افراسیاب)
• پشنگ(شیده ‌افراسیاب)
• پشوتن
• پشین
• پلاشان
• پولاد (سردار کیقباد)
• پولاد (یار سیاوش)
• پولادغندی
• پیداوسی(موبد)
• پیران ویسه
• پیروز یزدگرد
• پیروز یکم
• پیروز خسرو
• پیروز ‌شاه غرچه
• پیروز (پهلوان دوره یزدگرد بزه‌گر)
• پیروز (سردار انوشیروان عادل)
• پیروز شاپور
• پیلسم

ت

• تبرگ
• تخوار (مشاور فرود سیاوش)
• تخوار (نگهبان در لشکر کیخسرو)
• تخوار (گنجور خسرو پرویز)
• ترخان
• تژاو
• تلیمان (سغدی)
• تلیمان گُرد
• توس (پهلوان)
• تور
• تهمینه

ج

• جاماسپ شاه ساسانی
• جاماسپ (وزیر گشتاسپ)
• جان فروز
• جانوشیار (جانوسپار)
• جانوسپار
• جرنجاش
• جریره
• جمشید
• جمهور (شاه هندوستان)
• جندل
• جوانوی
• جهن
• جهن‌برزین

چ

• چنگش

ح

• حسنوی
• حمزه(دوره هرمزد نوشین‌روان)
• حسین قتیب
• حیی قتیب

خ

• خانگی(فرستاده قیصر)(دوره خسرو‌پرویز)
• خراد(دوره اردشیر یکم)
• خراد (دوره قباد یکم)
• خراد‌ پسر برزین
• خراسان (پهلوان دوره خسرو‌پرویز)
• خرنجاس
• خزاعه
• خزروان (پهلوان تورانی)
• خزروان پسر رهام
• خزروان خسرو
• خزروان (دیو)
• خسرو(مدعی شاهی)
• خسرو (آسیابان)
• خسرو پرویز
• خوزان
• خشاش
• خضر پیامبر
• خواست‌یزد (نهان‌دار انوشیروان)
• خَنْجَست
• خوشنواز
• خوزان

د

• دادبرزین (پهلوان زابلی)
• دادبرزین آژنگ‌چهر
• دارا
• دارا‌پناه(داناپناه)
• داراب (شهریار ایران)
• دقیقی
• دمور
• دلارا
• دل‌افروز (خارکن)
• دیو سپید

ر

• رادمان(پهلوان دوره خسرو پرویز) یا (رادیان)
• رادوی
• رام‌برزین
• رخش
• رستم
• رستم پورهرمزد
• رشنواد
• رشنواد(منادی‌گر انوشیروان عادل)
• رودابه
• رودکی
• روزبه
• روشنک همسر اسکندر
• روئین‌
• رهام
• ریونیز

ز

• زادشم
• زاد‌فرخ (دبیر سپاه انوشیروان)
• زاد‌فرخ(بارخواه خسروپرویز)
• زال
• زردهشت(پیامبر)
• زردهشت(موبد موبدان)
• زرسب
• زرمهر پسر سوفزای
• زروان (حاجب انوشیروان)
• زریر
• زنگله (شاهنامه)
• زنگوی
• زنگه شاوران
• زواره
• زهیر

س

• ساسان
• سام پسر نریمان
• سام پسر اسفندیار (پهلوان دوره خسروپرویز)
• ساوه (پهلوان دوره انوشیروان)
• ساوه‌شاه
• سباک
• سپهرم
• سپینود
• سرخه
• سرگس(سردار رومی)
• سرگس(رامشگر)(سرکس)
• سرو (شاه یمن)
• سروش
• سروش(فرشته)
• سعد
• سعد وقاص
• سلم
• سنباد (پهلوان دوره خسرو‌پرویز)
• سنجه(دیو)
• سوخرا
• سودابه
• سورگ‌هندی
• سوسنک (زن بهرام گور)
• سوفرا(سوفزا)
• سهراب پسر رستم
• سهراب پسر پشین
• سهی
• سیامک
• سیامک تورانی
• سیاوش
• سیسنک (زن بهرام گور)
• سیما برزین
• سیمرغ
• سیندخت

ش

• شاپور پسر اردشیر، (شاپور اول)
• شاپور ذوالاکتاف، (شاپور دوم)
• شاپور پسر شاپور، (شاپور سوم)
• شاپور پسر نستوه
• شاپور اشکانی
• شاپور رازی
• شاپور (موبد انوشیروان)
• شاپور(پهلوان دوره خسرو پرویز)
• شادان پسر برزین
• شاهوی ‌پسر‌ هفتواد
• شبدیز(اسب خسروپرویز)
• شطرخ
• شعبه مغیره
• شغاد
• شگنان
• شماخ سوری
• شماس(فرمانده لشکر نوش‌زاد)
• شماساس
• شمر (گمارده بهرام گور)
• شمیران‌شنگی
• شمیران شاه
• شنبلید(زن بهرام گور)
• شنگل (شاه هندوستان)
• شنگل(پهلوان)
• شهران‌گراز
• شهرگیر(سالار سپاه اردشیر بابکان)
• شهرگیر(سالار سپاه اسکندر)
• شهرناز
• شهرو(موبد) یا شهروی
• شهروی(موبد) (دوره یزدگرد)
• شهریار (پسر خسروپرویز)
• شیدسپ
• شیدوش
• شیده
• شیرخون
• شیرزیل(شیرذیل)
• شیروی
• شیرین(یار خسروپرویز)
• شیروی پسر بهرام
• شیرویه

ص

• صیاع

ض

• ضحاک

ط

• طایر
• طرخان
• طغری(پرنده شکاری بهرام گور)
• طلخند پسر مای
• طوس پسر نوذر
• طوش
• طهماسب
• طهمورث
• طینوش

ع

• عباس(دوره هرمزد نوشین‌روان)
• علی دیلمی
• علی
• عمر بن خطاب
• عمر سعد وقاص
• عمرو(دوره هرمزد نوشین‌روان)

غ

• غاتفر
• غرچه

ف

• فرامرز
• فرانک(مادر فریدون)
• فرانک(زن بهرام گور)
• فرآیین
• فرایین (دوره قباد یکم)
• فرخ‌پی(زن شاپور ذوالکتاف)
• فرخ‌زاد پسر هرمز
• فرخ‌زاد پسر خسروپرویز
• فردوسی
• فرش آورد
• فرشیدورد پسر ویسه
• فرشیدورد پسر گشتاسب
• فرشیدورد (مردی خسیس)(دوره بهرام گور)
• فرطوس
• فرعان(معمار طاق کسری‌)
• فرغار
• فرنگیس
• فرود پسر سیاوش
• فرود (پسر خسروپرویز)
• فروهل
• فرهاد (پهلوان دوره انوشیروان)
• فریان
• فریبرز (پسر کیکاووس)
• فریبرز (ساسانی)
• فریدون
• فغانیش
• فغستان
• فور هندی

ق

• قارن پسر کاوه
• قارن پسر گشسپ
• قارن پارسی
• قالوس
• قباد
• قباد پسر کاوه
• قحطان
• قراخان
• قلون(سردار تورانی افراسیاب)
• قلون(قاتل بهرام‌چوبین)
• قیدافه
• قیدروش
• قیطون

ک

• کالو
• کاکوی
• کاموس کشانی
• کاوه آهنگر
• کبرد
• کبروی
• کتایون
• کتماره
• کرزم
• کرسیون(گماشته ماهوی سوری)
• کرم‌ هفتواد
• کشمگان(پسر فرخ‌زاد)
• کشواد
• کلباد
• کلبوی سوری
• کندر
• کوت
• کوهیار
• کهرم
• کهیلا
• کی‌آرش
• کیانوش
• کید‌شاه هندوستان
• کی‌پشین
• کَیروی
• کیخسرو
• کیقباد (پهلوان دوره یزدگرد بهرام)
• کیقباد
• کیکاوس
• کیومرث

گ

• گراز (سردار دوره ‌خسرو‌پرویز)
• گرازه
• گرامی (پسر جاماسپ)
• گردآفرید دختر گژدهم
• گردوی
• گردیه
• گرزاسپ(گرزاسب)
• گرزسپ
• گرزم
• گرستون(گماشته ماهوی سوری)
• گرسیوز
• گرشاسپ (پسر زو)
• گرشاسپ (پهلوان)
• گرگسار
• گرگین میلاد
• گرمایل
• گرو
• گروی زره
• گژدهم
• گستهم پسر نوذز
• گستهم پسر گژدهم
• گستهم (دایی خسروپرویز)
• گستهم(پهلوان دوره یزدگرد بزه‌گر)
• گستهم(پهلوان دوره بهرام گور)
• گشتاسپ
• گشسپ (پهلوان دوره یزدگرد بزه‌گر)
• گشسپ (از بزرگان دوره انوشیروان)
• گشسپ(پدر بهرام چوبین)
• گلبوی سوری
• گلشهر
• گلگله
• گلنار(معشوقه اردوان)
• گلینوش
• گو پسر جمهور
• گودرز
• گودرز اشکانی
• گوش‌بستر
• گهار‌گهانی
• گیلوی طبری
• گیو
• گیوه‌

ل

• لنبک
• لواده
• لهاک
• لهراسب

م

• ماخ
• مالکه (دختر نوشه)
• مامون
• مانی
• ماه‌آذر
• ماه‌آفرید(مادر منوچهر شاه)
• ماه‌آفرید(زن بهرام گور)
• ماهوی سوری
• ماهیار (پیرمرد)
• ماهیار گوهرفروش
• مای شاه هندوستان
• محمد
• محمود غزنوی
• مردان‌شاه (پسر خسروپرویز)
• مردوی
• مریم (همسر خسرو پرویز)
• مزدک
• مسیح
• مُشک(دختر آسیابان)
• مشکناز (زن بهرام گور)
• مقاتوره (مغاتوره)
• منذر
• منوچهر
• منوچهر آرش(پهلوان دوره کیخسرو)
• منوشان
• منیژه
• موشیل(یا موسیل)
• مه‌آفرید
• مهبود
• مهراب کابلی
• مهرآذر
• مهر هرمزد
• مهراس
• مهران ستاد
• مهران (دبیر هرمزد پسر انوشیروان)
• مهران(هندی)
• مهرایزدگشسپ
• مهربرزین پسر خراد
• مهربنداد
• مهرپیروز پسر بهزاد
• مهرک نوش‌زاد
• مهرک (پرستار دربار)
• مهرنوش پسر اسفندیار
• مهرنوش(موبد)
• مهرنوش (پرستار انوشیروان) یا مهرنوش ‌پشمینه‌پوش
• مهرهرمزد
• میروی طبری
• میرین
• میلاد

ن

• نار (زن بهرام گور)
• نازباب (زن بهرام گور)
• نام‌خواست
• ناهید (کتایون)
• نرسی(پسر بهرام سوم)
• نرسی (برادر بهرام گور)
• نرسی اشکانی
• نریمان
• نستاو
• نستود(پسر خسروپرویز)
• نستوه پسر گودرز
• نستوه پسر مهران ستاد
• نستیهن
• نصر سامانی
• نصر‌قتیب
• نعمان
• نوذر
• نوش پسر اسفندیار
• نوش‌آذر
• نوش‌زاد (پسر انوشیروان)
• نوشزاد
• نوشه(دختر نرسی)
• نَهل
• نیاطوس
• نیوزار (پسر گشتاسپ)

و

• وستا
• ویسه

ه

• هجیر
• هرمز یکم یا اورمزد پسر اردشیر،
• هرمز دوم یا اورمزد پسر نرسی
• هرمزد پسر یزدگرد
• هرمزد پسر انوشیروان
• هرمز شهریار
• هرمز کدخدای ده
• هرمزد خراد (پهلوان دوره انوشیروان)
• هرمزد خراد (موبد) (موبد در دوره یزدگرد شهریار)
• هزاران(پدر نام‌خواست)
• هشیار
• هفتواد
• همای دختر گشتاسپ
• همای چهرآزاد
• همای (موبد)
• هَمْدان‌گُشسپ
• هوشنگ
• هومان
• هیشوی

ی

• یاوه
• یانُس
• یزدگرد بزه‌گر(یزدگرد یکم)
• یزدگرد پسر بهرام گور(یزدگرد دوم)
• یزدگرد دبیر (دوره ‌انوشیروان)
• یلان سینه